Nepal
|
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||
| Continent | Asia | |||||||||||
| Frontalièr de | Índia e Republica Populara de China | |||||||||||
| Capitala | Katmandó | |||||||||||
| Cap | q57816 | |||||||||||
| Cap d'estat | Ram Baran Yadav | |||||||||||
| Lenga oficiala | q33823 | |||||||||||
| Domeni internet | .np | |||||||||||
| ISO 3166-1 alfa-2 | NP | |||||||||||
| ISO 3166-1 alfa-3 | NPL | |||||||||||
| ISO 3166-1 | 524
|
|||||||||||
 |
Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Nepal. | |||||||||||
|
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||||||
| Devisa nacionala : जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी (La pàtria es melhor que lo Reialme dels Cèls) |
||||||||||||
|
||||||||||||
| Lenga oficiala | Nepalés | |||||||||||
| capitala populacion (an) |
Katmandó 1 081 845[1] abitants (2001) |
|||||||||||
| President | Ram Baran Yadav | |||||||||||
| Primièr ministre | Khil Raj Regmi | |||||||||||
| Superfícia | 147 181 km² | |||||||||||
| Populacion Densitat |
29 519 114 (2008) 184 ab./km² |
|||||||||||
| Moneda | ropia nepalesa | |||||||||||
| Ora | UTC+5:45 | |||||||||||
| Imne nacional | Sayaun Thunga Phool Ka | |||||||||||
| ISO-3166 (Internet) | .np | |||||||||||
| Còde telefonic | 977 | |||||||||||
Nepal (en nepalés नेपाल) es un país d'Asia situat en Imalaia. Confronta Índia al sud, èst e oèst, China al nòrd.
Somari |
Istòria[modificar]
Nepal a una istòria millenària. Los kirati foguèron un dels primièrs grops nepaleses coneguts pels istorians. Emigrèron dempuèi a l'èst dins los sègles VIII o VII abans de Crist.
Siddharta Gautama Nasquèt a Kapilavistu (Lumbini) en 566 aJC, e en 100 aJC l'emperaire Asoka creèt un grand empèri que compreniá lo nòrd d'Índia e Terai (actual sud de Nepal).
En l'an 200 l'empèri bodista resultèt desplaçat pel domeni indó amb la dinastia Licchavi, qu'al sègle X, foguèt remplaçada per la Thakuri e puèi per la Malla.
Lo Nepal modèrne foguèt creat lo 21 de decembre de 1768, quand lo rei del pichon principat de Gorkha, Prithvi Narayan Shah, conquistèt Katmandó, e unifiquèt d'autres estats independents dels contrafòrts d'Imalaia; mas aquela situacion durèt pas, e al sègle XIX los sieus eretièrs foguèron *emplastics de manténer lo contraròtle politic efectiu, que causa lo Nepal dintrèt amb el en un periòde d'agitacion que culminèt amb la Guèrra Anglonepalesa ( 1814-1816), amb la Companhiá Britanica de las Índias Orientalas. La guèrra s'acabèt amb lo Tractat de Sugauli, amb lo que Nepal perdiá Sikkim e lo sud del Terai en favor dels britanics.
Après l'accion dels Gurkhas durant la Rebellion de 1857 en Índia, una part del Terai tornèt a Nepal.
La dinastia Shah s'acabèt en 1846, quand Jung Bahadur Rana prenguèt lo contraròtle del país après aver assassinat divèrses princes e de centenats d'autras personas significativas a Katmandó (Massacre de Kot). Alavetz, los Rana venguèron primièrs ministres ereditaris, amb un poder fòrça centralizat, regatge al rei solament coma una figura representativa e en aplicant una politica isolacionista que mantenguèt lo país en defòra de las guèrras colonialas e liure de las influéncias estrangièras, mas qu'al meteis temps empediguèt lo sieu desvolopament economic.
Lo regim dels Rana s'acabèt en 1948 quand la colònia britanica d'Índia obtenguèt l'independéncia. Alavetz, lo rei Tribhuvan, descendent dirècte de Prithvi Narayan Shah, s'escapèt de la siá preson daurada per anar en Índia e amb l'ajuda de Jawaharlal Nehru, recuperèt lo poder e nomenèt un primièr ministre estrangièr a la familha Rana.
Politica[modificar]
Dempuèi lo 28 de mai de 2008, Nepal es una republica.
Geografia[modificar]
Economia[modificar]
De veire: Economia de Nepal.
