[edytuj] Wydarzenia w Polsce

• 1 stycznia – wprowadzono pokojową strukturę Marynarki Wojennej i utworzono w Warszawie Kierownictwo Marynarki Wojennej.
• 8 stycznia – odbyły się wybory do Sejmu Litwy Środkowej.
• 9 stycznia – wybory do Sejmu Litwy Środkowej.
• 7 lutego – wybór Marii Skłodowskiej-Curie na członka francuskiej Akademii Medycyny.
• 25 stycznia – kardynał Achille Ratti, ówczesny nuncjusz apostolski w Polsce (późniejszy papież Pius XI), został odznaczony przez Naczelnika Państwa Orderem Orła Białego.
• Luty – minister spraw wojskowych, gen. Kazimierz Sosnkowski wydał dyrektywę dot. marynarki wojennej, nakazując przenieść punkt ciężkości z sił morskich na flotylle rzeczne (do końca 1926 nie zakupiono ani jednego morskiego okrętu bojowego).
• 16 lutego – część Górnego Śląska przyłączono do Polski.
• 20 lutego – Sejm Wileński przyjął uchwałę o przyłączeniu Litwy Środkowej do Polski.
• 2 marca – planowane (ale niezrealizowane w tym terminie) przyjęcie uchwały przez Sejm RP o włączeniu Litwy Środkowej do Polski.
• 5 marca – dymisja pierwszego rządu Antoniego Ponikowskiego (skutkiem odrzucenia uchwały o inkorporacji Litwy Środkowej w planowanym przez rząd kształcie).
• 5-6 marca – Zjazd Założycielski Młodzieży Wszechpolskiej.
• 10 marca – powołano drugi rząd Antoniego Ponikowskiego.
• 17 marca – w Warszawie odbył się I Zjazd Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej.
• 19 marca – oficjalne powstanie polskiego klubu piłkarskiego - Lecha Poznań, wtedy pod nazwą Lutnia Dębiec.
• 3 kwietnia – zarządzenie Rady Ministrów o organizacji i kompetencjach władz marynarki wojennej (Dz. U. z 1922 r. Nr 30, poz. 243)
• 6 kwietnia – Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę "O objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską"; Litwa Środkowa została włączona do Polski.
• 7 kwietnia – fabryka Fablok sprzedała pierwszy wyprodukowany w Polsce parowóz serii Tr21.
• 9 kwietnia – uruchomiono podmiejską, parową linię tramwajową Łódź-Ozorków.
• Kwiecień – bójka posłów na posiedzeniu Sejmu podczas debaty o nadużyciach gospodarczych (Warszawa).
• 30 kwietnia – oficjalne powstanie polskiego klubu piłkarskiego - Dyskobolia Grodzisk, wtedy KS Dyskobolia.
• 10 maja – powstała Stocznia Marynarki Wojennej.
• 14 maja – drugi, międzypaństwowy mecz polskich piłkarzy (Kraków): Polska-Węgry 0:3.
• 15 maja – Polska i Niemcy podpisały tzw. konwencję górnośląską. Przewidywała ona pozostawienie na terenie Górnego Śląska ustawodawstwa niemieckiego. Polska część Górnego Śląska otrzymała autonomię ("Statut organiczny województwa śląskiego").
• 16 maja – uchwalono ustawę o urlopach.
• 20 maja – powstał Instytut Chemii Przemysłowej we Lwowie.
• 6 czerwca – dymisja drugiego rządu Antoniego Ponikowskiego.
• 28 czerwca – powołano rząd Artura Śliwińskiego.
• czerwiec – uchwalenie autokefalii Cerkwi prawosławnej w Polsce.
• 4 lipca – w Rybniku podpisano protokół przejęcia przez Polskę przyznanej części Górnego Śląska.
• 6 lipca – wprowadzono polskie tablice rejestracyjne w miejsce tablic państw zaborczych.
• 7 lipca – dymisja rządu Artura Śliwińskiego.
• 9 lipca – otwarto schronisko PTTK na Stożku w Beskidzie Śląskim.
• 26 lipca – Sejm uchwalił ustawę o regulaminie Zgromadzenia Narodowego, które miało dokonać wyboru prezydenta państwa.
• 31 lipca – powołano rząd Juliana Nowaka.
• 13 sierpnia – założenie klubu "IKS Polonia Iłża" (piłka nożna).
• 16 sierpnia – powstał blok wyborczy Chrześcijański Związek Jedności Narodowej (pot. Chjena).
• 27 sierpnia – w Niemczech powstał Związek Polaków w Niemczech, który za swój symbol przyjął później rodło.
• wrzesień – uruchomiono połączenie lotnicze Warszawa-Lwów.
• 13 września – uchwała Sejmu w sprawie budowy portu w Gdyni.
• 16 września – otwarto linię kolejową Reda-Hel.
• 22 września – założono Obywatelski Komitet Obrony Przeciwgazowej (OKOP).
• 23 września – w związku z problemami z korzystaniem z portu w Wolnym Mieście Gdańsku, Sejm upoważnił rząd do budowy portu morskiego w Gdyni.
• 24 września – odbyły się wybory do Sejmu Śląskiego.
• 30 września-1 października – w Parku Sobieskiego (Warszawa) odbyły się III Mistrzostwa Polski w lekkoatletyce (Bronisława Szmendziuk: 60 m i skok w dal, Stefan Piątkowski: 100 m i 200 m, Stanisław Świętochowski: 400 m i 800 m, Stanisław Ziffer: 1 500 m i 5 000 m, Sławosz Szydłowski: dysk i oszczep).
• 3 listopada – powstało Towarzystwo z Ograniczoną Poręką "Stocznia w Gdyni".
• 5 listopada – odbyły się wybory do Sejmu.
• 6 listopada – Toruń: utworzono Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej.
• 12 listopada – pierwsze w historii wybory do Senatu (w wyborach do Sejmu głosowano 5 listopada).
• 25 listopada – założono klub sportowy Unia Tczew.
• 27 listopada – rozwiązał się Sejm Ustawodawczy.
• 7 grudnia – Władysław Jabłoński został prezydentem Warszawy.
• 9 grudnia – Gabriel Narutowicz został wybrany pierwszym prezydentem RP.
• 10 grudnia:
  • utworzenie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
  • powstanie pisma Awangardy Krakowskiej o nazwie Zwrotnica.
• 11 grudnia – przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę złożył Gabriel Narutowicz, pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
• 13 grudnia – Józef Piłsudski wraz z rodziną przeprowadził się z Belwederu do Kamienicy Próchnickich przy ul. Koszykowej w Warszawie.
• 14 grudnia:
  • dymisja rządu Juliana Ignacego Nowaka.
  • Gabriel Narutowicz przyjechał do Belwederu, gdzie uroczyście odbył się akt przekazania władzy przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego - Prezydentowi.
• 16 grudnia:
  • zamach na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza (sprawca: Eligiusz Niewiadomski). Do 22 grudnia p.o. Prezydenta RP został Marszałek Sejmu Maciej Rataj.
  • powołano pierwszy rząd Władysława Sikorskiego.
• 20 grudnia – Stanisław Wojciechowski wybrany na drugiego prezydenta RP; tego dnia złożył przysięgę i przejął władzę od marszałka Sejmu Macieja Rataja.
• 31 grudnia – rozpoczął się proces Eligiusza Niewiadomskiego.

• Oficjalnie powstał klub Odra Wodzisław Śląski.

[edytuj] Wydarzenia na świecie

• 7 stycznia – Dáil Éireann, niższa izba parlamentu Irlandii ratyfikowała traktat angielsko-irlandzki, kończący irlandzką wojnę o niepodległość, głosując 64–57 za przyjęciem traktatu.
• 8 stycznia – w Norwegii powstała organizacja pod nazwą „Socjaldemokratyczna Liga Młodzieży Norwegii” (nor. Norges sosialdemokratiske ungdomsforbund), młodzieżowa przybudówka „Socjaldemokratycznej Partii Pracy Norwegii” (nor. Norges Socialdemokratiske Arbeiderparti).
• 10 stycznia – Arthur Griffith został wybrany prezydentem Wolnego Państwa Irlandzkiego (irlandzki: Saorstát Éireann).
• 11 stycznia – Toronto: pierwsze lecznicze zastosowanie hormonu insuliny, odkrytej w roku 1921.
• 12 stycznia – rząd Wielkiej Brytanii zwolnił ostatnich pozostających irlandzkich więźniów schwytanych podczas wojny o niepodległość Irlandii.
• 13 stycznia – epidemia grypy spowodowała śmierć 804 osób w Wielkiej Brytanii.
• 15 stycznia – Michael Collins stanął na czele tymczasowego rządu Irlandii Południowej.
• 22 stycznia – na zapalenie płuc zmarł papież Benedykt XV.
• 24 stycznia – w USA, Christian K. Nelson opatentował wynalazek lodów na patyku (ang. Eskimos Pie).
• 29 stycznia – unia Kostaryki, Gwatemali, Hondurasu i Salwadoru przestała istnieć.
• 2 lutego – w Paryżu, Sylvia Beach wydała na czterdzieste urodziny pisarza Jamesa Joyce'a, jego powieść pod tytułem Ulisses.
• 6 lutego:
  • Kardynał Achille Ratti został obrany papieżem i przyjął imię Piusa XI.
  • w Waszyngtonie zawarto układ o zbrojeniach morskich podpisany przez: Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Japonię, Francję i Włochy (stosunek tonażu głównych flot wyniósł - 5:5:3:1,75:1,75)
• 8 lutego:
  • prezydent USA Warren Harding polecił zainstalować pierwsze radio w Białym Domu.
  • w Rosji Radzieckiej Czeka przekształciła się w GPU, które stało się częścią NKWD.
• 13 lutego – rząd Litwy założył w Kownie Uniwersytet Witolda Wielkiego.
• 14 lutego – fiński minister spraw wewnętrznych Heikki Ritavuori został zamordowany przez Ernsta Tandefelta.
• 25 lutego – został ścięty na gilotynie francuski seryjny morderca Henri Désiré Landru.
• 27 lutego – wyzwanie dla dziewiętnastej poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, uprawniającej kobiety do głosowania, zostaje odrzucone przez Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych.
• 28 lutego – Wielka Brytania akceptuje niepodległość Egiptu.
• 1 marca:
  • wprowadzenie w życie sowieckiego kodeksu karnego.
  • kra lodowa na Odrze przełamała tamę we Wrocławiu.
  • w Wielkiej Brytanii powstała organizacja zarządzająca cywilnym lotnictwem (ang. British Civil Aviation Authority).
• 3 marca – włoscy faszyści dokonali zamachu stanu w Wolnym Mieście Rijece.
• 11 marca – Mahatma Gandhi zostaje aresztowany w Bombaju za działalność wywrotową.
• 12 marca – została utworzona Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka.
• 15 marca – w niepodległym od Brytyjczyków Egipcie, Fuad I zasiada na tronie jako pierwszy król nowożytnego Egiptu.
• 18 marca – w Indiach, Mahatma Gandhi został skazany na sześć lat więzienia za działalność wywrotową. Spędził w więzieniu tylko dwa lata.
• 19 marca – w Szwecji rozegrano 1.narciaski "Bieg Wazów" (85,6 km trasa pokonana została w 7h:03 min. .)
• 20 marca – USS Langley wszedł do służby jako pierwszy lotniskowiec w Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych.
• 22 marca – w Moskwie uruchomiono pierwszą europejską rozgłośnię radiową, realizującą programy dla zagranicy.
• 23 marca – jeden z siedmiu stanów Związku Australijskiego – Queensland, zniósł radę ustawodawczą (wyższą izbę parlamentu).
• 3 kwietnia – Józef Stalin został sekretarzem generalnym Wszechrosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików) – (RKP(b) - późniejszej KPZR).
• 7 kwietnia:
  • w USA doszło do skandalu (ang. Teapot Dome scandal), kiedy sekretarz Departamentu Zasobów Wewnętrznych podpisał umowę dotyczącą zasobów ropy naftowej na publicznych terenach stanu Wyoming.
  • we Francji doszło do pierwszego zderzenia w powietrzu samolotów, jeden należał do „Daimler Airway” a drugi do „Grands Express Arens”. Do zdarzenia doszło nad miejscowością Poix-de-Picardie – zginęło siedem osób.
• 10 kwietnia-19 maja – w Genui we Włoszech odbyła się konferencja w której wzięły udział 34 państwa. Konferencja ta dotyczyła ustalenia porządku monetarnego i ekonomicznego po pierwszej wojnie światowej.
• 13 kwietnia – prawa stanu Massachusetts zezwoliły kobietom pracować na wszystkich stanowiskach publicznych.
• 16 kwietnia – Traktat w Rapallo między Niemiecką Republiką Weimarską, a Rosją Radziecką.
• 5 maja – rozpoczęła się budowa stadionu drużyny baseballowej New York Yankees w dzielnicy Bronx w Nowym Jorku (ang. Yankee Stadium).
• 10 maja – USA zaanektowały rafę koralową Kingman.
• 15 maja – w Genewie Polska i Niemcy przyjęły konwencję dotyczącą spraw ludnościowych i własnościowych na Górnym Śląsku po plebiscycie z 1921.
• 19 maja:
  • w Rosji Radzieckiej została założona Organizacja Pionierska imienia W. I. Lenina.
  • zakończyła się konferencja genueńska, dotycząca odbudowy gospodarczej środkowej i wschodniej Europy po I wojnie światowej.
• 30 maja – w Waszyngtonie odsłonięto Pomnik Lincolna.
• 1 czerwca:
  • w Irlandii Północnej powstała Królewska Policja Ulsteru, reprezentująca protestantów.
  • Armia Czerwona pokonała siły Tureckich Basmaczy dowodzonych przez Ismailia Envera.
• 14 czerwca – prezydent Stanów Zjednoczonych Warren G. Harding wygłosił pierwsze przemówienie przez radio.
• 22 czerwca – agenci Irlandzkiej Armii Republikańskiej dokonali udanego zamachu na brytyjskiego marszałka polowego Henry'ego Hughesa Wilsona w Londynie. 18 lipca zamachowcy zostali skazani na śmierć.
• 24 czerwca – zginął w zamachu niemiecki minister spraw zagranicznych Walther Rathenau.
• 26 czerwca – zmarł Albert I Grimaldi – Ludwik II Grimaldi zostaje władcą Księstwa Monako.
• 28 czerwca – irlandzka wojna domowa: rozpoczęła się bitwa o Dublin.
• 5 lipca – irlandzka wojna domowa: klęską IRA zakończyła się bitwa o Dublin.
• 9 lipca – Johnny Weissmuller przepłynął 100 m stylem dowolnym w 58,6 s., pokonując ówczesny rekord świata.
• 11 lipca – został otwarty amfiteatr w dzielnicy Hollywood w Los Angeles (ang. Hollywood Bowl).
• 20 lipca – Liga Narodów zatwierdziła ustanowienie brytyjskich i francuskich mandatów w byłych niemieckich koloniach: Kamerun, Togo i Niemiecka Afryka Wschodnia (Tanganika).
• 10 sierpnia – odbył się pierwszy sowiecki proces przeciw wrogom ludu. Wytoczono go przeciw socjalrewolucjonistom i 17 z nich skazano na śmierć. Wyrok zawieszono jako gwarancję, że partia zaniecha walki z rządem sowieckim - w przeciwnym razie pozostawieni w więzieniu skazańcy mieli być natychmiast rozstrzelani.
• 11 sierpnia – część Pieśni Niemców została ustanowiona hymnem Niemiec.
• 20 sierpnia – w Paryżu:
  • Czeszka Marie Mejzlikova II ustanowiła rekord świata w biegu na 60 m wynikiem 7,6 s. (rekord ten przetrwał przez 11 lat - poprawiła go dopiero polska sprinterka Stanisława Walasiewicz).
  • Brytyjka Mary Lines ustanowiła rekord świata w biegu na 100 m wynikiem 12,8 s.
• 22 sierpnia – irlandzki generał Michael Collins ginie w zamachu w Hrabstwie Cork.
• 23 sierpnia – bunt przeciw Hiszpanom w Maroku.
• 27 sierpnia:
  • założono Związek Polaków w Niemczech.
  • referendum w sprawie wprowadzenia prohibicji w Szwecji (51% zagłosowało przeciw).
• 28 sierpnia – Japonia zgadza się na wycofanie wojsk z Syberii.
• 30 sierpnia:
  • wojna grecko-turecka: miażdżące zwycięstwo Turków w bitwie pod Dumlupinar.
  • w Londynie, Brytyjka Mary Lines ustanowiła rekord świata w biegu na 800 m wynikiem 2:26,6 s.
• 2 września – wojna grecko-turecka: wojska tureckie zdobyły Eskişehir.
• 9 września – wojna grecko-turecka: tureckie wojska, ścigając wycofujących się Greków, wkraczają do Smyrny.
• 11 września:
  • Palestyna ogłoszona brytyjskim terytorium mandatowym.
  • w Melbourne zaczął wychodzić jeden z poprzedników gazety The Herald Sun - Sun News-Pictorial.
  • w Salzburgu powołano Międzynarodowe Towarzystwo Muzyki Współczesnej (ISCM).
• 12 września – w Sztokholmie, Fin Paavo Nurmi ustanowił rekord świata w biegu na 5 000 m wynikiem 14:35,4 s.
• 13 września – w miejscowości Al-Azizija w Libii zarejestrowano najwyższą temperaturę na Ziemi +57,8°C.
• 13-15 września – pożar najprawdopodobniej zapoczątkowany przez wojsko tureckie w Smyrnie (dzisiaj İzmir), zginęło około 100 tys. osób.
• 18 września – Węgry przystąpiły do Ligi Narodów.
• 22 września – Brytyjski Mandat Palestyny został zatwierdzony przez Ligę Narodów.
• 23 września – Brytyjka Mary Lines ustanowiła rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 26,8 s.
• 27 września – Król Grecji Konstantyn I Glücksburg abdykował po porażce Grecji w wojnie z Turcją.
• 2 października – Litwa: została wprowadzona nowa waluta narodowa – lit.
• 4 października – podpisano Protokoły Genewskie.
• 8 października – otwarto stadion Rose Bowl w kalifornijskiej Pasadenie.
• 14 października – w Coburgu, podczas obchodów Dnia Niemieckiego, po raz pierwszy publicznie pojawiła się NSDAP.
• 18 października – założono BBC.
• 23 października – niemiecka armia wkracza do Saksonii – koniec władzy komunistów.
• 25 października – z mocą ustawy parlamentu (Third Dáil) Wolnego Państwa Irlandzkiego wchodzi w życie konstytucja.
• 27 października – Włochy: rozpoczął się faszystowski zamach stanu zwany marszem na Rzym, w wyniku którego władzę w kraju przejął Benito Mussolini.
• 28 października:
  • we Włoszech faszyści maszerują na Rzym.
  • Czerwona Armia wkracza do Władywostoku.
• 30 października – Benito Mussolini został premierem Włoch.
• 1 listopada – Imperium osmańskie zostaje obalone, ostatni sułtan Mehmed VI abdykuje.
• 4 listopada – Howard Carter odkrył grobowiec faraona Tut-Ench-Amona; w chwili śmierci władca miał 20 - 25 lat. Grobowiec składał się z 16 schodów, korytarza, przedsionka, komory bocznej, komory grobowej i skarbca. Popularna stała się ostatnio teoria rzekomej klątwy Tut-Ench-Amona, jednak z naukowego punktu widzenia jest niemożliwa. Howard Carter, a więc (przynajmniej teoretycznie) największy świętokradca, dożył podeszłego wieku. W grobowcu odkryto dużo złota, lecz jego budowa nie pozwoliła stwierdzić niczego o życiu Egipcjan.
• 6 listopada – dokonano oblotu niemieckiej łodzi latającej Dornier Do J.
• 14 listopada – Brytyjska Korporacja Nadawcza (ang. British Broadcasting Corporation – BBC) rozpoczyna nadawanie programów radiowych.
• 15 listopada – Artur Bernardes został prezydentem Brazylii.
• 17 listopada – były sułtan Imperium Osmańskiego Mehmed VI udaje się na wygnanie do Włoch.
• 18 listopada – francuski pisarz Marcel Proust, autor „W poszukiwaniu straconego czasu” (A la recherche du temps perdu) – zmarł.
• 19 listopada – Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji w Ankarze wybrało Abdülmecida II kalifem.
• 20 listopada – rozpoczęła się konferencja w Lozannie.
• 21 listopada – Rebecca Latimer Felton zostaje zaprzysiężona jako pierwsza kobieta zasiadająca w Senacie Stanów Zjednoczonych.
• 22 listopada – Wilhelm Cuno został kanclerzem Niemiec.
• 26 listopada – Howard Carter i Lord Carnarvon weszli do wnętrza odkrytego 4 listopada grobowca Tutanchamona.
• 1 grudnia:
  • w kanadyjskiej prowincji Nowy Brunszwik wprowadzono ruch prawostronny.
  • założono klub piłkarski Cerro Montevideo.
• 2 grudnia – utworzono Saudyjsko-Kuwejcką Strefę Neutralną.
• 6 grudnia – wszedł w życie traktat angielsko-irlandzki, kończący irlandzką wojnę o niepodległość; powstało Wolne Państwo Irlandzkie.
• 7 grudnia – w Czechosłowacji ustanowiono Order Białego Lwa.
• 13 grudnia – powstała Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka.
• 30 grudnia – utworzono Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR).