Bill Clinton
William Jefferson Clinton
Geboren	19 augustus 1946 Hope (Arkansas)
Politieke partij	Democratische Partij
Partner	Hillary Rodham Clinton (sinds 1975)
Beroep	Politicus Advocaat Jurist Hoogleraar
Religie	Baptisme
Handtekening
42e president van de Verenigde Staten
Aangetreden	20 januari 1993
Einde termijn	20 januari 2001
Vicepresident(en)	Al Gore
Voorganger	George H.W. Bush
Opvolger	George W. Bush
40e en 42e gouverneur van Arkansas
Aangetreden	11 januari 1983
Einde termijn	12 december 1992
Voorganger	Frank White
Opvolger	Jim Guy Tucker
Aangetreden	9 januari 1979
Einde termijn	19 januari 1981
Voorganger	Joe Purcell
Opvolger	Frank White
50e procureur-generaal van Arkansas
Aangetreden	11 januari 1983
Einde termijn	12 december 1992
Voorganger	Jim Guy Tucker
Opvolger	Steve Clark
Portaal    Politiek

William Jefferson (Bill) Clinton (Hope (Arkansas), 19 augustus 1946) was de 42e president van de Verenigde Staten van 1993 tot 2001.

Clinton is een Amerikaans politicus van de Democratische Partij. Hij was van 1977 tot 1979 procureur-generaal van Arkansas en van 1979 tot 1981 en 1983 tot 1992 de 40e en 42e gouverneur van Arkansas. In 1992 won Clinton, samen met Running mate Al Gore, de verkiezing van 1992 en versloeg daarmee de zittende president George H.W. Bush. Tijdens de verkiezingen van 1996 versloeg hij Republikein Bob Dole en werd daarmee verkozen voor een tweede termijn.

Hij is getrouwd met de huidige Minister van Buitenlandse Zaken en oud-Senator Hillary Rodham Clinton.

[bewerken] Biografie

[bewerken] Jeugd

Bill Clinton werd geboren in de staat Arkansas en groeide op in Hot Springs in dezelfde staat. Zijn naam, William Jefferson Blythe III, verwijst naar die van zijn vader, William Jefferson Blythe Jr., die drie maanden voor zijn zoons geboorte overleed als gevolg van een auto-ongeluk. Clinton werd opgevoed door zijn moeder en zijn stiefvader Roger Clinton en ontworstelde zich geleidelijk aan zijn arme milieu. Toen hij in 1963 president John F. Kennedy tijdens een bezoek aan het Witte Huis ontmoette en Martin Luther King zijn historische "I Have a Dream" toespraak gaf, besloot Clinton te streven naar een carrière in de politiek.

In 1968 studeerde hij af aan de Georgetown University en won de prestigieuze Rhodesbeurs voor de universiteit in het Engelse Oxford. In 1973 ontving hij de graad "Juris Doctor" aan de Yale Law School.

Tijdens zijn tijd aan de Yale Law School ontmoette hij Hillary Rodham. Zij trouwden in 1975. Vijf jaar later, in 1980, werd hun enige kind geboren, dochter Chelsea Clinton.

[bewerken] Vroege carrière

Na enkele jaren als hoogleraar rechten te hebben onderwezen aan de Universiteit van Arkansas, werd Clinton Attorney General (officier van justitie) van Arkansas.

In 1978 werd Clinton gekozen als de 40e Gouverneur van Arkansas, maar verloor de herverkiezing in 1980 aan zijn Republikeinse uitdager, Frank White. Clinton werkte de volgende twee jaar aan zijn comeback. In 1982 slaagde hij er in om opnieuw gekozen te worden als de 42e Gouverneur. Hij bekleedde in totaal zes termijnen lang de positie van Gouverneur van Arkansas, te weten van 1979 tot 1981, en van 1983 tot 1992.

Nieuw gekozen gouverneur van Arkansas Bill Clinton en toenmalig president Jimmy Carter in 1978.

In 1992 stelde Clinton zich verkiesbaar voor de verkiezing van 1992. Door het winnen van de Golfoorlog leek president George H.W. Bush van een herverkiezing verzekerd. Verschillende prominente Democraten stelden zich daarom niet verkiesbaar. In de voorverkiezingen nam Clinton het op tegen Jerry Brown en Paul Tsongas. Clinton won de voorverkiezingen met grote meerderheid en hiermee de nominatie van de Democratische Partij. Hij koos Senator Al Gore van Tennessee als Running mate. Mede dankzij de slechte economie (Clinton: "It's the economy, stupid!" - vert.: "Het gaat om de economie, sukkel!"), een belastingverhoging, en zijn charisma, won Clinton samen met Al Gore de verkiezingen van 1992.

[bewerken] Presidentschap

Clinton was de eerste Democraat sinds Franklin D. Roosevelt die twee volledige ambtstermijnen als president vol maakte. Zijn verkiezing betekende het einde van een tijdperk van dominantie door de Republikeinen, die de president hadden geleverd gedurende de twaalf jaar daarvoor en gedurende 20 van de 24 jaar daarvoor. Deze verkiezing gaf de Democraten, voor het eerst sinds Jimmy Carter, weer de volledige controle over de drie belangrijkste takken van de federale overheid te weten beide kamers van het Congres en het presidentschap.

Meteen na zijn aantreden loste Clinton een verkiezingsbelofte in door de zogeheten "Family and Medical Leave Act" (1993) te tekenen, een wet die bedrijven vanaf een bepaalde omvang verplichtte hun werknemers onbetaald verlof te verlenen in geval van ernstige medische problemen of problemen binnen de familie. Dit deed meer goeds voor zijn populariteit dan zijn aarzeling een andere belofte in te lossen, die om de acceptatie van openlijke homoseksuelen in het leger te vergroten. Van links kwam de kritiek dat zijn aanpak te vrijblijvend was, terwijl rechts meende dat Clinton weinig begreep van het leger. Na een lange discussie besloten Clinton en het Pentagon tot een "Don't ask, don't tell"-beleid ("niet naar vragen, niet zeggen"), wat na een lange discussie op 22 december 2010 werd afgeschaft onder het presidentschap van Barack Obama.

Bill Clinton en Al Gore in 1993.

Onder Clinton was er gedurende de jaren '90 sprake van aanhoudende economische groei (die volgens het Office of Management and Budget al in april 1991 begon), afnemende werkloosheid en toenemende welvaart als gevolg van de hausse op Wall Street. In hoeverre dit te danken is aan Clinton is een veelbesproken kwestie. Veel positieve invloed ging ook uit van het Congres en van Alan Greenspan, het door Clinton herbenoemde hoofd van de Federal Reserve. Tevens speelde de combinatie van positieve technologische ontwikkelingen en de gunstige toestand van de wereldeconomie een rol, zaken waar Clinton weinig invloed op had.

Tussen 1992 en 1994 konden de Democraten een grote invloed uitoefenen, maar de zogeheten "mid-term" verkiezingen van 1994 werden een drama voor de partij. Ze verloren hun meerderheid in Huis en Senaat voor de eerste keer in 40 jaar. Dit kwam in belangrijke mate door de mislukte poging van zijn partner, Hillary Clinton, om een veelomvattend volksgezondsheidssysteem te creëren.

Na de verkiezingen van 1994 verschoof de aandacht vooral naar het "Contract with America" ("Contract met Amerika") gepropageerd door "Speaker of the House" (voorzitter) Newt Gingrich. Het in meerderheid Republikeinse Congres vocht met Clinton over de begroting. Clinton werd tijdens de verkiezingen van 1996 met een ruime marge herkozen ten koste van de

Republikeinse kandidaat Bob Dole. De Republikeinen hielden hun meerderheid in het Congres, maar verloren wel enkele zetels.

Het Huis van Afgevaardigden begon op 19 december 1998 een zogeheten "impeachment"-procedure tegen Clinton op grond van verdenkingen van meineed en tegenwerking van de rechtsgang. De Senaat besloot echter op 12 februari 1999, in een rechtszaak die begon op 7 januari, om Clinton niet te veroordelen, waardoor hij zijn tweede termijn kon afmaken. De procedure draaide om de verdenking van machtsmisbruik en meineed. Clinton zou gelogen hebben over zijn affaire met Monica Lewinsky, iets wat ontdekt werd tijdens het onderzoek naar het verder ongerelateerde Whitewaterschandaal.

Hij zou dit gedaan hebben vanwege een andere zaak, een klacht van Paula Jones over aanranding. Deze zaak werd later geschikt voor $850.000. Een federale rechter veroordeelde Clinton vanwege minachting van het hof (het liegen in een verklaring) tot het betalen van een boete van $90.000. Om de procedures te vermijden om hem zijn recht tot uitoefenen van het vak van advocaat te ontnemen, leverde hij dit recht zelf in.

Bill Clinton en Paus Johannes Paulus II in 1993.

Een groot deel van Clintons presidentschap werd overschaduwd door schandalen of nep-schandalen, waaronder het al genoemde Whitewater-schandaal. Oorspronkelijk ging dit door Kenneth Starr geleide onderzoek over een mislukte gronddeal van jaren eerder, maar het breidde zich uit naar de zelfmoord van Clintons vriend Vince Foster, de affaires Paula Jones en Monica Lewinsky, en "Troopergate", een zaak die draaide om een "Trooper" van de staat Arkansas die beweerde seksuele ontmoetingen te hebben geregeld voor Clinton, destijds gouverneur. Later trok de Trooper die beweringen in en beweerde hij geld te hebben gekregen van het conservatieve blad "American Spectator". Iets dergelijks gold voor Jones, die toegaf geld te hebben ontvangen van conservatieve politieke groeperingen. Starrs opvolger, Robert Ray, stelde voor geen van de aanklachten vervolging in.

Clinton ontwikkelde een nauwe werkrelatie met Tony Blair, die in 1997 tot Britse premier was gekozen. Hij toonde persoonlijke belangstelling voor de Noord-Ierse problematiek en bezocht het gebied drie keer om de vrede te bevorderen. Dit leidde tot gesprekken tussen beide kampen, die uitmondden in de belofte van het Ierse Republikeinse Leger, op 23 oktober 2001, om zich te ontwapenen.

In 1999 slaagde Clinton er samen met het door de Republikeinen gedomineerde Congres in om voor het eerst sinds 1969 de begroting in evenwicht te brengen. Het echtpaar Clinton heeft één dochter, Chelsea Clinton. Op 6 september 2004 onderging Clinton een vierdubbele bypass-operatie. Nadien moest hij nog een lichte operatie ondergaan om littekenweefsel te verwijderen. Sindsdien toont Clinton zich een fervent anti-roker.

Yitzchak Rabin, Bill Clinton en Yasser Arafat in 1993.

[bewerken] Door Clinton getekende belangrijke wetgeving

• Instelling van het vrijwilligersprogramma Americorps.
• De "Crime Bill Expansion" uit 1994, onderdeel van meer omvattende misdaadwetgeving. De federale doodstraf werd hierin uitgebreid tot ongeveer zestig misdrijven.
• Op 14 maart 1996 gaf Clinton zijn toestemming aan een 100 miljoen dollar kostende overeenkomst met Israël, die als doel had terroristen op te sporen en uit te schakelen.
• "Brady-wet", dat onder andere een wachttijd verplicht bij aanschaf van wapens.
• Telecommunicatiewetgeving die belangrijke eigendomsrechtenbeperkingen van radio- en televisiezenders ophief.
• Communications Decency Act, een wet die er voor zorgt dat iemand die onzedelijk materiaal over het internet aan minderjarigen verspreidt, bestraft zou kunnen worden. De wet is omstreden bij groepen die Vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel hebben.
• Hervorming van de bijstand. Clinton tekende dit na twee keer eerder een veto te hebben gegeven.
• NAFTA, Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst.
• Verhoging van het minimumloon.
• Digital Millennium Copyright Act, een wet die muziekpiraterij tegen moet gaan.
• Wetgeving die het staten onder andere mogelijk maakt om een in een andere staat gesloten huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht niet te erkennen.
• Iraq Liberation Act, waarmee het verdrijven van Saddam Hoessein officieel beleid werd.

Bill Clinton en toenmalig Russische president Boris Jeltsin in 1995.

[bewerken] Belangrijkste veto's

• Begroting voor 1996. Clintons veto leidde tot een tijdelijke "sluiting" van de overheid.
• H.R. 1833, gedeeltelijk abortusverbod.
• Hervorming van de bijstand. Zie hierboven.

[bewerken] Benoemingen Oppergerechtshof

• Ruth Bader Ginsburg in 1993, waarmee hij de eerste democratische president was die een vrouw hiervoor benoemde.
• Stephen Breyer in 1994.

[bewerken] Belangrijkste door Congres geblokkeerde wetgeving

• Hervorming van het volksgezondheidssysteem. (Zie ook hierboven.) Het plan, uitgedacht door een commissie onder leiding van Hillary Clinton, voor een universeel gezondsheidszorgprogramma liep stuk door zijn complexiteit en tegenstand van verzekeraars en de medische wereld. Het kreeg geen enkele stem voor.

[bewerken] Initiatieven

• Hervorming van de sociale zekerheid. Clinton benoemde hiervoor een commissie, maar onderschreef haar bevindingen niet en initieerde geen wetgeving.
• Probeerde Ehud Barak van Israël en Yasser Arafat, leider van de PLO ertoe te bewegen om een akkoord te sluiten over de Joodse nederzettingen.
• Schiep het "Don't ask, don't tell"-beleid (zie hierboven) ten aanzien van homoseksuelen in het leger.

Bill Clinton en toenmalig premier van het Verenigd koninkrijk Tony Blair in 1998

[bewerken] Belangrijke data

• 26 februari 1993 - Bij een terroristische aanslag op het World Trade Center komen 6 mensen om, en raken 1000 mensen gewond. Clinton reageert door op 26 juni van dat jaar bombardementen uit te voeren op Afghanistan.^[bron?]
• 19 april 1993 - De belegering door de FBI van een gebouw van de religieuze sekte Branch Davidians in Waco in de staat Texas vanwege vermeend illegaal wapenbezit leidt tot de dood van 80 mensen.
• 20 juli 1993 - Clintons vriend en vertrouweling Vince Foster pleegt zelfmoord gedurende het onderzoek naar het Whitewater-schandaal, waarin Clinton van fraude beschuldigd werd.
• 3 oktober 1993 - Vele US Rangers komen om tijdens de Slag om Mogadishu in Somalië. Het leger is woedend omdat het de apparatuur die het cruciaal achtte voor de operatie niet kreeg.
• 1994 - Clinton zendt troepen naar Haïti om president Aristide weer aan de macht te helpen.
• 14 januari 1995 - Clinton en de Russische president Boris Jeltsin tekenen de Kremlinakkoorden. Nucleaire raketten worden niet meer permanent gericht op strategische doelen. Tevens wordt Ruslands nucleaire arsenaal in Oekraïne ontmanteld.

Officieel Portret

• 19 april 1995 - Een bom in een auto geplaatst voor een gebouw van de federale overheid in Oklahoma City in de staat Oklahoma doodt 168 mensen. Degene die de bom had geplaatst is de geboren Amerikaan Timothy McVeigh.
• 14 november 1995 - Vanwege het vastlopen van begrotingsonderhandelingen tussen het Congres en de president moeten grote delen van het federale-overheidspersoneel tijdelijk naar huis. Deze situatie duurt tot januari 1996.
• december 1995 - Clinton organiseert besprekingen op de Wright-Patterson Air Force Base in de staat Ohio, die uitmonden in de Dayton-vredesakkoorden, die leiden tot een tijdelijke wapenstilstand op de Balkan.
• december 1995 - Clintons bezoek aan Ierland leidt tot de instelling van een internationale commissie voorgezeten door voormalig senator George Mitchell.
• 6 november 1996 - Clinton wordt herkozen ten koste van de Republikeinse uitdager Bob Dole.
• oktober 1997 - De Chinese premier Jiang Zemin bezoekt het Witte Huis.
• augustus 1998 - Clinton beveelt aanvallen met kruisraketten op Afghanistan en op een fabriek in Soedan waarvan hij dacht dat er chemische wapens gemaakt werden. Het bleek een medicijnfabriek te zijn.
• 16 december 1998 - Clinton en Blair bombarderen drie dagen lang Irak in de Operatie Desert Fox zonder toestemming van de VN. Volgens Clinton en Blair zou Irak massavernietigingswapens hebben.
• 19 december 1998 - Impeachment (afzettingsprocedure) tegen Clinton begint.
• voorjaar 1999 - Van 24 maart tot 10 juni bombardeert de NAVO Kosovo en Servië (de Kosovo-oorlog). Op 7 mei raken Amerikaanse bommen de Chinese ambassade in Belgrado. Daardoor komen er even problemen tussen de NAVO en China, want een ambassade van een land bombarderen is een aanval op dat land. De problemen worden snel opgelost. In juni capituleert Servië; en neemt de VN het bestuur van Kosovo op zich.
• 5 oktober 2000 - De nederlaag van president Slobodan Milošević bij eerdere verkiezingen leidt tot massademonstraties in Belgrado en uiteindelijk tot het ineenstorten van het regime. Oppositieleider Vojislav Koštunica wordt op 6 oktober de nieuwe president.

[bewerken] Gratieverleningen

Aan het einde van zijn tweede termijn gaven peilingen aan dat meer dan 60% van de bevolking achter Clinton stond, ondanks een aantal controversiële gratieverleningen die hij vlak voor het einde van zijn presidentschap pleegde. Het is voor Amerikaanse presidenten namelijk gebruikelijk om aan het einde van hun ambtstermijn gratie te verlenen, maar in Clintons geval (140 op zijn laatste dag als president, waaronder aan mensen die zijn campagne hadden gefinancierd en aan een drugshandelaar) leidde dit - tijdelijk - tot een grote daling in populariteit.

[bewerken] Na het presidentschap

Bill Clinton samen met oud-president George W. Bush op bezoek bij president Barack Obama in 2010.

De eerste jaren na zijn presidentschap besteedde Clinton aan het verzilveren van zijn populariteit. Hij reisde de wereld rond om tegen royale vergoeding lezingen te houden, en kon zo zijn torenhoge advocatenrekeningen betalen. Eind 2004 werd in Little Rock, Arkansas, de Bill Clinton Presidential Library geopend. Belangrijkste spreker was George H.W. Bush (senior), die zijn opvolger veel lof toezwaaide. De voormalige president George W. Bush heeft zijn twee voorgangers samen op belangrijke missies gestuurd. Zo reisde het duo begin 2005 naar Azië om de Amerikaanse hulpverlening na de tsunami te coördineren, en vertegenwoordigden ze de VS bij de begrafenis in april 2005 van de paus. Na de orkaan Katrina, die in 2005 New Orleans en het zuiden van de Golf van Mexico-staten verwoestte, werden de twee oud-presidenten als "most distinguished citizens" belast met het inzamelen van giften voor de getroffen inwoners. Op 4 augustus 2009 wist Clinton, tijdens een bezoek aan de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-Il, de vrijlating van twee Amerikaanse journalistes te bewerkstelligen die enkele maanden eerder tot 12 jaar dwangarbeid waren veroordeeld wegens het illegaal oversteken van de grens.^[1].

[bewerken] Amerikaanse presidentsverkiezingen 2008

Tijdens de Democratische voorverkiezingen voor het presidentschap in 2008 stond Clinton zijn vrouw Hillary bij in haar campagne. Zijn rol was dusdanig prominent dat Obama opmerkte dat hij soms niet wist "tegen welke Clinton" hij streed.

Clinton dreigde zijn hand te overspelen toen hij na de overwinning van Obama in South Carolina stelde dat (de zwarte) Jesse Jackson in 1984 tijdens de voorverkiezingen daar ook gewonnen had, maar uiteindelijk niet de Democratische kandidaat zou worden. Ook stelde hij dat Obama te weinig ervaring had voor het presidentsambt.^[2] Een aantal Democratische prominenten vroegen Clinton zijn toon te matigen.^[3] Uiteindelijk had de kritiek van Clinton niet het gewenste effect en verloor zijn vrouw na een spannende strijd de voorverkiezingen van Obama. Na enige tijd schaarde zij en haar man zich achter hem. Op de Democratische conventie in Denver sprak Bill Clinton zijn steun uit voor Obama en stelde hij dat Obama "klaar voor het presidentschap" was.^[4]

[bewerken] Sleutelroman over Clinton

• Anonymous (journalist Joe Klein): Primary colors: a novel of politics (1996), over de eerste campagne van Clinton in de Democratische voorronde (primary) van de presidentsverkiezing in 1992. Clinton heet hier Jack Stanton. Verfilmd in 1998 met John Travolta als Bill en Emma Thompson als Hillary.

[bewerken] Kabinet

[bewerken] Externe link

• (en) "Bill Clinton: His Life", documentaire uit 2004

President van de Verenigde Staten

Washington · J. Adams · Jefferson · Madison · Monroe · J.Q. Adams · Jackson · Van Buren · W.H. Harrison · Tyler · Polk · Taylor · Fillmore · Pierce · Buchanan · Lincoln · A. Johnson · Grant · Hayes · Garfield · Arthur · Cleveland · B. Harrison · Cleveland · McKinley · T. Roosevelt · Taft · Wilson · Harding · Coolidge · Hoover · F.D. Roosevelt · Truman · Eisenhower · Kennedy · L.B. Johnson · Nixon · Ford · Carter · Reagan · G.H.W. Bush · Clinton · G.W. Bush · Obama

Meer mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina [/index.php/Commons:Bill_Clinton?uselang=nl Bill Clinton] op Wikimedia Commons.

Wikiquote heeft één of meer citaten gerelateerd aan Bill Clinton.

Arsenio Hall (1989)

Arsenio Hall (Cleveland (Ohio), 12 februari 1955) is een Amerikaans komiek, presentator en acteur. Hall werd bekend door zijn Arsenio Hall Show, en met een hoofdrol naast Eddie Murphy in de film Coming to America.

Na zijn studie ging Hall naar Los Angeles om zich te richten op stand-upcomedy. In dat circuit leerde hij Eddie Murphy kennen met wie hij bevriend raakte.

Na Coming to America presenteerde Hall de laatste afleveringen van The Late Show, maar er was al besloten dat die show niet zou worden voortgezet. Zijn eigen show The Arsenio Hall Show werd van 1989 tot 1994 uitgezonden en ging de directe competitie aan met Jay Leno's The Tonight Show. Later zou Hall overigens meerdere malen te gast zijn in Leno's show.

[bewerken] Filmografie (selectie)

• The Proud Family Movie (2005) - Dr. Carver/Bobby Proud
• Star Search (2003-2005) - gastheer
• Martial Law (1998) - Terrell Parker (1999–2000)
• Harlem Nights (1989) - huilende man
• Coming to America (1988) - Semmi (en diverse bijrollen)
• The Real Ghostbusters (1986) - Winston Zeddemore (stem) (1986–1987)
• New Love, American Style (1985)
• The Motown Revue Starring Smokey Robinson (1985)

Jimmy Carter
James Earl Carter
Geboren	1 oktober 1924 Plains (Georgia)
Politieke partij	Democratische Partij
Partner	Rosalynn Carter (sinds 1946)
Beroep	Politicus Agrariër Marineofficier Activist Auteur
Religie	Baptisme
Handtekening
39e president van de Verenigde Staten
Aangetreden	20 januari 1977
Einde termijn	20 januari 1981
Vicepresident(en)	Walter Mondale
Voorganger	Gerald Ford
Opvolger	Ronald Reagan
76e gouverneur van Georgia
Aangetreden	12 januari 1971
Einde termijn	14 januari 1975
Voorganger	Lester Maddox
Opvolger	George Busbee
Portaal    Politiek

James Earl (Jimmy) Carter jr. (Plains (Georgia), 1 oktober 1924) is een Amerikaans oud-politicus van de Democratische Partij. Hij diende als de 39e president van de Verenigde Staten van 1977 tot 1981.

Carter was eigenaar van een pindaplantage in Georgia en gouverneur van die staat toen hij zich kandidaat stelde voor het federaal presidentschap. Voor de meeste Amerikanen was hij een onbekend gezicht. De baptist Carter maakte een betrouwbare indruk op veel Amerikanen, die na het Watergateschandaal genoeg hadden van de politici uit Washington. Maar door zijn halsstarrige houding ten opzichte van het Amerikaanse congres en het feit dat hij de problemen van het land niet onder controle kreeg, verloor hij in 1980 de verkiezingen van Ronald Reagan.

In 2002 werd Carter onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede.

[bewerken] Biografie

[bewerken] Presidentschap

Menachem Begin, Jimmy Carter en Anwar Sadat in Camp David, 1978

Carter erfde gigantische economische en financiële problemen van zijn Republikeinse voorgangers. De Unie zat door de Vietnamoorlog diep in de rode cijfers, terwijl het zelfvertrouwen van de bevolking zwaar was aangetast. De rentelasten in combinatie met de oliecrisis en de onwil van het bedrijfsleven om te investeren leidde tot een nieuw verschijnsel in de economie: stagflatie. Tijdens het mandaat van Carter werd het antwoord op dit probleem niet gevonden.

Meer succes had Carter in zijn buitenlands beleid. Binnen zijn ambtsperiode wist hij tussen de Egyptische president Anwar Sadat en de Israëlische premier Menachem Begin te bemiddelen tot een vredesverdrag. Dit resulteerde in de Camp David-akkoorden. Echter snel na dit succes, in Carters laatste ambtsjaar, werden in Iran 52 Amerikaanse burgers en militairen gegijzeld, in de Amerikaanse ambassade van Teheran. Deze gijzeling duurde 444 dagen.

In zijn buitenlandse politiek zag Carter het belang in van mensenrechten. Dit ging in tegen het beleid van de regering van Richard Nixon, die vaak een oogje dichtkneep bij bevriende regimes. De regering-Carter beëindigde de steun aan de lange tijd door de VS gesteunde dictator Somoza uit Nicaragua en gaf de nieuwe regering miljoenen aan steun.

De belangrijkste botsing tussen het belang van de mensenrechten en het eigenbelang van de VS ontstond door Carters banden met de Sjah van Iran. De Sjah was, sinds de Tweede Wereldoorlog, een sterke medestander van Amerika uit het Midden-Oosten. Zijn regime was echter bruut en onderdrukkend. Hoewel Carter de Sjah prees als een wijs en waardevol leider, heeft de VS niet ingegrepen toen er een volksopstand uitbrak tegen de monarchie van de Sjah.

De Sjah werd van de troon gestoten en verbannen. Velen hebben de afnemende Amerikaanse steun voor de Sjah sindsdien gezien als de voornaamste oorzaak van zijn snelle revolutie. Carter was in het begin bereid om de revolutionaire beweging te erkennen, maar zijn pogingen bleken tevergeefs.

In 1979 kreeg de Sjah politiek asiel en medische behandeling in de VS. Als reactie hierop belegerden Iraanse militanten de Amerikaanse ambassade in Teheran om vervolgens 52 Amerikanen te gijzelen en de uitlevering van de Sjah aan Iran te eisen, voor een rechtszaak en een executie. Ondanks het feit dat de Sjah later dat jaar de VS zou verlaten om in Egypte te sterven, duurde de gijzelingscrisis voort. Een mislukte bevrijdingsoperatie op 25 april 1980 maakte de Revolutionaire Gardes nog koppiger, en de kwestie domineerde zo het laatste jaar van Carters presidentschap. Volgens Carters Nationale Veiligheidsadviseur Zbigniew Brzeziński was de Sovjetinvasie van Afghanistan in december 1979 een antwoord op de Amerikaanse militaire aanwezigheid aldaar. Na de invasie kondigde Carter de Carter Doctrine aan, die inhield dat de VS geen andere mogendheid toe zouden laten controle te krijgen over de Perzische Golf. Andere reacties van Carter waren het verbod van de deelname van Amerikanen aan de Olympische Spelen van 1980 in Moskou en de herinvoering van de registratie voor dienstplicht.

Om de Sovjetbezetting van Afghanistan tegen te gaan startten Carter en Zbigniew Brzeziński een 40 miljard dollar kostend trainingsprogramma voor islamitische fundamentalisten in Pakistan en Afghanistan. Terugblikkend was dit een van de oorzaken van het ineenstorten van de Sovjet-Unie, maar, ironisch genoeg, wordt het ook gezien als oorzaak van de instabiliteit van post-Sovjet Afghaanse regeringen, die leidden tot de opkomst van de islamitische theocratie in de regio.

In 1980 verloor Jimmy Carter de presidentsverkiezingen van Ronald Reagan. Hij verdween, gezien de achterblijvende internationale spanningen zoals de gijzeling van de Amerikaanse ambassade in Iran, roemloos van het toneel. Ironisch was dat op de dag dat Carter vertrok als president de gijzelaars in Iran werden vrijgelaten. Later is wel beweerd dat de late vrijlating van de gijzelaars het gevolg was van een deal tussen de campagne van Reagan en de regering van Iran, maar deze theorie is nooit bewezen.

[bewerken] Na zijn presidentschap

George H.W. Bush, Barack Obama, George W. Bush, Bill Clinton en Jimmy Carter in het Oval Office

Carter werd na zijn presidentscarrière algemeen gewaardeerd voor zijn humanitaire werk. In 1982 richtte hij het Carter Center op dat zich inzet voor hulpverlening aan de Amerikaanse bevolking.

In 2002 kreeg Carter de Nobelprijs voor de Vrede "voor de tientallen jaren van onverflauwde inzet in het vinden van vreedzame oplossingen voor internationale conflicten en het bevorderen van democratie, mensenrechten en economische en sociale ontwikkeling." Hij speelde een bemiddelende rol in onder andere het Ogaden-geschil tussen Somalië en Ethiopië, in Bosnië en Herzegovina en hield toezicht in vele verkiezingen.

In maart 2004 veroordeelde hij George W. Bush en Tony Blair voor het voeren van een onnodige oorlog "gebaseerd op leugens en misinterpretaties" teneinde Saddam Hoessein te verwijderen. Hij beweerde dat Blair zijn oordeelsvermogen had laten vertroebelen door Bush' verlangen om een oorlog te eindigen die zijn vader was begonnen.

In april 2006 nam Carter samen met Bill Clinton en de Bill Underwood, directeur van Mercer University, het initiatief voor het New Baptist Covenant. Doel van de beweging is om te laten zien dat het baptisme niet identiek is met de maatschappelijk en cultureel conservatieve Southern Baptist Convention, met 16 miljoen leden de grootste protestantse kerk in de Verenigde Staten. De New Baptist Covenant vraagt vooral aandacht voor de armoedebestrijding, milieuzaken en conflicten wereldwijd. Daarnaast zet zij zich in voor de integratie van de baptistische kerken, die vaak nog naar ras gescheiden zijn. Het initiatief wordt gesteund door ca. 20 miljoen Amerikaanse baptisten. Carter is zelf afkomstig uit de Southern Baptist Convention, maar heeft moeite met de conservatieve koers hiervan. Hij is vrijwel zijn hele leven zondagsschoolleraar geweest en dient als diaken in de Maranatha Baptist Church in zijn woonplaats Plains.

In november 2006 verscheen het boek "Palestine: Peace not Apartheid" (Palestina: Vrede, geen Apartheid). Volgens Carter was "het uiteindelijke doel van mijn boek het presenteren van feiten over het Midden-Oosten die grotendeels onbekend zijn in [de V.S. van] Amerika, de discussie te initiëren en te helpen vredesgesprekken te heropenen (...)."

Carter stelt in zijn boek dat "Israëls voortdurende beheersing en kolonisatie van Palestijns land de eerste obstakels zijn voor een samenhangend vredesakkoord in het Heilige Land". Carter is degene die in 1978 de vredesovereenkomst tussen Egypte en Israël mogelijk maakte, de Camp-David-akkoorden, de enige duurzaam gebleken vrede in de streek. Hij kreeg de nodige kritiek op zijn boek te verduren, omdat hij volgens critici selectief met historische gegevens zou zijn omgesprongen en deze slechts in het nadeel van Israël zou hebben uitgelegd.

Portret

[bewerken] Kabinetsleden onder Carter

• * G.O+W = Gezondheidszorg, Onderwijs + Welzijn
• * H+S.O = Huisvesting + Stedelijke Ontwikkeling
• * G+S.Z = Gezondheidszorg + Sociale Zaken

[bewerken] Onderscheidingen

In 1994 ontving hij samen met Juan Carlos I van Spanje de Félix Houphouët-Boigny-Vredesprijs van de UNESCO.

In 2002 werd hij onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede.

In 2011 ontving hij in het Egmontpaleis te Brussel, België, het Grootkruis in de Kroonorde (België).

President van de Verenigde Staten

Washington · J. Adams · Jefferson · Madison · Monroe · J.Q. Adams · Jackson · Van Buren · W.H. Harrison · Tyler · Polk · Taylor · Fillmore · Pierce · Buchanan · Lincoln · A. Johnson · Grant · Hayes · Garfield · Arthur · Cleveland · B. Harrison · Cleveland · McKinley · T. Roosevelt · Taft · Wilson · Harding · Coolidge · Hoover · F.D. Roosevelt · Truman · Eisenhower · Kennedy · L.B. Johnson · Nixon · Ford · Carter · Reagan · G.H.W. Bush · Clinton · G.W. Bush · Obama

Meer mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina [/index.php/Commons:Jimmy_Carter?uselang=nl Jimmy Carter] op Wikimedia Commons.

Michael Dell

Michael Saul Dell (Houston, 23 februari 1965) is de oprichter van computergigant Dell. Met een vermogen van 16,4 miljard dollar (2008) behoort hij tot de 50 rijkste mensen ter wereld.

Hij is de zoon van een orthodontist en groeide op in Houston, Texas in een gegoede joodse familie. Zijn eerste ervaring met computers was op 15-jarige leeftijd, toen hij een nieuwe Apple II computer uit elkaar haalde, en opnieuw in elkaar zette, alleen om te kijken of hem dat zou lukken.

Hij ging naar de Universiteit van Texas in Austin, en studeerde geneeskunde. Hij begon een computerbedrijfje in zijn kamer, PC's Limited.^[1]

Het bedrijfje werd zo'n succes dat hij, met een lening van zijn grootouders, op 19-jarige leeftijd stopte met zijn opleiding om aan Dell Computer Corporation te werken. Vanaf dat moment, en met verschillende terugslagen, groeide Dell uit tot één van de grootste PC-fabrikanten ter wereld. Op 4 maart 2004 trad hij terug als CEO (algemeen directeur) van Dell, maar bleef directievoorzitter. Kevin Rollins nam zijn rol over als CEO. Op 1 februari 2007 wordt gemeld dat de raad van bestuur Rollins ontslagen heeft om Dell opnieuw aan te nemen als directeur van zijn bedrijf. Dit wordt mede gedaan om de (aan HP) verloren koppositie als computerfabrikant terug te winnen.

Michael Dell is diverse malen onderscheiden, o.a. als "Ondernemer van het Jaar" van Inc. Magazine, "Man van het Jaar" van PC Magazine, "Top CEO in American Business van Worth Magazine en "CEO van het jaar" van Financial World en Industry Week magazines.

Hij woont in Austin met zijn vrouw, Susan, en hun vier kinderen.

[bewerken] Filantroop

Op 15 mei 2006 kondigde de universiteit van Texas aan dat er US$50 miljoen beschikbaar was namens de Michael en Susan Dell Foundation to bring excellence in children's health and education to Austin (om uitmuntendheid in gezondheid en onderwijs voor kinderen naar Austin te brengen). Het geld wordt ingezet voor de bouw van 3 nieuwe faciliteiten aan de universiteit. Het eerste is het Dell Pediatric Research Institute dat de nieuwe Dell Children's Medical Center zal aanvullen. Het tweede is een nieuw gebouw voor computerwetenschappen, Dell Computer Science Hall. Het derde is het Michael and Susan Dell Center for Advancement of Healthy Living, dat is bedoeld om vraagstukken rondom de gezonde ontwikkeling van kinderen het hoofd te kunnen bieden.^[2]

Zie de categorie [/index.php/Commons:Category:Michael_Dell?uselang=nl#mw-subcategories Michael Dell] van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.

George H. W. Bush
George Herbert Walker Bush
Geboren	12 juni 1924 Milton (Massachusetts)
Politieke partij	Republikeinse Partij
Partner	Barbara Bush
Beroep	Politicus Diplomaat Ondernemer
Religie	Episcopalisme
Handtekening
41e president van de Verenigde Staten
Aangetreden	20 januari 1989
Einde termijn	20 januari 1993
Vicepresident(en)	Dan Quayle
Voorganger	Ronald Reagan
Opvolger	Bill Clinton
43e vicepresident van de Verenigde Staten
Aangetreden	20 januari 1981
Einde termijn	20 januari 1989
President	Ronald Reagan
Voorganger	Walter Mondale
Opvolger	Dan Quayle
11e directeur van de Central Intelligence Agency
Aangetreden	30 januari 1976
Einde termijn	20 januari 1977
President	Gerald Ford
Voorganger	William Colby
Opvolger	Stansfield Turner
2e ambassadeur naar China
Aangetreden	26 september 1974
Einde termijn	7 december 1975
President	Gerald Ford
Voorganger	David Bruce
Opvolger	Thomas Gates
10e ambassadeur naar de Verenigde Naties
Aangetreden	1971
Einde termijn	1973
President	Richard Nixon
Voorganger	Charles Yost
Opvolger	John Scali
Afgevaardigde voor Texas 7e District
Aangetreden	3 januari 1967
Einde termijn	3 januari 1971
Voorganger	John Dowdy
Opvolger	Bill Archer
Portaal    Politiek

George Herbert Walker Bush (Milton (Massachusetts), 12 juni 1924) is een Amerikaans oud-politicus van de Republikeinse Partij. Van 1989 tot 1993 was hij de 41e president van de Verenigde Staten.

Eerder was hij afgevaardigde voor het 7e kiesdistrict van Texas van 1967 tot 1971 toen hij zijn herverkiezing verloor. In dat zelfde jaar werd hij door president Richard Nixon benoemd tot ambassadeur naar de Verenigde Naties, hij hield deze functie tot 1973. Ten tijde van het Watergateschandaal werd Bush door Nixon gevraagd als de voorzitter van het Republican National Committee (partijbestuur). Na het aftreden van Nixon als president, werd Bush door zijn opvolger Gerald Ford benoemd tot de ambassadeur naar China, een functie die hij bekleede van 1974 tot 1975 toen hij door president Ford werd voorgedragen als de nieuwe directeur van de Central Intelligence Agency. Bush bekleedde deze functie van 1976 tot het presidentschap van Jimmy Carter in 1977.

In 1980 deed Bush een gooi naar het presidentschap tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1980. Hij verloor de Republikeinse voorverkiezingen aan Ronald Reagan en werd diens running mate. Samen met Reagan versloeg hij zittend president Carter en vicepresident Walter Mondale, en vier jaar later tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1984 een tweede termijn te winnen. Na acht jaar als vicepresident deed Bush opnieuw een gooi naar het presidentschap. Met de steun van Reagan won Bush de Republikeinse voorverkiezingen met een ruime meerderheid, zette dat succes voort tegen de Democratische kandidaat Michael Dukakis en won samen met running mate Dan Quayle de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1988.

Tijdens zijn ambtstermijn voerde Amerika de Golfoorlog tegen Saddam Hoessein. Door het winnen van deze oorlog leek zijn herverkiezing een feit, maar door de slechte economie en belastingverhoging verloor hij toch de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1992 aan de Democratische uitdager Bill Clinton.

Bush is geboren in een politieke familie. Zijn vader Prescott Bush was senator van Connecticut van 1952 tot 1963. Zijn zonen zetten de traditie voort: George W. Bush was de 46e gouverneur van Texas van 1995 tot 2000 toen hij werd gekozen als de 43e president van de Verenigde Staten van 2001 tot 2009. Jeb Bush was de 43e gouverneur van Florida van 1999 tot 2007.

Bush is sinds het overlijden van Gerald Ford in 2006 de oudste nog levende voormalige president van de Verenigde Staten.

[bewerken] Biografie

[bewerken] Jeugd

Bush' vader was bankier en senator. Zijn moeder, Dorothy Walker Bush, was de dochter van de rijke zakenman en bankier George Herbert Walker. Bush ging naar de middelbare school genaamd Phillips Academy in Andover, Massachusetts, waar hij al vroeg aanvoerder werd van het plaatselijke honkbalteam.

In 1942 kwam hij bij de marine, waar hij piloot werd op een vliegdekschip. Hij werd de, op dat moment, jongste piloot ooit. Hij onderscheidde zich in zijn functie verschillende malen. Bush werd neergehaald door de Japanners, maar gered door de Amerikaanse onderzeeër USS Finback.

Na de Tweede Wereldoorlog ging hij studeren aan Yale, waar hij lid werd van de studentenvereniging Delta Kappa Epsilon (en van het geheime genootschap Skull and Bones). Op 6 januari 1945 trouwde hij met Barbara Pierce. Samen kregen ze zes kinderen, waaronder George W. Bush en John (Jeb).

Bush raakte in de loop van de jaren vijftig van de twintigste eeuw betrokken bij de olie-industrie en legde belangrijke contacten met de koninklijke familie van Saoedi-Arabië en de familie Bin Laden.

[bewerken] Politieke carrière

Bush en president Ronald Reagan in 1981

Als eerste politieke stap van Bush kan zijn werk als CIA-agent worden genoemd, waar hij in 1959 aan begon. Ook was hij betrokken bij de invasie in de Varkensbaai bij Cuba in 1961.

In 1964 daagde hij de democratische senator Ralph Yarborough uit en richtte hij zijn campagne op diens steun aan de Civil Rights Act, die elke discriminatie tegen moest gaan. Deze wet was namelijk helemaal niet populair bij de Democraten, vooral niet in het zuiden van de VS, dat voornamelijk Democratisch stemde. Yarborough was daar een van de weinige voorstanders van de wet. Bush speelde hier op in, maar toch verloor hij.

In 1966 en 1968 had hij meer geluk en werd hij verkozen als volksvertegenwoordiger in het Huis van Afgevaardigden. In de Senaat ging het hem minder goed af, want in 1970 verloor hij weer, tegen Lloyd Bentsen.

Bush was ondertussen actief geworden in vele commissies en werd ambassadeur bij de Verenigde Naties en directeur van de CIA. Volgens een memo van J. Edgar Hoover werkte hij al in 1963 voor de CIA.^[1][2]

Toen Ronald Reagan in 1980 kandidaat voor het presidentschap was, koos hij George Bush boven Gerald Ford als zijn running mate. Reagan werd verkozen, en Bush werd vicepresident van de Verenigde Staten. Zijn ambt werd verlengd in 1984 toen Reagan herkozen werd.

[bewerken] Presidentschap

Bush in Irak in 1990

Na de twee ambtstermijnen van Reagan schoven de Republikeinen George Bush naar voren als hun nieuwe kandidaat. Samen met zijn running mate Dan Quayle werd hij verkozen.

In 1990 veroverde en bezette Irak het buurland Koeweit. Bush organiseerde daarop een internationale coalitie die het land weer bevrijdde (zie Golfoorlog). Irak werd verslagen, maar Bush ging niet zover om het tot een verdrijven van de regering van Saddam Hoessein te laten komen. Het zou pas zijn zoon George W. Bush zijn, die Saddam Hoessein zou afzetten. In april 1993 werd door de Koeweitse autoriteiten een Iraakse poging om Bush te vermoorden middels een aantal autobommen verijdeld. Bij de aanval zou de Iraakse Veiligheidsdienst (Jihaz Al-Mukhabarat Al-A'ma) betrokken zijn geweest. De aanslag, waarvoor 17 mensen werden opgepakt, werd twee maanden later door president Clinton beantwoord door het afvuren van 23 kruisraketten op het hoofdkwartier van de Mukhabarat. Zoon George W. Bush noemde dit voorval in een campagnetoespraak in september 2002 als een persoonlijke motivatie waarom de Verenigde Staten Saddam Hoessein zouden moeten afzetten met de woorden "After all this is the guy who tried to kill my dad at one time."^[3][4]

De in de Golfoorlog opgebouwde populariteit van George Bush verminderde als gevolg van de economische crisis. Ondanks de belofte om geen nieuwe belastingen in te voeren ("Read my lips: no new taxes"), werden er toch nieuwe belastingen geheven. Mede daarom kwam hij niet tot een tweede ambtstermijn.

Bush raakte betrokken in de Iran-Contra-affaire, waarbij de VS wapens verkocht aan Iran (dat in oorlog was met Irak) en waarvan winsten gebruikt werden om de antirevolutionaire contra's van Nicaragua te steunen, teneinde de socialistische regering van de Sandinisten omver te werpen.

[bewerken] Einde van de regeerperiode

George Bush stelde zich kandidaat voor een tweede ambtstermijn. Hij nam het daarbij op tegen Bill Clinton en diens running mate Al Gore. Circa een jaar voor de verkiezingen leek Bush' succes in de Golfoorlog ervoor te zorgen dat hij de verkiezingen gemakkelijk zou winnen, maar de economische problemen deden hem de das om en hij verloor de verkiezingen van 1992 met een duidelijk verschil van 168 tegen 370 kiesmannen.

Bush verliet het openbare leven, maar bleef toch actief als ex-president. Zo is hij de enige ex-president die gebruik maakt van zijn recht om CIA-rapporten te ontvangen na afloop van zijn presidentschap.

Staatsieportret

George H. W. Bush (uiterst links), Barack Obama, George W. Bush, Bill Clinton en Jimmy Carter in het Oval Office

[bewerken] Kabinetsleden onder G.H.W.Bush

[bewerken] Referenties

President van de Verenigde Staten

Washington · J. Adams · Jefferson · Madison · Monroe · J.Q. Adams · Jackson · Van Buren · W.H. Harrison · Tyler · Polk · Taylor · Fillmore · Pierce · Buchanan · Lincoln · A. Johnson · Grant · Hayes · Garfield · Arthur · Cleveland · B. Harrison · Cleveland · McKinley · T. Roosevelt · Taft · Wilson · Harding · Coolidge · Hoover · F.D. Roosevelt · Truman · Eisenhower · Kennedy · L.B. Johnson · Nixon · Ford · Carter · Reagan · G.H.W. Bush · Clinton · G.W. Bush · Obama

Vicepresident van de Verenigde Staten

Adams · Jefferson · Burr · Clinton · Gerry · Tompkins · Calhoun · Van Buren · R. Johnson · Tyler · Dallas · Fillmore · King · Breckinridge · Hamlin · A. Johnson · Colfax · Wilson · Wheeler · Arthur · Hendricks · Morton · Stevenson · Hobart · Roosevelt · Fairbanks · Sherman · Marshall · Coolidge · Dawes · Curtis · Garner · Wallace · Truman · Barkley · Nixon · L. B. Johnson · Humphrey · Agnew · Ford · Rockefeller · Mondale · Bush · Quayle · Gore · Cheney · Biden

Wikiquote heeft één of meer citaten gerelateerd aan George H.W. Bush.

Meer mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina [/index.php/Commons:George_Herbert_Walker_Bush?uselang=nl George Herbert Walker Bush] op Wikimedia Commons.