Prìomh-Dhuilleag

Fàilte gu Uicipeid na Gàidhlig – an leabhar-eòlais a tha fosgailte do dhuine sam bith!

Thòisich sinn anns an t-Sultain, 2003, agus tha sinn a-nis ag obair air 11,918 aistidhean anns a’ Ghàidhlig.

Aistidhean Math agus na Naidheachdan · Gnèithean · Na h-Aistidhean Gu Lèir

Aiste na Seachdain

Ro-Ràdh Seo prìomh-dhuilleag Uicipeid na Gàidhlig. Ann an uicipeidean bidh iomadh neach ag obair ri chèile airson leabhar mòr-eòlais a sgrìobhadh ann an iomadh cànan. Tha 11,918 duilleagan san uicipeid seo. Tha a h-uile tè dhiubh saor ri cleachdadh. Cha bhi sinn a' cleachdadh ach a' Ghàidhlig anns na h-aistidhean air a' phrìomh-dhuilleig ach na gabhaibh dragh mur eil sibh cho fileanta no litearra 's a b' fheàrr leibh - Dèanaibh oidhirp agus bidh cuideachadh ann dhuibh! Thoiribh sùil air na duilleagan fiosrachadh airson cuideachadh fhaighinn agus Talla a' Bhaile airson ceist sam bith fhaighneachd no airson còmhradh mun Uicipeid. Faodaidh sibh sùil a thoirt air an liosta aistean air a bheil feum mur eil sibh cinnteach càite an tòisich sibh.

Dè tha ri dhèanamh Sgrìobhaibh aistidhean math le cùram. Tha na leabhraichean mòr-eolais as fheàrr air an dèanamh an àird le duilleagan làn fiosrachaidh fheumail agus air an sgrìobhadh gu faiceallach. Cleachdaibh na duilleagan airson ionnsachadh agus teagasg. Is urrainn do na h-aistidhean seo cuideachadh a thoirt do dhaoine gus a' Ghàidhlig ionnsachadh no, airson fhileantaich, fiosrachadh agus eòlas fhaighinn mu shaoghal nan cànan fhèin. Tha goireasan air-loidhne a dh'fhaodas sibh cleachdadh airson aiste a sgrìobhadh. Tha Uicipeid na furasta ri chleachdadh airson eadar-theangachadh agus an Stòr-dàta agus am Faclair Beag ri ur làmhan airson cuideachadh le briathrachas agus, ma tha sibh air Firefox, dearbhair-litreachaidh gus ur cuideachadh leis an litreachadh.

Artagail taghta 'S e Inbhir Pheofharain am prìomh-bhaile ann an Siorrachd Rois. Tha e suidhichte mu dhà mhìle dheug air falbh bho Inbhir Nis fo dhubhar Bheinn Uais (3429’). Tha e air a bhith na Bhorgh Rìoghail fad barrachd air 780 bliadhna, a bheir cead dha malairt a dhèanamh tron t-saoghal. 'S e àite math a th' ann airson faighinn gu àiteachan eile sa Ghàidhealtachd le rathadan agus an rathad-iarainn a' dol deas tro Inbhir Nis, a' dol an iar agus a' dol tuath tro Inbhir Ghòrdain. Bhon an 6mh linn bha Inbhir Pheofharain fo smachd na Maormores a bha coltach ri Rìghrean na h-Alba. Tha dà Mhaormores uabhasach ainmeil fhathast 's e sin Finlaec agus a mhac MacBeth. Chan eil fianais aig daoine sam bith nan rugadh MacBeth ann an Inbhir Pheofharain, ach tha fianais aig luchd-eachdraidh gun robh Finlaec a' fuireach anns a' bhaile nuair a rugadh MacBeth. An dèidh na Maormores thug nan Gaidheal smachd air Inbhir Pheofharain nuair a thàinig iad gu Alba bho Èirinn. Aig an àm sin bha Inbhir Pheofharain an t-àite as fhaide anns an taobh tuath a bha fo smachd nan Gaidheal, agus na h-àiteachan eile anns an taobh tuath fo smachd nan Lochlannach. Bha tòrr sabaid aig Inbhir Pheofharain air sgàth 's gun robh e uabhasach math mar àite airson faighinn tron Ghàidhealtachd; cuideachd, thug na Lochlannaich ionnsaigh air Inbhir Pheofharain gu tric. Ann an 1035, thàinig na Lochlannaich gu Inbhir Pheofharain a' leantainn Thorfinn; bha blàr beag ann: ’s e am “Battle of Torfness” a bh' ann. Bhuannaich Thorfinn agus an armailt aige agus chuir e Inbhir Pheofharain, a chaisteil agus an talamh fo smachd. Bha am baile fo smachd Thorfinn airson an ath 37 bliadhna. Nuair a thug e smachd air a' bhaile thòisich e seòrsa cùirt neo “thing” mar a chanas iad ann an Lochlannais agus chaidh an t-ainm Inbhir Pheofharain gu Thingvollr a tha a' ciallachadh “achadh na cùirte” ann an Lochlannais agus chaidh seo gu Dingwall. Mu 1200 thug rìghrean na h-Alba smachd maireannach air a' bhaile....leugh an corr

An robh fhios agaibh? Tha eachdraidh nam faclairean Gàidhlig a' dol air ais gu toiseach na seachdamh linn deug agus b' ann aig toiseach na naoidheamh linn deug a bha foillseachadh nam faclairean aig àirde a ghnìomhachd. Cha robh uiread a dh'fhaclairean a' tighinn a-mach ann an clò a-rithist on àm sin, fiù san fhicheadamh linn. 'S e faclairean Beurla gu Gàidhlig a tha sa mhòrchuid dhiubh gu ruige seo. Mus robh faclairean fhèin ann, bha briathrachain ann, leabhraichean beaga a bha na b' fhaisge air liostaichean de dh'fhaclan na faclairean. Nochd a' chiad dhiubh ann an 1702 nuair a dh'fhoillsich an t-Urr. Robert Kirk liosta de dh'fhaclan mar leasachan dhan Scottish Historical Library aig William Nicolson. Dh'fhoillsich an Society in Scotland for Propagating Christian Knowledge leabhar air an robh Leabhar a Theagasc Ainminnin 40 bliadhna an dèidh sin ann an 1741, air a chruinneachadh le Alasdair mac Mhaighstir Alasdair .... leugh an corr Dè tha dol? Duilleagan ùra: Lorem ipsum, Loch Michigan, Jeroen Krabbé, Famke Janssen, Poblachd nan Seachd Roinnean Aonaichte, Carel Struycken, Leiderdorp, Carice van Houten, Deventer, Zwolle, Lelystad, Almere, Gerard ter Borch, Rika Hopper, Assen, Pàpa Hadrianus VI, Eddie van Halen, Nijmegen, Sneek, 's-Hertogenbosch, Sir Ailean Camshron, Hieronymus Bosch, Mata Hari, Sgarbh, Ramses Shaffy, Eoraifíse , Sandra van Nieuwland, Pieter Brueghel Mòr, Na Lochlannaich, Leabhar, Genolier, Tolochenaz, Stèisean Chala na Creige, Stèisean Obar Dheathain‎, Wilmette, Pàpa Clemens XII, Coinneach MacLeòid, Pàpa Beinidict XIV, Dòmhnall MacAmhlaigh, Pàpa Clemens XIII, Santarcangelo di Romagna, Co-bhualadair Mòr Hadron, Salvador Puig i Antich, Jim Davidson, Nàdar, ‎Arthur Koestler, Calpachas‎, Àrd-sgoil a' Phluic .....

Mòr-Eòlas Saidheansan Teicneòlach is Gnìomhaichte Àiteachas - Ailtireachd - Cian-chonaltradh - Coimpiutaireachd - Conaltradh - Croitearachd - Dealan - Eadar-lìon - Eòlas-leighis - Fànas-adhair - Buain na mòna - Giùlan - Iasgach - Innleadaireachd - Obair-dhealanachd - Teicneòlas Saidheansan Daonna Àrsaidheachd - Cànan agus Cànanachas - Corp-eòlas - Cruinn-eòlas - Eachdraidh - Eòlas-comainn - Eòlas-inntinn - Feallsanachd - Foghlam - Rianachd - Teagasg Ealain, Dualchas is Cultar Ainmean - Bàrdachd - Ceòl - Cultar mòr-thaitneach - Dannsa - Ealain - Ealain-lèirsinneach - Film - Litreachas - Meadhanan - Rosg - Spòrs - Ur-sgeulachdan     Saidheansan Nàdarra is Matamataig Beathaichean - Bith-eòlas - Ceimigeachd - Eigeòlas - Eòin - Geòlas - Matamataig - Eòlas-nàdair - Reul-eòlas - Dùileòlachd - Staitistearachd Poileataigs, Riaghaltas, Poball is Lagh Àrainneachd - Cathaireachadh - Comainn & Eagrachaidhean - Dìon agus Tèarainteachd - Dreuchdan - Eaconomaidh - Gnothachas - Lagh - Malairt - Poileataigs - Rianachd - Teaghlach Creideamh is Miotas-Eòlas Adhbharachas - Ana-creideamh - Creideamh - Diadhaireachd - Dìomhaireachas - Miotas-eòlas - Spioradalachd

Uicipeidean ann an cànain eile 1,000,000 + Deutsch (Gearmailtis) · English (Beurla) · Español (Spàinntis) · Français (Fraingis) · Italiano (Eadailtis) · Nederlands (Duitsis) · Русский (Ruisis) · Svenska (Suainis) · 500,000 + Cebuano (Bisaia) · 日本語 (Seapanais) · Polski (Pòlainnis) · Português (Portagailis) · Tiếng Việt (Bhiet-Namais) · Waray (Uarraidh) · 中文 (Sìnis) 250,000 + Català (Catalanais) · Česká (Seicis) · فارسی (Farsaidh) · Suomi (Fionnlannais/Suòmais) · Magyar (Ungarais) · Norsk/Bokmål (Nirribhis) · Українська (Ucràinis) 175,000 + العربية (Arabais) · Dansk (Dainmhairgis) · Magyar (Ungarais) · Bahasa Indonesia (Innd-inndis) · Қазақша (Casagais) · 한국어 (Coirèanais) · Baso Minangkabau (Maininncaba) · Bahasa Melayu (Malay) · Română (Romànais) · Slovenčina (Slòbhacais) · Српски (Sèarbais) · Türkçe (Turcais) Cànanan Ceilteach Brezhoneg (Breatannais) · Cymraeg (Cuimris) · Gaeilge (Gàidhlig na h-Èireann) · Gaelg (Gàidhlig Mhanainn) · Kernowek (Còrnais) Liosta den a h-uile Wikipedia – Co-òrdanachadh Chànanan – A' tòiseachadh air Wikipedia ùr

	Meta-Wiki Co-òrdanachadh a h-uile proiseact sna Meadhanan "Wiki"		Commons Coitcheann na h-Uicipeid		Wiktionary Faclair is Tasgaidh (Gàidhlig)
	Wikibooks Leabhraichean is teacs saor an asgaidh		Wikispecies Treòraiche Gnèithean Bheatha		Wikisource Leabharlann shaor an asgaidh
	Wikiquote Cruinneachadh abairtean		Wikinews Naidheachdan		Wikiversity Stuth-ionnsachaidh saor an asgaidh