Prìomh-Dhuilleag
 Ro-Ràdh
|
 Dè tha ri dhèanamh
|
 Artagail taghta
'S e Inbhir Pheofharain am prìomh-bhaile ann an Siorrachd Rois. Tha e suidhichte mu dhà mhìle dheug air falbh bho Inbhir Nis fo dhubhar Bheinn Uais (3429’). Tha e air a bhith na Bhorgh Rìoghail fad barrachd air 780 bliadhna, a bheir cead dha malairt a dhèanamh tron t-saoghal. 'S e àite math a th' ann airson faighinn gu àiteachan eile sa Ghàidhealtachd le rathadan agus an rathad-iarainn a' dol deas tro Inbhir Nis, a' dol an iar agus a' dol tuath tro Inbhir Ghòrdain. 
Bhon an 6mh linn bha Inbhir Pheofharain fo smachd na Maormores a bha coltach ri Rìghrean na h-Alba. Tha dà Mhaormores uabhasach ainmeil fhathast 's e sin Finlaec agus a mhac MacBeth. Chan eil fianais aig daoine sam bith nan rugadh MacBeth ann an Inbhir Pheofharain, ach tha fianais aig luchd-eachdraidh gun robh Finlaec a' fuireach anns a' bhaile nuair a rugadh MacBeth. An dèidh na Maormores thug nan Gaidheal smachd air Inbhir Pheofharain nuair a thàinig iad gu Alba bho Èirinn. Aig an àm sin bha Inbhir Pheofharain an t-àite as fhaide anns an taobh tuath a bha fo smachd nan Gaidheal, agus na h-àiteachan eile anns an taobh tuath fo smachd nan Lochlannach. Bha tòrr sabaid aig Inbhir Pheofharain air sgàth 's gun robh e uabhasach math mar àite airson faighinn tron Ghàidhealtachd; cuideachd, thug na Lochlannaich ionnsaigh air Inbhir Pheofharain gu tric. Ann an 1035, thàinig na Lochlannaich gu Inbhir Pheofharain a' leantainn Thorfinn; bha blàr beag ann: ’s e am “Battle of Torfness” a bh' ann. Bhuannaich Thorfinn agus an armailt aige agus chuir e Inbhir Pheofharain, a chaisteil agus an talamh fo smachd. Bha am baile fo smachd Thorfinn airson an ath 37 bliadhna. Nuair a thug e smachd air a' bhaile thòisich e seòrsa cùirt neo “thing” mar a chanas iad ann an Lochlannais agus chaidh an t-ainm Inbhir Pheofharain gu Thingvollr a tha a' ciallachadh “achadh na cùirte” ann an Lochlannais agus chaidh seo gu Dingwall. Mu 1200 thug rìghrean na h-Alba smachd maireannach air a' bhaile....leugh an corr |
 An robh fhios agaibh?
Tha eachdraidh nam faclairean Gàidhlig a' dol air ais gu toiseach na seachdamh linn deug agus b' ann aig toiseach na naoidheamh linn deug a bha foillseachadh nam faclairean aig àirde a ghnìomhachd. Cha robh uiread a dh'fhaclairean a' tighinn a-mach ann an clò a-rithist on àm sin, fiù san fhicheadamh linn. 'S e faclairean Beurla gu Gàidhlig a tha sa mhòrchuid dhiubh gu ruige seo. Mus robh faclairean fhèin ann, bha briathrachain ann, leabhraichean beaga a bha na b' fhaisge air liostaichean de dh'fhaclan na faclairean. Nochd a' chiad dhiubh ann an 1702 nuair a dh'fhoillsich an t-Urr. Robert Kirk liosta de dh'fhaclan mar leasachan dhan Scottish Historical Library aig William Nicolson. Dh'fhoillsich an Society in Scotland for Propagating Christian Knowledge leabhar air an robh Leabhar a Theagasc Ainminnin 40 bliadhna an dèidh sin ann an 1741, air a chruinneachadh le Alasdair mac Mhaighstir Alasdair .... leugh an corr Duilleagan ùra
|
 |
Meta-Wiki Co-òrdanachadh a h-uile proiseact sna Meadhanan "Wiki" |
 |
Commons Coitcheann na h-Uicipeid |
 |
Wiktionary Faclair is Tasgaidh (Gàidhlig) |
 |
Wikibooks Leabhraichean is teacs saor an asgaidh |
 |
Wikispecies Treòraiche Gnèithean Bheatha |
 |
Wikisource Leabharlann shaor an asgaidh |
 |
Wikiquote Cruinneachadh abairtean |
 |
Wikinews Naidheachdan |
 |
Wikiversity Stuth-ionnsachaidh saor an asgaidh |
