Lo violoncèl qu'ei un instrument de musica de còrdas hregadas de la familha deu vriulon e jogat au mejan d'un arquet mei brac e mei hòrt que lo deu vriulon. Que's jòga totun en posicion verticau com los instruments de la familha de la viòla de gamba, mes, au contra d'aqueth, lo violoncèl que tòca lo sòu a mejan de la soa pica (dab l'excepcion deu violoncèl barròc, desprovesit de nada pica e portat com la viòla de gamba. La soa forma qu'ei pròcha de las deu vriulon au maugrat qui quauques las proporcions sian diferentas enter los dus instruments (lo violoncèl, per exemple, qu'ei proporcionaument hèra mei espés que lo vriulon). Lo violoncèl qu'ei acordat ua octava en devath deu vriulon alto, qu'ei a díser (de la còrda mei grava dinc a la mei aguda) : Do, Sol, Re e La. La ssoas particions que son marcadas en clau de Fa. Lo musician qui ne jòga qu'ei aperat « violoncelista ».
Segon una teoria, 34 milions d'annadas aprèp la formacion de la Tèrra, la protoplaneta Teia l’auriá tustada a 40 000 km/h dins un angle oblic, ejectant una granda porcion del mantèl terrèstre dins l'espaci, creant atal la Luna.
La forma del punt d'exclamacion ven de l’exclamacion de jòia « io » en latin, qu’es estada abreujada d'una i al dessús d’una o.
