Ten artykuł dotyczy narodu południowosłowiańskiego. Zobacz też: Serbołużyczanie.

Serbowie (Срби)
św. Sawa, Stefan Dušan, Karađorđe, Vuk Karadžić Nikola Tesla, Michajlo Pupin, Nadežda Petrović, Milutin Milanković
Liczebność ogółem	13 milionów[1]
Regiony zamieszkania	Serbia 6.212.838[2]  Bośnia i Hercegowina 1.703.415[3] Państwo
Język	język serbski
Religie	prawosławie
Pokrewne grupy etniczne	Czarnogórcy, Chorwaci, Boszniacy

Serbowie (Срби) – naród południowosłowiański mieszkający głównie w Serbii, Chorwacji, Bośni, Słowenii, Macedonii, Czarnogórze i Stanach Zjednoczonych. Jest ich ogółem około 13 mln. Mówią w swoim języku narodowym serbskim. W większości są prawosławnymi (religia jest uważana przez Serbów za ważny czynnik ich tożsamości)^{[potrzebne źródło]}.

Serbowie dzielą się na grupy regionalne: Šumadinci, Ere, Vojvođani, Bačvani, Banaćani, Bokelji, Sremci, Semberci, Krajišnici, Hercegovci, Torlaci, Šopi i inni, ale są to określenia regionalne, które obejmują wszystkie mniejszości narodowe w tych regionach. Czarnogórcy aż do 1945 byli uważani za Serbów.

Serbołużyczanie lub Serbowie łużyccy przypuszczalnie mają wspólne pochodzenie z Serbami (Biała Serbia), ale obecnie nic poza wspólną narodowością słowiańską i poza nazwą ich nie łączy.

[edytuj] Historia

Wg źródeł bizantyjskich przodkowie Serbów osiedlili się na obszarze obecnej południowej Serbii, Kosowa, Dalmacji, Bośni i Czarnogóry pod koniec VI wieku lub w latach 20. VII wieku^[4], ulegając następnie wymieszaniu z miejscową (częściowo zromanizowaną) ludnością tubylczą. Cesarz bizantyjski Herakliusz^[5] najprawdopodobniej pozwolił im na osiedlenie się w środkowej części Ilirii zwanej Zagorje.

Dopiero tysiąc lat później, na skutek powtarzających się napaści Imperium Ottomańskiego, Serbowie zasiedlili tereny północne: Wojwodinę, Slawonię i Węgry. Pod rządami Stefana Duszana Serbia była najpotężniejszym mocarstwem na Bałkanach, z terytorium rozciągającym się od Adriatyku po morze Egejskie^[6]. Bitwa na Kosowym Polu w 1389 zakończyła okres świetności średniowiecznego państwa serbskiego i rozpoczął się okres tureckiej dominacji nad Serbami. Serbowie zamieszkiwali tereny na styku Imperium osmańskiego i Austro-Węgier co powodowało wzmożoną migrację między tymi państwami oraz wewnątrz swoich terytoriów, migrowali też do carskiej Rosji. Do podobnej wewnętrznej migracji doszło też później w Jugosławii dlatego Serbowie stanowili mniejszość etniczną we wszystkich byłych republikach tego państwa, np. 2 do 3% ludności ich stolic (najwięcej, bo 26% w Podgoricy). Wielu Serbów osiedliło się w ciągu XIX w. i XX w. w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej (najwięcej Serbów poza byłą Jugosławią mieszka w Wiedniu, Chicago i Toronto). Po II wojnie światowej niemalże wszyscy Serbowie z Czarnogóry zadeklarowali narodowość czarnogórską, dlatego Czarnogórcy mają wspólny rodowód z Serbami tak jak większość Boszniaków, których przodkami byli Serbowie.

Kultura Serbów ukształtowała się pod wpływem Bizancjum i cerkwi prawosławnej, jednak ich zachodni i północny obszar osiedlenia uległ znacznym wpływom katolicyzmu i kultury zachodnioeuropejskiej. W XIX w. nastąpił wzrost świadomości narodowej (początkowo w Wojwodinie, później w całej Serbii).

[edytuj] Mapy

Przypisy

Nazwa tego hasła odnosi się do więcej niż jednego pojęcia.

• Adam Wiśniewski-Snerg – pisarz SF
• Adam Wiśniewski – misjonarz
• Adam Wiśniewski – kolarz
• Adam Wiśniewski – żużlowiec
• Adam Wiśniewski – piłkarz ręczny
• Adam Wiśniewski – muzyk