20 mei

20 mei is de 140e dag van het jaar (141e dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 225 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1750 - Een groot deel van Enschede wordt door brand verwoest.
  • 1873 - Levi Strauss en Jacob Davis krijgen patent op de spijkerbroek.
  • 2012 - Bij een aardbeving in het noorden van Italië met een kracht van 5,9 op de schaal van Richter komen 6 mensen om het leven.

•  Infrastructuur
  • 2006 - De Chinese Drieklovendam in de Jangtsekiang wordt 's werelds grootste waterkrachtcentrale en dam. De constructie begon in 1994.

•  Kunst en cultuur
  • 1950 - Jacques Brel huwt Thérèse Michielsen.
  • 1991 - Jaco Van Dormael ontvangt de Gouden Camera op het filmfestival van Cannes voor Toto le héros.
  • 2006 - Finale van het 51ste Eurovisiesongfestival, Finland wint met de groep Lordi.
  • 2008 - Eerste halve finale van het 53ste Eurovisiesongfestival. Onder andere Nederland & België zijn ingedeeld in deze groep.

•  Oorlog
  • 1654 - Het Koerlandse schip Das Wappen der Herzogin von Kurland vaart uit om Tobago te bezetten.
  • 1861 - Kentucky verklaart zich neutraal in het conflict dat de Amerikaanse Burgeroorlog zou gaan heten.
  • 1940 - In Auschwitz wordt een concentratiekamp ingericht.
  • 1941 - Duitse troepen vallen Kreta binnen.
  • 1945 - Canadese troepen arriveren op Texel; einde Opstand van de Georgiërs.

•  Politiek
  • 1824 - Karel X wordt koning van Frankrijk.
  • 1902 - Cuba wordt onafhankelijk van de Verenigde Staten.
  • 1927 - Saoedi-Arabië wordt onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk.
  • 1955 - De Benelux-landen presenteren het Benelux-Memorandum aan de andere lidstaten van de EGKS.
  • 1990 - In Roemenië worden de eerste vrije verkiezingen gehouden na de val van het communisme. Interim-president Ion Iliescu en het Front voor Nationale Redding winnen de parlements- en presidentsverkiezingen.
  • 2002 - Onafhankelijkheid van Oost-Timor wordt hersteld.
  • 2003 - Jan Peter Balkenende wordt formateur en Maxime Verhagen wordt fractievoorzitter CDA.
  • 2007 - In Bulgarije worden naar aanleiding van de toetreding tot de Europese Unie tussentijdse verkiezingen voor het Europees Parlement gehouden.
  • 2012 - Bij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in Servië verslaat Tomislav Nikolić van de nationalistische Servische Progressieve Partij onverwacht de zittende president Boris Tadić.

•  Religie
  • 325 - Eerste Concilie van Nicea: Keizer Constantijn de Grote roept een oecumenisch concilie bijeen in de Aziatische stad Nicea (Turkije).
  • 1776 - Paus Pius VI creëert twee nieuwe kardinalen.
  • 1982 - Oprichting van de Pauselijke Raad voor de Cultuur van de Romeinse Curie door Paus Johannes Paulus II en benoeming van kardinaal Gabriel-Marie Garrone tot president.

•  Sport
  • 1978 - Het Nederlands voetbalelftal sluit de voorbereiding op het WK voetbal 1978 in Argentinië af met een 1-0 zege in en op Oostenrijk. Arie Haan maakt het enige doelpunt. PSV'er Jan Poortvliet maakt zijn debuut voor Oranje
  • 1998 - Real Madrid wint de Champions League. In de finale in Amsterdam is de Spaanse voetbalclub met 1-0 te sterk voor het Italiaanse Juventus.
  • 1998 - Unihockey en Floorball Club Utrecht wordt opgericht onder de naam Sticky Fingers en is daarmee één van de oudste floorballverenigingen van Nederland.
  • 2004 - De hockeysters van Hockeyclub 's-Hertogenbosch winnen op Hemelvaartsdag de zevende landstitel op rij in de Nederlandse hoofdklasse door Amsterdam met 3-1 te verslaan in het tweede duel uit de finale van de play-offs.
  • 2005 - Heracles Almelo promoveert naar de eredivisie, waaruit het in 1986 degradeerde.
  • 2007 - De Hockeydames van Hockeyclub 's-Hertogenbosch worden voor de 10e keer op rij landskampioen. Bij de Heren prolongeert HC Bloemendaal de titel en worden voor de 11e keer in hun bestaan landskampioen.
  • 2009 - Sjachtar Donetsk wint de finale van de UEFA Cup 2008/09 met 2-1 van Werder Bremen.
  • 2010 - KV RS Waasland - SK Beveren ontstaat uit een fusie tussen Red Star Waasland en KSK Beveren.
  • 2012 - In de finales van de play-offs van het Nederlandse voetbal promoveert Willem II naar de Eredivisie door FC Den Bosch te verslaan en handhaaft VVV-Venlo zich in de hoogste divisie door Helmond Sport te verslaan. Vitesse plaatst zich voor de tweede voorronde van de Europa League door winst op RKC Waalwijk.

•  Wetenschap en technologie
  • 1498 - De Portugese ontdekkingsreiziger Vasco da Gama bereikt Calicut (India).
  • 1570 - In Antwerpen wordt de eerste moderne atlas uitgegeven door Gilles Coppens de Diest.
  • 1927 - Charles Lindbergh begint aan de eerste non-stop solovlucht over de Atlantische oceaan in zijn toestel Spirit of St. Louis.
  • 1932 - Amelia Earhart begint aan de eerste non-stop solovlucht over de Atlantische oceaan door een vrouwelijke piloot.
  • 1940 - Demonstratie door Igor Sikorsky van zijn eerste helikopter.
  • 1977 - Eerste vlucht van een Soechoj Soe-27 Flanker, een multirol-straaljager ontwikkeld in de Sovjet-Unie.

Geboren

Dolley Madison
geboren in 1768

Honoré de Balzac
geboren in 1799

Annie M.G. Schmidt
geboren in 1911

Boudewijn de Groot
geboren in 1944

Cher
geboren in 1946

Mike Havenaar
geboren in 1987

Jens Geerts
geboren in 1988

• 1470 - Pietro Bembo, Italiaans kardinaal en schrijver (overleden 1547)
• 1768 - Dolley Madison, Amerikaans First Lady (overleden 1849)
• 1784 - Mathieu Kessels, Nederlands beeldhouwer (overleden 1836)
• 1799 - Honoré de Balzac, Frans schrijver (overleden 1850)
• 1804 - Hans Willem van Aylva van Pallandt, Nederlands politicus (overleden 1881)
• 1806 - John Stuart Mill, Engels filosoof en econoom (overleden 1873)
• 1818 - Cúchares, Spaans torero (overleden 1868)
• 1830 - Hector Malot, Frans schrijver (overleden 1907)
• 1856 - Henri-Edmond Cross, Frans kunstschilder (overleden 1910)
• 1861 - Andries Bonger, Nederlands kunstverzamelaar (overleden 1936)
• 1870 - Arthur Korn, Duits natuurkundige (overleden 1945)
• 1871 - Pierre Abattucci, Belgisch kunstschilder en graficus (overleden 1942)
• 1881 - Władysław Sikorski, Pools militair en politicus (overleden 1943)
• 1882 - Sigrid Undset, Noors romanschrijfster (overleden 1949)
• 1883 - Faisal I van Irak, koning van Irak (overleden 1933)
• 1885 - Alexander Löhr, Oostenrijks officier (overleden 1947))
• 1888 - Mannes Francken, Nederlands voetballer (overleden 1948)
• 1901 - Max Euwe, Nederlands wereldkampioen schaken (overleden 1981)
• 1903 - Oscar Castelo, Filipijns jurist en politicus (overleden 1982)
• 1905 - Gerrit Achterberg, Nederlands dichter (overleden 1962)
• 1906 - Giuseppe Siri, Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Genua (overleden 1989)
• 1908 - James Stewart, Amerikaans acteur (overleden 1997)
• 1911 - Annie M.G. Schmidt, Nederlands schrijfster (overleden 1995)
• 1912 - Moses Finley, Amerikaans historicus (overleden 1986)
• 1912 - Edgar Wijngaarde, Surinaams ondernemer en politicus (overleden 1997)
• 1913 - Teodoro Fernández, Peruviaans voetballer (overleden 1996)
• 1913 - William Hewlett, Amerikaans medeoprichter van Hewlett-Packard (overleden 2001)
• 1915 - Moshe Dayan, Israëlisch oorlogsheld en staatsman (overleden 1981)
• 1919 - Lina Espina-Moore, Filipijns schrijfster (overleden 2000)
• 1920 - Godfrey Binaisa, voormalig president van Oeganda (overleden 2010)
• 1920 - Hans Josephsohn, Zwitsers beeldhouwer (overleden 2012)
• 1921 - Wolfgang Borchert, Duits schrijver (overleden 1947)
• 1921 - Aldo Gordini, Frans autocoureur (overleden 1995)
• 1922 - Ivo Schöffer, Nederlands historicus (overleden 2012)
• 1923 - Steve Krantz, Amerikaans (televisie)filmproducent en schrijver (overleden 2007)
• 1924 - Valère Quaghebeur, Belgisch politicus (overleden 2012)
• 1927 - Lee Drollinger, Amerikaans autocoureur (overleden 2006)
• 1927 - Léon Letsch, Luxemburgs voetballer
• 1927 - Franciszek Macharski, Pools kardinaal-aartsbisschop van Krakau
• 1929 - André Carolus Cirino, Surinaams schrijver (overleden 2003)
• 1929 - Eddie Garcia, Filipijns acteur en regisseur
• 1929 - Theo Koomen, Nederlands sportverslaggever (overleden 1984)
• 1929 - Charles Tilly, Amerikaans socioloog, politicoloog en historicus (overleden 2008)
• 1931 - Bram van der Lek, Nederlands politicus (overleden 2013)
• 1932 - Cees van Berckel, Nederlands politicus
• 1932 - Rong Wongsawan, Thais schrijver (overleden 2009)
• 1934 - Jo Rutten, Nederlands ruiter
• 1935 - Marinella, Grieks zangeres
• 1935 - José Mujica, Uruguayaans politicus
• 1938 - Stien Kaiser, Nederlands schaatsster
• 1943 - Francesca Romana Coluzzi, Italiaans actrice
• 1944 - Joe Cocker, Brits zanger (overleden 2014)
• 1944 - Boudewijn de Groot, Nederlands zanger
• 1945 - Gabriela Andersen-Schiess, Zwitsers atlete
• 1945 - Hans Polak, Nederlands journalist en tv-programmamaker
• 1946 - Cher, Amerikaans zangeres en actrice
• 1949 - Chiel van Praag, Nederlands televisiepresentator
• 1949 - Dave Thomas, Amerikaans acteur
• 1950 - Harry Vermeegen, Nederlands televisiepresentator
• 1950 - Joop van Werkhoven, Nederlands zeiler
• 1951 - Rajan P. Dev, Indiaas acteur (overleden 2009)
• 1952 - Roger Milla, Kameroens voetballer
• 1952 - Vadim Zhuk, Wit-Russisch voetbalscheidsrechter
• 1953 - Leo Ehlen, Nederlands voetballer
• 1954 - Esko Aho, Fins staatsman
• 1954 - Cindy Hensley McCain, Amerikaans zakenvrouw en filantrope
• 1954 - Robert Van de Walle, Belgisch judoka
• 1955 - Anton Corbijn, Nederlands fotograaf
• 1955 - Zbigniew Preisner, Pools filmcomponist
• 1956 - Boris Akoenin, Russisch schrijver
• 1956 - Dean Butler, Amerikaans acteur
• 1957 - Mike Van Audenhove, Amerikaans cartoonist (overleden 2009)
• 1958 - Kristoffer Gudmund Nielsen, Deens wielrenner
• 1959 - Israel Kamakawiwo'ole, Hawaïaans muzikant (overleden 1997)
• 1959 - Juan Carlos Letelier, Chileens voetballer
• 1959 - Bronson Pinchot, Amerikaans acteur
• 1960 - John Billingsley, Amerikaans acteur
• 1960 - Tony Goldwyn, Amerikaans acteur en regisseur
• 1960 - Elena Murgoci, Roemeens atlete (overleden 1999)
• 1960 - Merlene Ottey, Jamaicaans atlete
• 1961 - Roberta Pinotti, Italiaans minister van defensie
• 1962 - Christiane Felscherinow, Duits heroïneverslaafde
• 1962 - Andrea Vreede, Nederlands journaliste
• 1964 - Miodrag Belodedici, Roemeens voetballer
• 1964 - Gija Guruli, Georgisch voetballer
• 1964 - Lebo M, Zuid-Afrikaans componist en zanger
• 1965 - Françoise Dethier, Belgisch atlete
• 1965 - Sylvia Dethier, Belgisch atlete
• 1967 - Prins Paul, Grieks kroonprins
• 1967 - Tommy Wieringa, Nederlands schrijver
• 1968 - Philip Kooke, Nederlands sportverslaggever
• 1968 - Timothy Olyphant, Amerikaans acteur
• 1968 - Artur Wojdat, Pools zwemmer
• 1969 - Joop Wijn, Nederlands politicus
• 1970 - Dick van Dijk, Nederlands darter
• 1970 - Louis Theroux, Brits documentairemaker
• 1971 - Tony Stewart, Amerikaans autocoureur
• 1972 - Maarten Arens, Nederlands judoka
• 1972 - Serghei Clescenco, Moldavisch voetballer
• 1972 - Busta Rhymes, Amerikaans rapper
• 1974 - Stanislav Markelov, Russisch advocaat (overleden 2009)
• 1975 - Isaac Gálvez, Spaans wielrenner (overleden 2006)
• 1975 - Auke Hulst, Nederlands schrijver
• 1975 - Tahmoh Penikett, Canadees acteur
• 1976 - Lado Fumic, Duits mountainbiker
• 1976 - Virpi Kuitunen, Fins langlaufster
• 1977 - Matt Czuchry, Amerikaans acteur
• 1977 - Ann Reymen, Vlaams radio- en televisiepresentatrice
• 1977 - Serghei Rogaciov, Moldavisch voetballer
• 1978 - Nils Schumann, Duits atleet
• 1979 - Maria Gabriel, Bulgaars politica
• 1979 - Jan Kuyckx, Belgisch wielrenner
• 1981 - Iker Casillas, Spaans voetbaldoelman
• 1982 - Petr Čech, Tsjechisch voetbaldoelman
• 1982 - Ellen Deckwitz, Nederlands dichteres
• 1983 - Óscar Cardozo, Paraguayaans voetballer
• 1983 - Anja Huber, Duits skeletonster
• 1985 - Chris Froome, Keniaans-Brits wielrenner
• 1985 - Joep Roelofsen, Nederlands radio-dj
• 1985 - Femke van der Meij, Nederlands atlete
• 1985 - Dennis Ruijgrok, Nederlands schaker
• 1987 - Ajmal Faizzada, Afghaans judoka
• 1987 - Mike Havenaar, Japans voetballer
• 1987 - Taku Takeuchi, Japans schansspringer
• 1988 - Jens Geerts, Belgisch model en presentator
• 1988 - Kim Lamarre, Canadees freestyleskiester
• 1989 - Claudio Cantelli, Braziliaans autocoureur
• 1991 - Henrik Ojamaa, Estisch voetballer
• 1992 - Cate Campbell, Australisch zwemster
• 1992 - Maud van der Meer, Nederlands zwemster
• 1992 - Fanny Smith, Zwitsers freestyleskiester
• 1994 - Abbey Hoes, Nederlands actrice
• 1994 - Frida Sandén, Zweeds zangeres
• 1994 - Ryan Tveter, Amerikaans autocoureur
• 1996 - Antonio Fuoco, Italiaans autocoureur

Overleden

• 1277 - Paus Johannes XXI, paus van 1276-1277
• 1471 - Hendrik VI van Engeland (49), koning van Engeland (1422-1461 en 1470-1471)
• 1506 - Christoffel Columbus (55), ontdekkingsreiziger
• 1834 - Gilbert du Motier de la Fayette (76), Frans aristocraat
• 1837 - Johan Afzelius (83), Zweeds scheikundige
• 1837 - Frederik van Hessen-Kassel (89), zoon van landgraaf Frederik II van Hessen-Kassel
• 1868 - Gerardus Henri Betz (51), Nederlands politicus
• 1880 - Eugène de Ligne (76), Belgisch politicus
• 1896 - Clara Schumann (76), Duits pianiste en componiste
• 1897 - Minna Canth (53), Fins schrijfster
• 1935 - Jakob van Schevichaven (68), Nederlands detectiveschrijver
• 1940 - Joris Van Severen (45), Vlaams politicus
• 1943 - Filemon Perez (60), Filipijns politicus
• 1946 - George Bovet (71), Zwitsers politicus
• 1946 - Verner von Heidenstam (80), Zweeds dichter en romanschrijver
• 1961 - Josef Priller (45), Duits gevechtspiloot
• 1965 - Edgar Barth (48), Duits autocoureur
• 1965 - Kristian Middelboe (84), Deens voetballer en voetbalbestuurder
• 1974 - Jean Daniélou (69), Frans kardinaal en theoloog
• 1976 - Camilo Osias (87), Filipijns politicus en schrijver
• 1981 - Janny Adema (58), Nederlands atlete
• 1986 - Pim van Boetzelaer van Oosterhout (93), Nederlands politicus
• 1989 - Gilda Radner (42), Amerikaans actrice
• 1992 - Giovanni Colombo (89), Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Milaan
• 1992 - Alicia Vergel (64), Filipijns actrice
• 1994 - Luis Ocaña (48), Spaans wielrenner
• 1997 - Cor Galis (86), Nederlands radiomaker
• 1999 - Carlos Quirino (89), Filipijns dichter
• 1999 - Alie Stijl (76), Nederlands zwemster
• 2000 - Jean-Pierre Rampal (78), Frans fluitist
• 2001 - Richard Ross (55), Pools-Nederlands goochelaar
• 2002 - Stephen Jay Gould (60), Amerikaans paleontoloog
• 2003 - Lou Steenbergen (81), Nederlands acteur
• 2004 - Piet van den Heuvel (69), Nederlands kunstenaar
• 2005 - Toon Brusselers (71), Nederlands voetballer
• 2005 - Paul Ricœur (92), Frans filosoof
• 2006 - Richard McIlkenny (73), één van de Zes van Birmingham
• 2006 - Willem Poorterman (82), Nederlands verzetsstrijder
• 2007 - Baruch Kimmerling (67), Israëlisch socioloog, politicoloog en historicus
• 2007 - Stanley Miller (77), Amerikaans scheikundige en bioloog
• 2008 - Crispin Beltran (75), Filipijns politicus en vakbondsleider
• 2008 - Jeff Bodart (45), Waals chansonnier
• 2009 - Arthur Erickson (84), Canadees architect
• 2009 - Lucy Gordon (28), Engels actrice en model
• 2009 - Oleg Jankovski (65), Russisch acteur
• 2010 - Driek van Wissen (66), Nederlands dichter
• 2011 - Eduard Janota (59), Tsjechisch minister
• 2011 - Randy Savage (58), Amerikaans worstelaar
• 2012 - Robin Gibb (62), Brits zanger
• 2012 - Eugene Polley (96), Amerikaans ingenieur en uitvinder
• 2013 - Ray Manzarek (74), Amerikaans popmuzikant

Viering/herdenking

• Nationale feestdag van Kameroen
• Eerste dag van de Franse Revolutionaire maand Prairial
• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Bernardinus van Siena († 1444) - Vrije Gedachtenis

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1955 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 6 °C
• 1910 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 21,8 °C
• 1965 - Laagste minimumtemperatuur -0,1 °C
• 1910 - Hoogste maximumtemperatuur 29,8 °C
• 1954 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 10,3 m/s
• 1952 - Langste zonneschijnduur 14,8 uur
• 2003 - Langste neerslagduur 8,6 uur
• 1945 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 23,3 mm
• 1909 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 45 %

België

Dagrecords

• 1907 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 6,4 °C
• 1932 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 21,6 °C
• 1900 - Laagste minimumtemperatuur 0,1 °C
• 1932 - Hoogste maximumtemperatuur 28,4 °C
• 1906 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 25 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1902 - Koudste mei-decade van de eeuw in Ukkel: gemiddelde temperatuur 6,2 °C.
• 1907 - Minimumtemperatuur –1,3 °C in Leopoldsburg, terwijl het maximum de twaalfde nog 31,0 °C bedroeg.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 20 May van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.