Yoko Ono Lennon
Yoko Ono (2007)
Imię i nazwisko	Yoko Ono
Data urodzenia	18 lutego 1933
Pochodzenie	Japonia (Tokio)
Gatunek	awangarda
Aktywność	od 1961
Powiązania	The Plastic Ono Band, John Lennon
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Yoko Ono Lennon (jap. 小野 洋子, Ono Yōko^?, ur. 18 lutego 1933 w Tokio) – amerykańska artystka, wokalistka i feministka pochodzenia japońskiego, żona Anthony'ego Coksa, a następnie Johna Lennona, matka Seana Lennona i Kyoko Chan Cox.

[edytuj] Życie i twórczość

Jej życie obfituje w wiele awangardowych dokonań artystycznych (niekonwencjonalna grupa Fluxus). W latach 60. XX wieku i na początku lat 70. zajmowała się filmem. Tworzyła muzykę wspólnie z Johnem Lennonem, a po jego śmierci wydawała także solowe nagrania. Zaangażowana politycznie, promuje akcje pokojowe na świecie. Jest wegetarianką. Mieszka i pracuje w Nowym Jorku. Została zaproszona na ceremonię otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Turynie w 2006 roku.

Jest jedną z najważniejszych i najbardziej cenionych artystek na świecie. Jej prace, jak na przykład performance Cut Piece, polegający na zaproszeniu widzów do obcinania ubrania artystki (aż do kompletnego obnażenia jej ciała) są uznawane za klasyczne przykłady sztuki współczesnej. Praca Drzewo Życzeń zachęca do umieszczania na małych kartkach życzeń i zawieszania ich na drzewie. Praca My Mummy is Beautiful (Moja mamusia jest piękna) to seria zdjęć nagiego ciała kobiety oraz zaproszenie do pisania na ścianie tekstów skierowanych przez widzów do ich matek. Ze względu na zapraszanie odbiorców do udziału w jej pracach, sztuka ONO jest często nazywana „partycypacyjną”. Ze względu na akcentowanie przez Yoko Ono ciała i seksualności kobiet jej sztuka uznawana jest także za feministyczną, przy pełnej akceptacji takiej wykładni przez artystkę (potwierdziły to jej wypowiedzi podczas konferencji prasowej zorganizowanej przed otwarciem wystawy jej prac we wrześniu 2008 w Warszawie). Artystka współpracuje z ruchami kobiecymi na całym świecie i wspiera projekty oraz kampanie na rzecz kobiet.

W pewnym okresie Ono była związana z grupą Fluxus, luźno powiązanym awangardowym ruchem artystów, wzorującym się na Dada. Ruch założony został na początku lat 60 przez Georga Maciunasa, który w tamtym okresie przyjaźnił się z Ono. Ze sporym entuzjazmem zajmował się on promowaniem prac artystki. Maciunas zaproponował jej również wstąpienie w szeregi grupy, jednak Ono odmówiła, tłumacząc, że pragnie pozostać artystką niezależną. Osobą, która wywarła chyba największy wpływ na sztukę performance`u Ono był John Cage. Ono Poznała Cage`a dzięki jego uczniowi. Cage prowadził wtedy zajęcia z Kompozycji Eksperymentalnej w nowojorskiej New School. Pozwoliło to Ono na zapoznanie się z niekonwencjonalnym awangardowym neodadaizmem reprezentowanym przez niego i jego protegowanych w Nowym Jorku.

Yoko Ono, Instalacja, Wish Tree dla Waszyngtonu, 2007

W lecie 1960 roku, prawie od razu po zakończeniu przez Cage`a pracy w New School for Social Research Ono postanowiła wynająć mieszkanie w celu zaprezentowania swoich prac oraz prac innych nowojorskich artystów awangardowych. Miejscem, które znalazła był strych domu przy 112 Chambers Street, na dolnym Manhattanie, które, oprócz mieszkania, służyło jej również za studio. Ono udostępniła również swój strych kompozytorowi La Montemu Youngowi w celu organizacji jego koncertów. Oboje uważali się za kuratorów tychże imprez, jednak Ono przyznała, że z czasem została przez Younga odsunięta w tej kwestii na dalszy plan. Imprezy przy Chambers Street były miejscem wystawienia pierwszych konceptualnych prac Ono, m.in. Malowidła do Deptania. Były to kawałki płótna rozłożone na podłodze, które stawały się kompletnymi pracami po odbiciu na nich śladów stóp. Ludzie biorący udział w tworzeniu tych prac stawiani byli przez Ono przed dylematem moralnym, który mówił, że dzieło sztuki nie musi być wieszane na ścianie, niedostępne, za to może mieć formę nieregularnego kawałka płótna tak poniżonego i brudnego, że aby je ukończyć, musi być podeptane.

[edytuj] Działania na rzecz pokoju

Yoko Ono angażuje się w wiele działań na rzecz pokoju na świecie. Jej wykonana w 2007 roku instalacja świetlna Light Tower była widowiskowym sposobem przypomnienia o Johnie Lennonie (akcja odbyła się w 67 urodziny nieżyjącego artysty), składała się ze świetlnej wieży oraz serii życzeń, napisanych przez mieszkańców Reykjavíku i okolic. Jej trwająca od kilku lat kampania na rzecz pokoju jest dokumentowana na stronie Imagine Peace.

[edytuj] Dyskografia

• Unfinished Music No.1: Two Virgins (1968) z Johnem Lennonem
• Unfinished Music No.2: Life with the Lions (1969) z Johnem Lennonem
• Wedding Album (1969) z Johnem Lennonem
• Live Peace in Toronto 1969 (1969) Plastic Ono Band, z Johnem Lennonem
• Yoko Ono/Plastic Ono Band (1970)
• Fly (1971)
• Some Time in New York City (1972) z Johnem Lennonem
• Approximately Infinite Universe (1972)
• Feeling the Space (1973)
• A Story (1974)
• Double Fantasy (1980) z Johnem Lennonem
• Season of Glass (1981)
• It's Alright (I See Rainbows) (1982)
• Every Man Has a Woman (1984)
• Milk and Honey (1984) z Johnem Lennonem
• Starpeace (1985)
• Onobox (1992)
• Walking on Thin Ice
• New York Rock (1994)
• Rising (1995)
• Rising Mixes (1996)
• Blueprint for a Sunrise (2001)
• Yes, I'm a Witch (2007)
• Open Your Box (2007)
• Between My Head and the Sky (2009)

[edytuj] Bibliografia

• Grapefruit (1964)
• Summer of 1980 (1983)
• Tada-no Watashi – Just Me! (1986)
• The John Lennon Family Album (1990)
• Instruction Paintings (1995)
• Grapefruit Juice (1998)
• YES YOKO ONO (2000)
• Odyssey of a Cockroach (2005)
• Imagine Yoko (2005)
• Memories of John Lennon (editor) (2005)

[edytuj] Filmy

• Eye blink (1966, 5 min)
• Bottoms (1966, 5,5 min)
• Match (1966, 5 min)
• Cut Piece (1965, 9 min)
• Wrapping Piece (1967, ok. 20 min, muzyka: Delia Derbyshire)
• Film No. 4 (Bottoms) (1966/1967, 80 min)
• Bottoms, advertisement/commercial (1966/1967, ok. 2 min)
• Two Virgins (1968, ok. 20 min)
• Film No. Five (Smile) (1968, 51 min)
• Rape (1969, 77 min)
• Bed-In (1969, 74 min)
• Let It Be (1970)
• Apotheosis (1970, 18,5 min)
• Freedom (1970, 1 min)
• Fly (1970, 25 min)
• Making of Fly (1970, ok. 30 min)
• Erection (1971, 20 min)
• Imagine (1971, 70 min)
• Sisters O Sisters (1971, 4 min)
• Luck of the Irish (1971, ok. 4 min)
• Flipside (TV show) (1972, ok. 25 min)
• Blueprint for the Sunrise (2000, 28 min)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Yoko Ono Plastic Ono Band
• Strona WWW kampanii Imagine Peace (ang.)

John Lennon
John Lennon, 1969
Imię i nazwisko	John Winston Ono Lennon
Data i miejsce urodzenia	9 października 1940 Liverpool
Pochodzenie	Wielka Brytania
Data i miejsce śmierci	8 grudnia 1980 Nowy Jork
Instrument	gitara, pianino, perkusja, harmonijka ustna, gitara basowa
Gatunek	rock, rock'n'roll
Zawód	muzyk, aktywista społeczny, aktor, pisarz
Aktywność	1957–1975, 1980
Wytwórnia płytowa	Apple, EMI, Capitol, Parlophone, Geffen Records
Powiązania	The Beatles, The Plastic Ono Band, The Dirty Mac, The Quarrymen
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Kolekcja cytatów w Wikicytatach
Strona internetowa

John Winston Ono Lennon (ur. 9 października 1940 w Liverpoolu, zm. 8 grudnia 1980 w Nowym Jorku) – brytyjski muzyk, kompozytor, wokalista i autor tekstów, jeden z Beatlesów.

W 1994 roku John Lennon został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame^[1]. W 2002 roku Liverpool uczcił pamięć Lennona, nazywając jego imieniem lotnisko i w tym samym roku w sponsorowanym przez BBC plebiscycie na 100 najważniejszych Brytyjczyków wszech czasów Lennon uplasował się w pierwszej dziesiątce.

Synowie Lennona – Sean i Julian poszli w ślady ojca i zrobili karierę jako muzycy rockowi. W 1965 John Lennon otrzymał od królowej Elżbiety II Order Imperium Brytyjskiego (MBE). Zwrócił go jednak w 1969 roku, uzasadniając swoje postanowienie w dołączonym liście:

"Wasza Wysokość, zwracam moje odznaczenie jako znak sprzeciwu. Protestuję przeciwko brytyjskiej ingerencji w konflikt na linii Nigeria – Biafra oraz wspieraniu Ameryki w wojnie z Wietnamem oraz temu, że piosenka "Cold Turkey" słabo radzi sobie na liście przebojów. Z wyrazami szacunku John Lennon."