Crá Croí Cois Cuain

Páistí i mBéal Cú

Bhí roinnt buanna móra ag pobail áitiúla sa troid in éadan úscadh breoslaí iontaise le seachtainí beaga anuas.

Ar an scéal ba mhó is dócha bhí an bac a chuir aire timpeallachta Stormont, Mark H Durkan, ar phleananna an chomhlachta Tamboran i bhFear Manach.

Bhí Tamboran ag iarraidh seanchairéal i mBéal Cú a úsáid chun poll a dhrilleáil 750 méadar síos sa tóir ar dheascáin gháis sula dtosóidís ar phróiseas an scoilte hiodrálaigh leis an ghás a bhaint amach as an talamh.

Sa phróiseas, cuirtear meascán de uisce, gaineamh agus ceimicí éagsúla síos tollpholl faoi bhrú iontach chun scoilteanna a chruthú i bhfoirmíochtaí carraige go domhain faoi thalamh. De réir a chéile scaoiltear gás saor ón charraig agus déanann sé a bhealach suas an poll arís.

Is é ‘fracking’ an t-ainm is mó aithne ar an scoilteadh hiodrálach, modh úsctha gáis atá thar a bheith conspóideach. Bíodh is go bhfuil moratóir air sa Ghearmáin tá an tír sin ag bogadh i dtreo cosc iomlán a chur ar an phróiseas.

Tá tíortha eile ag déanamh amhlaidh chomh maith. Is é an fhírinne lom taobh thiar de seo ná go bhfuil réamhaisnéis beaganch dodhéanta ar na contúirtí don timpeallacht agus don sláinte a bhaineann leis an phróiseas, agus mar sin ní féidir smacht ceart a chur orthu.

Ón chéad lá a tháinig lucht Tamboran ar an suíomh, bhunaigh an pobal áitiúil i mBéal Cú campa agus faire ag geataí an chairéil (‘Geataí Ifrinn’ a thug siad air) agus bhí daoine ann i rith ama ó dhubh go dubh ar feadh trí seachtaine, go ndearna Durkan a chinneadh.

Ní bua iomlán atá ann áfach. Deir Durkan gur gá do Tamboran ceadúnas pleanála iomlán a fháil agus gur gá dóibh measúnacht tionchair timpeallachta a chur le chéile chomh maith.

Aitheantas atá ann go bhfuil contúirtí ag dul leis an tionscadal seo, ach cé go gcuireann sé moill ar clár Tamboran ní chuireann sé stop iomlán leis.

I mí Aibreán 2011 bronnadh conradh trí bliana ar Tamboran leis an druileáil taiscéalaíoch a dhéanamh. I mí Aibreán na bliana seo thug Arlene Foster, aire fiontraíochta Stormont, thug sí síniú sé mhí do Tamboran leis an obair seo a dhéanamh.

Tá sé soiléir anois nach mbeidh sin déanta sula gcríochnaíonn an conradh atá ag Tamboran. Fágtar an cheist an mbeidh Foster sásta síniú ama i ndiaidh síniú ama a thabhairt go lá Sheoin Dic. Beidh le feiceáil.

Níos faide siar sa tír tugadh buille mór do Shell le déanaí nuair a rinne lucht eagraithe Fhleadh Cheoil na hÉireann cinneadh urraíocht an ollchomhlachta don imeacht a thabhairt ar ais dóibh.

I mbliana tá an Fleadh Cheoil ag tarlú i Sligeach, an contae béal dorais le Maigh Eo, áit a bhfuil cath fíochmhar idir an pobal áitiúil i Ros Dumhach agus tionscadal gáis na Coiribe, a bhfuil Shell mar an phríomhpháirtí ann.

Bíodh is nach bhfuil an choimhlint seo sna meáin na laethanta seo, leanann sí ar aghaidh go fóill.

Ní ó fheachtasóirí Shell chun Sáile amháin ach ó cheoltóirí a bhíonn páirteach san Fhleadh a tháinig an brú ar Chomhaltas Ceoltóirí Éireann chun airgead salach Shell a thabhairt ar ais.

Is bua iontach é seo in éadan pholasaí an ‘daonchairdis straitéisigh’.

Is é sin ainm amháin ar an bhealach a dhéanann comhlachtaí móra – go háirithe comhlachtaí a bhfuil drochchlú orthu – iarracht dea-phoiblíocht a chruthú dóibh féin trí airgead a chaitheamh i dtreo imeachtaí cultúrtha agus teaghlaigh, agus i dtíortha éagsúla trí bhóthair agus fhoirgnimh scoile srl. a thógáil.

Pinginí atá i gceist do na comhlachtaí seo ar ndóigh ach oibríonn na hionsaithe caidrimh phoiblí go han-mhaith dóibh. Ar an drochuair is iomaí grúpa in Éirinn agus ar fud na cruinne a ghlac airgead ó Shell agus ó chomhlachtaí cosúil leo.

Sin an fáth go raibh an cinneadh maidir leis an Fhleadh Cheoil in bhua mór in éadan Shell – cúltoradh iomlán a bhí ann daofa.

Tugann céimeanna beaga chun cinn mar seo spreagadh do phobail le cinntiú nach bhfuil corporáidí trasnáisiúnta ábalta satailt orthu sa tóir ar bhrabús. Go n-éirí leo sa deireadh.

Gasá

Bhrúigh mé an doras
oiread a ligfeadh solas cheann an staighre
orthu isteach:

na héadaí lapa caite díobh acu
iad ina luí sceabhach
mar a thiteadar:

a gúna oíche caite aníos thar a mása
fuil ar a brístín lása,
as scailp i gcúl a cinn

a hinchinn sicín ag aiseag ar an bpiliúr,
putóg as úscadh as a bholgsan
mar fheamainn ar charraig,

ae ar bhraillín,
leathlámh fhuilthéachta in airde.
Ó mo bheirt Phailistíneach ag lobhadh sa teas lárnach.

Chum an file Corcaíoch Michael Davitt an dán thuas breis agus tríocha bliain ó shin, nuair a bhí ár eile ag titim amach ar phobal na Palaistíne.

Nach gruama é go bhfuil sé chomh ábhartha inniu agus a bhí sé in 1982.

Agus mé ag scríobh (tráthnóna Dé Domhnaigh), tá níos mó ná 400 Palaistíneach básaithe in ionsaithe Iosrael le coicís anuas, in ionsaithe ón aer, ó mhuir agus ar an talamh.

D’ainneoin na reitrice ó Iosrael faoi ‘bhuillí mionchruinne’ agus a leithéid, ba shibhialtaigh iad ar a laghad triúr as gach ceathrar atá marbh – agus beagnach céad acu ina bpáistí.

Is léir go méadóidh na huimhreacha seo de réir mar a leanann ionsaí Iosrael ar aghaidh. Tá Stráice Ghasá ar na háiteanna is dlúithe daonra ar domhan, le 1.8 milliún duine brúite isteach ann.

Samhlaigh sin. Sin daonra iomlán na Sé Chontae ag maireachtáil taobh istigh de limistéar atá giota beag níos lú ná leathinis na hArda.

Go luath san ionradh chaitheadh arm Iosrael teachtaireachtaí anuas ag tabhairt rabhadh deich mbomaite do dhaoine a dtithe a thréigean sula dtosóidís ag caitheamh buamaí anuas orthu.

Níl aon áit acu le dul faraor. Is ollchampa géibhinn é Gasá, faoi léigear ag Iosrael ó bhí 2006 ann. Tá smacht iomlán ag Iosrael ar gach bealach isteach agus amach, agus cabhlach s’acu ar patról ar an Mheánmhuir.

Tá smacht iomlán ag Iosrael ar theorainn Stráice Ghasá mar atá ar theorainn an Bhruach Thiar. Tá smacht acu chomh maith ar an soláthar uisce, cumhachta, agus níos mó.

Mar gheall ar an imshuí, tá ganntanas mór ábhar sa Stráice, ábhar leighis ach go háirithe.

Tá géarchéim dhaonnúil ag titim amach i nGasá, agus leis na mílte gortaithe ag an ionradh is déanaí seo agus le timpeall 60,000 teifeach gafa taobh istigh den limistéar tá an ghéarchéim sin ag dul in olcas go tobann.

Deir lucht rialaithe Iosrael agus a gcairde go hidirnáisiúnta go bhfuil ceart ag Iosrael iad féin a chosaint. Is é an fhírinne lom áfach ná gur fórsa forghabhála é Iosrael, mar sin níl ceart ar bith acu ‘cosaint’ a thabhairt ar aon ghníomhaíocht leo.

Tá an ceart ag muintir na Palaistíne áfach an fód a sheasamh in aghaidh na forghabhála. Sin rud a aithnítear faoi dhlí idirnáisiúnta.

Má tá na Palaistínigh chun faoiseamh éigin a fháil, an chéad rud le déanamh ná an léigear ar Ghasá a bhriseadh.

Ní thig leo brath ar na maithe móra. Níl in Iosrael i ndáiríre ach fostát do chumhachtaí impiriúlacha an Iarthair san Domhan Arabach agus mar sin tacaóidh rialtais SAM agus na Breataine leo.

Ní mór do chosmhuintir na cruinne seasamh le pobal na Palaistíne mar sin.

Tá bealaí ann ar ndóigh. Ar an chéad dul síos tá an baghcat ann, rud a bhí ina ghléas tábhachtach sa troid in éadan cinedheighilt san Afraic Theas. Seo rud a bhfuil ag Iosrael ag éirí an-imníoch faoi le tamall beag anuas chomh maith.

An rud is fusa le déanamh ná féachaint ar bharrachód ábhair. Tosaíonn an barrachód ar earraí Iosrael le 729 – coinnigh súil amach do phrátaí, roinnt torthaí agus glasraí eile, luibheanna, cosmaidí agus bláthanna áirithe.

Tá carthanachtaí ann atá ag obair go tréan ar an talamh – leithéidí Medical Aid for Palestine – a dhíríonn ar fhóirithint anachaine ar fhulaingt na ndaoine a mhaolú. Is fiú go mór deonúchán a thabhairt dóibh más féidir.

San fhadtéarma áfach, caithfear stát Iosrael a aonrú – díreach mar a rinneadh leis an Afraic Theas faoin chóras chindheighilte.

Tá eagraíochtaí ann ar nós Fheachtas Dlúthpháirtíochta na hÉireann leis an Phalaistín (IPSC) atá gníomhach ar chúrsaí feasachta agus ag iarraidh brú a chur ar pholaiteoirí smachtbhannaí a thabhairt isteach ag leibheál náisiúnta agus idirnáisiúnta.

Tá an deis againn taispeáint go seasann muid in aghaidh chos ar bholg na bPalaistíneach. Tapaimis an deis sin.

Dán nua le Gabriel Rosenstock

GAZA
clúdaíonn sí
súile na bábóige
seachas a súile féin -
páiste in Gaza
is gach rud feicthe aici faoin ngréin

Barry Ward mar Jim Gralton ag an Pearse-Connolly Hall sa scannán Jimmy’s Hall

Insíonn scannán nua Ken Loach, Jimmy’s Hall, scéal Jim Gralton as Ifreannach i gContae Liatroma, ar dhíbrigh rialtas an tSaorstáit as an tír é in 1933.

Rugadh Gralton in 1886. Agus é 14 bliain d’aois chuaigh sé go Baile Átha Cliath agus chuaigh sé isteach in arm na Breataine.

Níor mhair sé ró-fhada ansin áfach, nó gearradh pionós air nuair a dhiúltaigh sé snas a chur ar bhutaisí na n-oifigeach. Cuireadh faoi ghlas é nuair a chuir sé in éadan pholasaithe na Breataine in Éirinn.

Thréig sé an t-arm agus chaith sé tamall ag obair mar mhianadóir sa Bhreatain Bheag agus ar na duganna i Learpholl Shasana. Fuair sé post ar long agus d’imigh sé ansin go Nua Eabhrac, áit a chaith sé roinnt mhaith blianta ag obair.

Chaith sé tamall i gCabhlach na Stát Aontaithe agus bronnadh saoránacht Mheiriceánach air.

Ba sna blianta seo a chuaigh cúis an lucht oibre ina chroí, agus bhí sé ag léamh saothar Karl Marx agus Séamus Uí Chonghaile i rith ama. I ndiaidh éirí amach 1916 bhí sé lárnach i mbunú Chumainn Sheámuis Uí Chonghaile agus bhain sé úsáid as le tacaíocht agus airgead a bhailiú do fhórsaí na Poblachta nuair a bhí Cogadh na nDúchrónach faoi lán seoil.

Chinn sé ar teacht abhaile agus tháinig sé ar ais go hÉirinn i mí Meithimh 1921, díreach sular fógraíodh an sos cogaidh.

Bhí an t-aon halla pobail sa cheantar dóite ag na Dúchrónaigh, agus chinn sé féin foirgneamh nua a thógáil ar a thalamh féin. Thóg sé féin agus slua de mhuintir na háite an Pearse-Connolly Hall.

Bhain a pobal an-tairbhe as an Halla, é in úsáid acu do ranganna ceoil agus Gaeilge, rincí, léachtanna ar eolaíocht na talmhaíochta agus níos mó. Bhí éisteachtaí ag Cúirt na Dála ann chomh maith agus an ceantar lán le conspóidí talún.

Ní raibh an Eaglais Chaitliceach ná fórsaí an tSaorstáit ró-thugtha le hobair Gralton. Tugadh ‘ain-Chríost’ air i seanmóirí agus i mí Bealtaine 1922, mí roimh thús an Chogaidh Chathartha, rinne arm an tSaorstáit ruagair ar an Halla chun Gralton a ghabháil.

D’éalaigh sé agus chuaigh chuig na Stáit Aontaithe arís. Chaith sé deich mbliana ann, ach nuair a fuair a dheartháir Charlie bás in 1932 tháinig sé abhaile le cúram a thabhairt dá thuismitheoirí agus aird a thabhairt don fheirm.

Ag an am seo bhí Fianna Fáil i ndiaidh teacht i gcumhacht don chéad uair agus bhí cimí poblachtachta á scaoileadh saor ó phríosún. Chreid Gralton nach mbeadh an rialtas nua seo chomh smachtúil leis an cheann a chuaigh roimhe.

D’athoscail sé an Pearse-Connolly Hall agus níorbh fhada go raibh sé lán le ranganna agus rincí arís.

Bhí Gralton gníomhach go polaitiúil, go háirithe ag tacú le teaghlaigh a díshealbhaíodh óna dtithe i mblianta seo na dTríochaidí Ocracha.

Mar gheall air seo tharraing sé aird na hEaglaise arís agus thosaigh siad feachtas ina éadan. Rinneadh ionsaithe ar an Halla nuair a bhí imeachtaí ar siúl, agus ar Oíche Nollag 1932 dódh an foirgneamh go talamh.

I mí Feabhra 1933 d’ordaigh rialtas Fhianna Fáil go ndíbreofaí Gralton as an tír, ag maíomh gur eachtrannach a bhí ann mar gheall ar a shaoránacht Mheiriceánach.

Chuaigh Gralton ar a theitheadh ar feadh sé mhí, ag éileamh triail chothrom, ach rugadh air faoi dheireadh agus cuireadh ar long go Nua Eabhrac é, áit a bhfuair sé bás ar 29 Nollaig 1945.

D’ainneoin na cumhachta a bhí ag an Eaglais Chaitliceach, agus Scanradh Dearg ar siúl a chuir dlús leis an chumhacht sin, ní raibh Gralton riamh idir chomhairlí maidir leis an fhód a sheasamh ar son na cosmhuintire ba chuma cé na máistrí ná tiarnaí talún ná sagairt a bhí ina éadan.

Tá an toil agus misneach sin ag teastáil go fóill inniu. Níl an Spealadh Mór ann ach tá muid ag maireachtáil faoi chóras déine agus níl aon easpa sóiscéalaithe ag an idé-eolaíocht nualiobrálach taobh thiar de.

Is é ceacht Jimmy Gralton gur féidir sin a dhéanamh ón bhun aníos in áit ar bith ach daoine a thabhairt le chéile, fiú más i halla beag é i bportach Liatroma.

Agóid in éadan TTIP sa Ghearmáin ar na mallaibh

Thóg na póilíní timpeall 250 duine ag agóid sa Bhruiséil Déardaoin seo caite, agus bhí roinnt bhall de pharlaimint na Beilge ina measc.

Bhí siad i mbun agóide taobh amuigh de chruinniú mullaigh ghnó na hEorpa, áit a bhfuil idirbheartaíochtaí ar siúl idir an tAontas Eorpach agus Stáit Aontaithe Mheiriceá ar an Pháirtíocht Trádála agus Infheistíochta Tras-Atlantach (TTIP).

Tugtar an Limistéar Saorthrádála Tras-Atlantach (TAFTA) air chomh maith.

Mar a tharlaíonn sé, níl mórán bacanna ann i dtaca le trádáil idir an Eoraip agus na Stáit Aontaithe de. Is léir mar sin go bhfuil cúis eile taobh thiar den chlár seo.

Ar an chéad dhul síos, ba mhaith le lucht gnó bheith ábalta na rialúcháin éagsúla atá ag tíortha a shárú, agus tabharfaidh TTIP seans dóibh sin a dhéanamh.

Mar shampla, cuirtear níos mó srian ar bhia agus ar bharra géinmhodhnaithe san Eoraip ná sna Stáit Aontaithe. Chomh maith leis sin, cuireann roinnt rialtas Eorpacha agus fiú rialtais áitiúla i SAM moratóirí nó srianta ar an scoilteadh hiodrálach, ‘fracking’.

Faoi TTIP beidh comhlachtaí ábalta a rá go gcuireann a leithéid de shrianta bac ar thrádáil agus ar bhrabúsaíocht s’acu, agus gearrfear pionóis áirithe ar an rialtas i gceist mar gheall air seo.

Baineann cuid eile de TTIP la maoin intleachtúil. Cuimsíonn seo paitinní, cóipcheart, trádmharcanna, cosaint sonraí agus níos mó. Ligfidh seo do chomhlachtaí stop a chur le leigheasanna cineálacha, agus brúfar na leaganacha brandáilte de leigheasanna ar sheirbhísí sláinte agus ar othair ag uasmharcáil uafásach.

Ar ndóigh tá ardú chostais chúram sláinte ina chéim eile i dtreo córais a fhreastalaíonn ar na saibhre amháin.

Níl aon iontas sna forbairtí seo. Ta lucht ceannais an Aontais Eorpaigh faoi mheirse an chórais nualiobrálaigh le tamall fada, agus le blianta anuas tá siad ag obair ar chonarthaí agus ar bheartanna éagsúla chun cearta na gcorporáidí a dhaingniú agus cearta na ndaoine, cearta cheardcumainn, cearta rialtas náisiúnta fiú a ídiú.

Tá seo le feiceáil go soiléir agus réiteach díospóide idir infheisteoirí agus stát (ISDS) mar chuid den pháirtíocht trádála agus infheistíochta tras-Atlantach.

Faoin mhír seo, má tá ‘díospóid’ idir comhlacht agus stát ina bhfuil siad ag feidmhiú tugtar an cás os comhair painéal rúnda d’eadránaithe. Sáraíonn an painéal seo dlithe dúchais na tíre atá i gceist agus sna háiteanna ina bhfuil siad i bhfeidhm faoi láthair tá na billiúin punt tugtha acu do na comhlachtaí móra.

In 2011, thug rialtas na hAstráile dlí isteach faoi phacáistiú toitíní. As sin amach, bheadh toitíní ar díol i bpacáistíocht phléineáilte. Mar thoradh air seo, thug an chomhlacht Philip Morris an rialtas os comhair na cúirte.

Déanann siad Benson & Hedges, Marlboro agus i bhfad Éireann níos mó brandaí eile toitíní, agus mhaígh siad go gcuirfeadh dofheicteacht a dtrádmharcanna isteach ar an mhargadh s’acu.

In 2012, rinne rialtas na Gearmáine cinneadh éirí as fuinneamh núicléach. Chuir tubaiste Fukushima sa tSeapáin dlús leis an chinneadh sin. Mar thoradh, thóg an comhlacht fuinnimh Vatenfall cás in éadan na Gearmáine agus d’éiligh siad €3.7 billiún mar chúiteamh de bhrí go raibh dhá stáisiún cumhachta acu sa tír.

Tá an comhlacht Lone Pine ag tógáil cás in éadan rialtas Cheanada mar gheall gur chuir an chúige Quebec moratóir ar an scoilteadh hiodrálach. Tá Lone Pine ag éileamh $250 milliún as cealú a “gceart luachmhar tochailt faoi Abhainn Saint Lawrence ar lorg ola agus gáis”.

Taobh thiar de na hidirbheartaíochtaí seo ar TTIP/TAFTA, tá ionsaí ar an daonlathas i gcroílár an scéil. Ní féidir glacadh le toil an phobail i dtír ar bith má thagann an toil sin salach ar bhrabús na gcomhlachtaí idirnáisiúnta.

Más maith linne mar náisiún go mbeadh an t-íosráta pá giota beag níos airde nó an ceart ag daoine dul isteach i gceardchumainn, nó go mbeadh polasaithe ag ár rialtas atá chun sochair na timpeallachta – i ndáiríre, más maith linn go mbeadh aon chosaint shóisialta nó thimpeallachta nó eacnamaíochta ag an phobal agus ag glúnta le teacht, tá an tAontas Eorpach ag dréachtú páirtíochta a chinntíonn nach mbeidh neart againn air.

Is ceist mhór í seo agus le toghcháin na hEorpa ar siúl tá an ciúnas bodhraitheach.

An Lá Dearg

Bhuel, tharla sin.

Dé Sathairn seo caite tháinig beagnach 10,000 duine go Béal Feirste le páirt a ghlacadh sa Lá Dearg, mórshiúl ag éileamh cearta, cothromas agus cóir do phobal na Gaeilge.

Bhí daoine ó gach cearn den tír i láthair, ó Ghlinntí Aontroma go Corca Dhuibhne i gContae Chiarraí. Chomh maith leis sin bhí imeachtaí dlúthpháirtíochta ag titim amach i Meiriceá Thuaidh, le Gaeil i Nua Eabhrac agus i gCeanada ag déanamh a gcuidse le tacú leis an lá.

Tháinig an lá seo i gcomharba ar Lá Mór na Gaeilge i mBaile Átha Cliath i mí Feabhra. Tá feachtas náisiúnta a thógáil le cinntiú go mbeidh todhchaí ann don Ghaeilge, go maireann sí sna Gaeltachtaí agus go bhfuil na deiseanna agus an ceart ag pobal na teanga san iarGhaeltacht, idir thuaidh agus theas, lena saol a chaitheamh trí mheán na Gaeilge.

Ba é éirí as Sheáin Uí Chuirreáin, an Coimisinéir Teanga, a spreag na Gaeil i dtreo gnímh – go háirithe nuair a cuireadh i leith rialtas na Sé Chontae Fichead go raibh cur i gcéill ann maidir leis an teanga.

Ag an am chéanna foilsíodh tuairisc Comex a chuir locht ar fheidhmeannas Stormont as easpa dul chun cinn ó thaobh na Gaeilge de. Agus díreach ina dhiaidh sin d’fhógair Foras na Gaeilge an cinneadh s’acu faoin Samhail Nua Maoinithe agus ba iad eagraíochtaí sna Sé Chontae a bhí thíos leis.

Mar sin shocraigh roinnt Gael teacht le chéile agus imeacht mór a reáchtáil ag cur tús le feachtas a dhíríonn ar chúinsí sna Sé Chontae. Beartaíodh trí éileamh le bheith mar bhunchlochanna don fheachtas:

• Go ritear Acht Gaeilge cuimsitheach ceart-bhunaithe
• Go gcomhlíonann an stát ó thuaidh a ndualgas reachtúil le go bhforbrófar córas Gaeloideachais
• Go gcuirfear acmhainní cuí ar fáil ar son fhorbairt phobal na Gaeilge

Agus Dé Sathairn seo caite chonaic muid túsphointe an fheachtais.

Feachtas Bus Choláiste Feirste

D’éirigh daoine i mBéal Feirste an mhaidin sin agus chonaic siad an comhartha scríofa go soiléir ar an Sliabh Dubh – bhí ‘An Lá Dearg’ buailte linn. Bhí sé le feiceáil go soiléir ag gach grúpa ag teacht isteach sa chathair ar an mhótarbhealach chomh maith.

Obair iontach a bhí ann ó na Gaeil óga i Misneach Bhéal Feirste i gcomhar leis an ghrúpa ealaín Gael Force Art le tús spleodrach a chur leis an lá.

Agus bhí Gaeil óga ar thús cadhnaíochta i rith an lae. Bhí na fir agus mná óga seo ag stiúradh an mhórshiúil, agus job den scoth a rinne siad ag iarraidh deich míle duine a láimhseáil – agus cúpla dineasár ar thaobh an bhóthair freisin (gan masla a chaitheamh ar ár gcara T-Rex Ó Saurus!)

Bhí Gaeil óga ar an ardán i rith na n-imeachtaí ag Cearnóg Theach an Chustaim. Bhí buíon cheoltóirí ó Cholaiste Feirste ag bualadh leo nuair a tháinig an slua chuig an cheann scríbe. Bhí ceol chomh maith ó J.J. Ó Dochartaigh agus ó Éamonn Ó Faogáin, atá óg ina chroí gan amhras.

Na mílte ag siúl

Ón ardán labhair na déagóirí Cassie Ní Chatháin agus Tigernach Ní Chasaide faoi chúrsaí oideachais, agus na héilimh a bhí acu le freastal ar Ghaelscoileanna gan bac. Labhair Móna Uí Dhochartaigh faoi chlann óg a thógáil trí Ghaeilge agus na deacrachtaí a bhain le seirbhísí a fháil.

Labhair Sara Ní Chuireáin ó Ghaeltacht Thír Chonaill faoin streachailt leis an Ghaeltacht a shábháil, rud atá iontach tábhachtach dúinn má tá muid chun an teanga a athbheochan ar fud na tíre.

Ach i mo bharúil féin ba é Aodh Óg Ó Gairbheith laoch an lae, gasúr Gaeltachta trí bliana d’aois a chan dán don slua a bhí lán le greann agus le cumhacht.

Thug an lá seans do dhaoine bualadh le chéile, agus díreach i ndiaidh na hocáide ag an Chearnóg bhí cruinniú i dTigh Uí Mhadáin. Bhí daoine ó Ghaeltacht Thír Chonaill agus ó Chonamara ann. Bhí daoine ó Bhaile Áth Cliath agus ó Bhéal Feirste ann, agus ó áiteanna nach iad.

Bíodh is go bhfuil an feachtas ag cur éileamh ar an stát, is cuid lárnach de chomh maith gréasáin a thógáil le Gaeil ar fud na tíre ionanns gur féidir linn cuidiú lena chéile lenár bpobail a thógáil arís.

Thig linn ceachtanna a roinnt agus dlúthpháirtíocht a léiriú mar níl aon fheachtas ‘áitiúil’ ann agus muid ag obair i dtreo athbheochan na Gaeilge agus athghabháil na hÉireann. Léirigh 10,000 duine sin ar shráideanna Bhéal Feirste Dé Sathairn.