मुख्यपृष्ठम्

संस्कृतविकिपीडियायां सम्प्रति ९,३६२ लेखाः सन्ति।

संस्कृतविकिपीडिया संस्कृतभाषायां विद्यमानः स्वतन्त्रः विश्वकोशः। विकिपीडियानामा विश्वकोशोऽयं बह्वीषु भाषासु उपलभ्यते। अस्य सम्पादनं भवद्भिः स्वयमेव कर्तुं शक्यते। सम्पादनविषये साहाय्यार्थं 'लेखसाहाय्यम्' पश्यन्तु। टङ्कनार्थं 'टङ्कनसाहाय्यम्' पश्यन्तु। एतावता ९,३६२ लेखाः लिखिताः सन्ति।

२०१३ अष्टोबर् ११


सङ्गणकीयशब्दाः शूलयन्ति किम्? उपयुज्यताम् -आङ्ग्लसंस्कृतसङ्गणकशब्दकोशः।

प्रमुखो लेखः

मृत्तिकागणपतिः

प्रायः समग्रे भारतदेशे आचर्यमाणं पर्व अस्ति गणेशचतुर्थी । कुत्रचित् गौरीपर्वणः आचरणं न भवति चेदपि गणेशचतुर्थीं तु आचरन्ति एव । अयं गणेशः गौरीपुत्रः इत्येव प्रसिद्धः । शिवगणानाम् अधिपतिः, विघ्ननिवारकः, आदिपूज्यः च । आदावेव समस्तकर्मसु बलिं गृह्णाति भक्तार्पितम् इति वाक्यमेव सः आदिपूज्यः इत्यंशं समर्थयति । पञ्चायतनदेवतासु अपि अन्यतमः अस्ति गणेशः ।

पुराणे इतिहासा गमादिषु तस्य रूप-महिमा-उपासनादिकं स्पष्टतया निरूपितम् अस्ति । कलौ दुर्गाविनायकौ इति वाक्यानुसारं गणेशः अस्मिन् कलियुगे सर्वत्रापि विशेषपूजां प्राप्नुवन्नस्ति । न केवलं भारते तस्य आराधनं क्रियते अपि तु बर्मा, मलेश्या, इण्डोनेशिया, चीना, सुमात्रा, जावा, जपान् इत्यादिषु देशेषु अपि पूजां प्राप्नोति गणेशः ।

(अधिकवाचनाय »)

वार्ताः

पाकिस्थानम्

वायव्यपाकिस्थाने जातात् ७.७ प्रमाणयुक्तात् महतः भूकम्पात् त्रिशताधिकाः जनाः गतासवः जाताः ।

केन्यादेशस्य राजधान्यां नैरोब्यां स्थितं विक्रयणमहापणं ('माल्'नामकम्) अक्रान्तवद्भिः भयोत्पादकैः ६७ जनाः मारिताः।

भारतीयजनतापक्षस्य अध्यक्षेण राजनाथसिङ्गवर्येण नरेन्द्रमोदी प्रधानमन्त्रिपदाभ्यर्थी इति घोषितम् ।

सिरियादेशे रासायनिकास्त्रप्रयोगात् सहस्राधिकाः जनाः गतासवः जाताः ।

राष्ट्रियभूभौतिकानुसन्धानसंस्थायाः विज्ञानिभिः पूर्वसूचना दत्ता यत् उत्तराखण्डस्य पर्वतप्रदेशेषु महान् भूकम्पः भवेदिति ।

ज्ञायते किं भवता ?

सप्तचिरञ्जीविनां नामानि -

अश्वत्थामा बलिर्व्यासो हनूमांश्च विभीषण: ।

कृपः परशुरामश्च सप्तैते चिरजीविनः ॥

सुभाषितम्

भीमं वनं भवति तस्य पुरं प्रधानं

सर्वो जन: सुजनतामुपयाति तस्य ।
कृत्स्ना च भूर्भवति सन्निधिरत्नपूर्णा
यस्यास्ति पूर्वसुकृतं विपुलं नरस्य ॥

सु.भा. - दैवाख्यानम् (९६/७४)

य: मनुष्य: पूर्वस्मिन् जन्मनि अनेकानि सुकृतानि (पुण्यकर्माणि) कृतवान् स: अस्मिन् जन्मनि सर्वत्र सुखम् एव प्राप्नोति । नास्ति अत्र संशय: । तादृश: पुण्यवान् घोरं वनं प्रविशति चेदपि तद्वनं पत्तनमिव सर्वसौलभ्यदायकं भवति । अपि च ये ये तं पश्यन्ति ते सर्वे अपि तस्य विषये मृदु व्यवहरन्ति । किं बहुना, समग्रा भूमि: एव तस्य विषये सम्पद्युक्ता रत्नयुक्ता च भवति ।

प्रमुखं चित्रम्

इगुवास्सुजलपातः

इगुवास्सु जलपातः (पुर्तगाली: Cataratas do Iguaçu; स्पैनिश: Cataratas del Iguazú; इगुवासु एवम् इगुवाझ् अन्यनामानि) दक्षिण-अमेरिकाभूभागस्य ब्रेजिल- अर्जेण्टिनादेशयोः सीमामध्ये प्रवहति इगुवास्सुनदी। तस्याः अनेके समूहजलपाताः सन्ति। विश्वस्य नैसर्गिक-अद्भुतेषु अन्यतमम् इति परिगणयन्ति। एते जलपाताः इगुवस्सुनदीम् उपरितनीय-इगुवास्सु एवम् अधस्तरीय-इगुवास्सु इति विभाजयन्ति। बाह्यप्रपञ्चं प्रति अस्य जलपातस्य परिचयश्रेयः बोसेल्लि नामकस्य युरोपीयस्य भवति।