Türk sinemasında siyah beyaz dönem iki önemli film ile biter. - Umut (1970 - Yönetmen : Yılmaz Güney) - Linç (1970 - Yönetmen : Bilge Olgaç) Yılmaz Güney, kuşkusuz 60'ların ikinci yarısında Onat Kutlar ve nice güzel insan öncülüğünce açılan Sinematek'in film gösterimlerine katılacak, dönemin Hollywood ve Yeşilçam filmlerinden dolayı sinemalarda yer bulamayan Avrupa-Güney Amerika- Orta ve Uzak Doğu sinemasının o zamana değin çekilmiş önemli başyapıtlarını Sinematek'in kendi bünyesinde yaptığı özel gösterimler sayesinde izleyebilen sinemaseverlerden biri olacaktı. Güney Umut filminin stili ve çekim açıları ile kuşkusuz İtalyan Yeni Gerçekçiliğinden etkilenmiştir ve bu açıktır. Mustafa Irgat'ın (Cahit Irgat ve Mina Urgan'ın şair ve sinema yazarı oğulları) anlatımlarında başka küçük ayrıntılarla da tanışırız. (Bakınız : http://i.imgur.com/yflDOHD.jpg?1) Güney, kendi yaşam hikayesinden taşıyıp getirdiği senaryosu ile ilgili de arkadaşı Tuncel Kurtiz'e şunları anlatır : Senaryo yoktu ilk başta. Yılmaz beni gelip aldı ve "İhtiyar," dedi, ''Bu babamın hikayesi, babam evi kazdı temellerine kadar burada define var diye. Bir hoca girdi kafasına, sattılar, sıvadılar. Hoca yedi, gitti. En sonunda da evde hiçbir şey kalmadı," dedi. "Sonra ben hocayı bir gün parfüm satarken bir pazar yerinde gördüm. Ters ters baktık birbirimize," Güney'in hatırasında kalanlar ile senaryo gelişmeye başlar...''Apayrı bir şey başladı birdenbire. Yılmaz geceleri kapanıp yazıyor, sabahleyin gelip bana okuyor. "Nasıl oldu ihtiyar?" diyor. "İyi, çok iyi oldu böyle," diyorum. Ve biz Umut filmi umutsuz insanları anlatmaya başlıyorduk.'' Kurtiz filme gelen tepkileri ise şöyle anlatır : ''Film çıktığı zaman Halit Refiğ'den bir eleştiri geldi. Dedi ki "Bu film bir Hristiyan filmidir". Doğru tarafları da vardır. Ama Hristiyan filmi değildi. Neden "Hristiyan filmidir?" dedi. "Çünkü," dedi, "bizim Türkiye'mizde loncalar vardır. Bir arabacının atı ölürse öteki arabacılar ona bir at alırlar," dedi. Biz de "Öyle şey olmuyor artık," dedik; "O senin rüyan, hayallerinde var". Kemal Tahir üstadımız "Bu ne biçim iştir?" dedi; "Ne lüzumu var böyle at arabacısı filan? Endüstriyel bir dönem yaşıyoruz, sanayi devriminin içindeyiz. Bir şoförü ele alsaydı," dedi. Sosyalist gazetesinde Hikmet Kıvılcımlı'nın ise şöyle bir eleştirisi çıktı: "Biz Yılmaz Güney'i elinde kızıl bayrağıyla arabacılar grevinde ön safta görmek isterdik."

• published: 08 Oct 2013
• views: 59