Balcan Spy Balkanski Spijun Best Of

• Report rights infringement
• published: 15 May 2009
• views: 45697

Ilija Čvorović (Bata Stojković), a former Stalinist, is contacted by the police to routinely answer questions about his sub-tenant, a businessman, who spent twenty years living in Paris, and now has returned to Belgrade to open a tailor shop. Following the interview, Čvorović is convinced that his sub-tenant represents a great threat to national security and decides to take matters into his own hands, thus beginning his own surveillance operation against the innocent man. The arrival of a modern man from a capitalist country has clearly provoked Čvorović, who perceives his sub-tenant as a threat to the socialist system. He convinces his wife that their sub-tenant is a spy and begins stalking him, his paranoia growing with each passing day. Eventually, he bars his house, buys a guard dog, arms himself with munition, and even gets help from his brother, both of them becoming convinced that capitalist assassins are after them. "Balkanski špijun" je drama Dušana Kovačevića o političkoj paranoji Ilije Čvorovića, bivšeg staljiniste, koji je dve godine odležao u zatvoru. Sledeći svoju paranoju, on proganja svog podstanara, povratnika iz Francuske, u kom vidi agenta mračnih imperijalističkih sila, državnog neprijatelja i špijuna. "Balkanski špijun" je dramsko delo napisano u dva čina, a svaki čin ima po pet naslovljenih poglavlja. Autor za osnovu svoje komike uzima jedan društveni fenomen kojeg neki smatraju bolešću svakog komunističkog sistema i društva, a to je da na svakom mestu i u svakom čoveku postoji neprijatelj naroda i postojećeg sistema, pa se stoga mora uvek biti budan jer, kako kaže glavni junak ove drame, sve je suprotno od onoga što izgleda da jeste, a to opet znači da se često iza naizgled povučenog, jednostavnog ili pak poslovnog čoveka, pa još ako dolazi iz inostranstva, krije neki imperijalistički špijun i neprijatelj naše društvene stvarnosti. Po toj izopačenoj logici sve je jasno: ne treba se povoditi za utiskom koji na nas ostavlja čovek iz našeg okruženja, nego za pretpostavkom da se baš u njemu krije neprijatelj i da ga, iz tih razloga, uvek treba imati na oku. Od takve bolesti boluje i junak ove drame - Ilija Čvorović, čovek koji je jednom poneo žig neprijatelja naroda, zbog čega je kao informbirovac 1949. godine morao da robija na zloglasnom Golom otoku, gde je na stotine i hiljade ljudi prevaspitavano da se vrate "ispravnom" mišljenju. On, koji je bio žrtva jednog političkog mehanizma i ideološke tiranije, sada se stavlja u funkciju poniženja i mučenja. U svemu tome on izgleda dosta naivno i smešno, pa i promašeno i tragično. Postaje psihički bolestan, čovek izgubljenog smisla za normalno posmatranje i ponašanje. Glavni junaci drame su - pored Ilije Čvorovića - još i Danica Čvorović, njegova supruga, kćerka Sonja, brat Đura i "balkanski špijun" Petar Jakovljević, krojač, povratnik iz Pariza. 1984. godine je snimljen film „Balkanski špijun za koji se smatra da je jedan od najboljih srpskih i jugoslovenskih filmova u 20. veku. Glavne uloge tumače Danilo Bata Stojković (Ilija Čvorović), Zvonko Lepetić (brat Đura), Mira Banjac (Danica Čvorović) i Bora Todorović (Petar Jakovljević). Na Festivalu igranog filma u Puli 1984, film „Balkanski špijun je osvojio Zlatnu arenu, kao i nagradu za najbolju mušku ulogu za Danila Batu Stojkovića u ulozi Ilije Čvorovića. Film je 2009. godine u anketi „Moć filma: Najbolji filmovi po žanru po ocenama korisnika vodećeg filmskog portala IMDB bio proglašen za najbolju ikada snimljenu komediju.[1]