Attikel vum Monat
|
Christoph Kolumbus (ital. Cristoforo Colombo, span. Cristóbal Colón, port. Cristovão Colombo, enjedeutsch Kolumbus; * waahrscheinlisch zwische em 25. Aujuss un em 31. Oktoober 1451 in Jenua; † 20. Mai 1506 in Valladolid) wor ene italienische Seefahrer em Deenst vum Spanische Könich. Unjewullt hätt hä dä Europäer dä Wech in et bis dohin unbekannte Amerika eröffnet.
Hä hatt führ no Wääste zo sejele öm vun Europa noh Ossasie ze kumme. Dobei komm hä 1492 op en er karibische Insel erruß. Hä seleves hätt bis ze singem Dud doran jeglöv, dat hä dä Wääch noh Hingerindie enddeck hatt.
Sing fröhere Bezeichnung als dä europäische Enddecker vun Amerika witt höck koom noch jebruch. Dat litt doran dat hä nitt dä iirtzte Europäer wor dä noh Amerika jekumme is. Doch sing Faahte em Auftrach vun dä spanische Kroon hann bewirk, datt et Weltbild vun dä Europäer sich unheimlisch jeändert hätt un dat die anjefange hann de Neu Welt zo kolonisiere.
Et iss un witt veel över inn deeskoteert, weil ob dä eene Sick hätt hä mit veel Mood un Enddeckerdrang sich un sing Mannschaff in jänzlisch unbekannte Jewässer jefüürt, ob dä andere Sick hätt hä domit och quasi Schold an dämm Völkermord dä Indiaaner im Zoch vunn dä Koquista.
 Attikel lesse ...
|
Schon Jewusst?
|
- ... dat Anjola zo de Länder jehüüd, de in de letzte Zick weetschaflisch am stärksde jewakse sinn (2010 meer dann 10%)?
- ... dat Kölle weetschafflisch, kulturell, jeijstisch un historisch als de Houpstadt vum Rhingland jilt?
- ... dat Achterhoeks enne Sproochejropp en de Nederläng es?
- ... dat de Stommfilm Roundhay Garden Scene us öt Joohr 1888 de ischde Film woch?
|
Et Neuste
|
|
|
Pooz
|
|
|
|
|
|
|
De Wikipedia es e frei Nokixel em Opbou, en över 250 Sprooche, wo Ühr jet nohlesse künnt övver:
- Bejreffe, Usdrök, Bezeischnunge, Wööt, un wat se bedügge,
- wichtije un berüümpte Lück,
- etlije Teemekreis,
- Veedelle, Pläz, Städt, Länder, Flöss, Berje, Burje un wat nidd all,
- forjange Johr,
- Püngelle vun anndere Saache.
De Wikipedia op ripoarische Sproche hätt jëz 2734 Attikele övver Stechwööt. Aanjefange em Aujußß 2005 als WiKoelsch es se em Aprell 2006 zor Wikipedia jewoode. De Hingerjründ künnt er em Arschiiv nohlese, un hee, wadd esu passeet es.
|
|
|
Metmaache kann he jede, dä ein vun uns ripoarische Sproche kann, dä Loss am Schrieve hät, un weiß, wie mer för e Nohkixel schrieve deit. Wanns De metmaache wells, kanns De Dich aanmelde unn et och blieve losse. Bei de Hülp kiss De verzallt wie et jeit. Om Spillplatz un dä Spillwiss künnd Er unjstührt eröm probeere, un erussfinge, wie mer et määt.
Also, nix wie raan an et Schrieve, un denk emmer draan:
- Et es wie et es !
- Et kütt wie et kütt !
- Un et hätt noch emmer joot jejange !
. . . denn kapott maache kanns De nix, et kütt nix fott un mer kann emmer widder holle, wat vürher ens jespeichert woo.
|
|
|
Av un aan, su es dat och bei andere Wikipedias, kumme angascheete Metmaacher bei enem Stammdesch zosamme. Dobei künne se nevve däm Klaafe och e Bierche, Wingche oder söns e lecker Jesöffs drenke.
Wann ehr ene Vörschlach ze maache hat, dann sid esu jod un dot dat op dr Klaafsigg.
|
|
