Karbon

Para sa ibang gamit, tingnan ang Karbon (paglilinaw).

boron ← carbon → nitrogen - ↑ C ↓ Si 6C Periodic table
Kaanyuan
clear (diamond) & black (graphite) Spectral lines of Carbon
Pangkalahatang Katangian
Pangalan, simbolo, bilang	carbon, C, 6
Bigkas	/ˈkɑrbən/
Kategorya ng elemento	nonmetal
Pangkat, Piryud, Bloke	14, 2, p
Batayang atomikong bigat	12.011(1) g·mol−1
Kompigurasyon ng elektron	[He] 2s2 2p2
Mga Elektron kada talukab	2, 4 (Larawan)
Pisikal na Katangian
Anyo	solid
Densidad (malapit sa t.k.)	amorphous: 1.8–2.1 g·cm−3
Densidad (malapit sa t.k.)	diamond: 3.515 g·cm−3
Densidad (malapit sa t.k.)	graphite: 2.267 g·cm−3
Puntong sublimasyon	3915 K, 3642 °C, 6588 °F
Tripleng punto	4600 K (4327°C), 10800 kPa
Init ng pagsasanib	117 (graphite) kJ·mol−1
Espesipikong kapasidad sa init	(25 °C) 6.155 (diamond) 8.517 (graphite) J·mol−1·K−1
Katangiang Atomiko
Estadong oksidadyon	4, 3, 2, 1, 0, −1, −2, −3, −4
Elektronegatibidad	2.55 (Iskala ni Pauling)
Mga enerhiya sa pagbuo ng ion (marami pa)	Una: 1086.5 kJ·mol−1
	Ikalawa: 2352.6 kJ·mol−1
	Ikatlo: 4620.5 kJ·mol−1
Kobalenteng rayos	77(sp³), 73(sp²), 69(sp) pm
Rayos Van der Waals	170 pm
Iba pa
Estruktura ng kristal	diamond
Komentaryo sa estruktura ng kristal	(diamond, clear)
Panunurang magnetiko	diamagnetic
Termal na konduktibidad	(300 K) 900-2300 (diamond) 119-165 (graphite) W·m−1·K−1
Termal na paglawak	(25 °C) 0.8 (diamond) µm·m−1·K−1
Bilis ng tunog (thin rod)	(20 °C) 18350 (diamond) m/s
Modulus ni Young	1050 (diamond) GPa
Shear modulus	478 (diamond) GPa
Bulk modulus	442 (diamond) GPa
Rasyo ni Poisson	0.1 (diamond)
Katigasan ni Mohs	10 (diamond) 1-2 (graphite)
Bilang rehistrasyon ng CAS	7440-44-0
Pinakatumatagal na isotopo
Pangunahing artikulo: Mga isotopo ng carbon
iso NK Kalahating-buhay AP EP (MeV) PP 15 11C syn 20 min β+ 0.96 11B 12C 98.9% Ang 12C ay tumatagal sa may 6 neutrons 13C 1.1% Ang 13C ay tumatagal sa may 7 neutrons 14C trace 5730 y β− 0.15 14N

Ang karbon o karbono (Kastila: carbono, Ingles: Carbon) ay isang elementong kimikal sa talaang peryodiko na may simbolo na C at bilang atomiko na 6. Matatagpuan ang karbon sa lahat ng organikong buhay at ang batayan ng organikong kimika. May interesadong katangiang kimikal ang hindi metal na elementong ito na maaaring ikawi sa sarili nito at sa malawak na iba't ibang mga elemento, binubuo ang halos 10 milyong mga kompuwesto. Kapag sinama sa oksihena, binubuo ang dioksido karbono (carbon dioxide) na napakahalaga para sa paglago ng isang halaman. Kapag sinama sa idroheno, binubuo ito ng mga iba't ibang mga kompuwesto na tinatawag na mga idrokarburo (hydrocarbons) na mahalaga para sa industriya sa anyo ng mga fossil fuel (panggatong fossil). Kapag pinagsama sa parehong oksihena at idroheno, bumubuo ito ng mga iba't ibang mga kompuwesto kabilang ang mga matatabang asido, na mahalaga sa buhay, at mga ester, na nabigigay lasa sa maraming mga prutas. Karaniwang ginagamit sa radyoaktibong pagtataya ang karbon-14 na isotope.

Mga sanggunian

Ang lathalaing ito na tungkol sa Agham ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.