Wikipedia:Houptsyte

Badisch

Guete Dag un willkumme uf dr Haüptsitte vu dr alemannische Wikipedia, e Enzyklopedi, wu alli kenne dra mitschaffe un verbessre, un wu derf frej verbreitet wäre!

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Astronomi • Biologi • Brüüchtum • Ernährig • Gschicht • Kunscht • Literatür • Mathematik • Müsik • Natür • Person • Physik • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Verkehr

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Elsass Schwiiz
Geografi Gschicht Kunscht Literatur Musik Bolitik Religion Sproch Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 18.717 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Achkarre

Achkarre (amtlich: Achkarren) isch ä Ortsdail vu Vogtsburg im Kaiserschduahl, isch im südlichschde Deil vu dr Gmarkig vu Vogtsburg gläge un gränzt im Süde an Ihringe a.

S Achkarrer Dal im Kaiserschduahl öffnet sich nach Weschde un isch 5 km vum Rhin und 7 km vu (Alt-)Brisach weg. Dr dytschi Hotspot (dr Punkt mit d durchschnittlich höchschde Temperature) ligt zwische d Ortskern vu Achkarre un Ihringe.

Achkarre isch s erschd Mol urkundlich erwähnd wore, wu im Johr 1064 d Kenig Heinrich IV. s Dorf an s Kloschder Ottmersche ybertrage het. Wegge archäologischi Spure vu d Bsidlig nimmt mr a, dass es ä zwaidüsigjährige Bsidlig mit Unterbrechige gä het. D Terasse in d Räbe (=Wiberg), wu yberall sin, wu mr au hieluegt, sin nachm Anfang vu d alemannische Bsiedlig ab 260 n. Chr. aglegt wore, wia mr glaubt. Dr Namme Achkarre isch vum althochdytsche "haz karle" abgleidet un emme Namme vun emme fryhe Siedler us dr benochberte Gmeind Oberrotwiil gsi, wia mr glaubt.

Iheimischi vuzälle a Sag ybr d Entstehig vu dem Namme: Bim Bau vu d Burg Höhingen uf m Schlossberg hoch ybr m Ort het s Panne gä. Mehrmols isch ä Wage mit Material dr sehr steili Hang ufzoge und gschobe wore, bloß um sich kurz vor m Gipfel selbschdständig z mache und wiedr in s Dal z donnere. Bim Ablick vu dere ybli Sach het dr zuakinftigi Schlossherr denno gfluecht "Ach Karren!". (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

Sylvie Reff

... dàss d Sylvie Reff Anglisch, Rüssisch un Rumänisch gstudiart hàt?
... dass de Püntner Jurischt Valentin Bühler mit em Buech «Davos in seinem Walserdialekt» vo 1870 äis von eerschte Tüütschschwyzer Tialäktwöörterbüecher gschribe hät?
... dass e Sousaphon vill lychter zum Dräägè isch wiè ne Tuba?
... dass sich dr Oscar Heiler ond dr Willy Reichert em Film Die Rosel vom Schwarzwald wie bei de „Häberle und Pfleiderer“-Sketsch mit-ma langzogena „jaaa, jaaa – sooo, sooo“ begriaßet?
... dass me känn Sänf zu de Sanggaller Brodworschd nennt?
... dass Diamant dr hertisti natürligi Stoff isch?

Nochrichte rund um di Alemannische Dialäkt:

50 Johr Muettersproch-Gsellschaft 1965-2015
Mundartwettbewerb „Lahrer Murre“, Yysändeschluss 15.07.2015
Mundartwettbewerb „De gnitze Griffel”, Yysändeschluss 20.05.2015
Gerhard-Jung-Wettbewerb 2015, Yysändeschluss 30.03.2015

20. Merz 2015:
Musik und Mundart sind seine Leidenschaft (Badische Zeitung)
«Öfters traurig, Herr Anaconda?» (Der Bund)
Eine Sprache für Herz und Hirn (Badische Zeitung)
18. Merz 2015:
Eine Sprache für Herz und Hirn (Markgräfler Tagblatt)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

20. März

Aafang vum Friejohr

1525: Verdrätter vu drei oberschwebische Buuregruppe verabschide im Dytsche Buurechrieg in dr Freie Rychsstadt Memmenge d Zwelf Artikel (Bild) un d Bundesornig. Si gälte as di erschte schriftlig nidergschribene Mänscherächt vu dr Wält.
1770: Dr dytsch Dichter Friedrich Hölderlin chunnt uf d Wält.
1885: Dr Vorarlberger Dialäktdichter Kaspar Hagen stirbt.
1916: Dr Albert Einstein vereffetligt in dr Fachzytschrift Annalen der Physik dr Artikel Die Grundlage der Allgemeinen Relativitätstheorie. Dodin fiert er d Gravitation uf e geometrisch Phänomen in ere gchrimmte 4-dimensionale Ruumzyt zruck.
1937: Z Bade-Bade wird s Ballett Die Kirmes von Delft vum Hermann Reutter urufgfiert.