Gitaar

Showroom met gitaren

Classificatie

Snaarinstrument Tokkelinstrument

Gerelateerde instrumenten

archtopgitaar, banjo, basgitaar, cuatro, elektrische gitaar, flamencogitaar, gitarron, jazzgitaar, kelstone, klassieke gitaar, luit, mandoline, steelstringgitaar, tiple, ukelele, Weissenborn

Fabrikanten

lijst van gitaarbouwers

Meer artikelen

gitaarbouw, klankkast, fret, reisgitaar, benden, luchtgitaar

Portaal    Muziek

De gitaarspeelster van Johannes Vermeer

Een gitaar is een snaarinstrument dat wordt bespeeld met de vingers of met een plectrum. Het woord gitaar stamt af van het Perzische "taar" dat "snaar" betekent.

[bewerken] Geschiedenis

Slechts weinig instrumenten hebben een voorgeschiedenis van meer dan 500 jaar. De voorloper van de gitaar was de gitara, een instrument dat gebruikt werd bij de oude Grieken. Hoe dat instrument in Spanje is geraakt is niet bekend. Mogelijk is een luit uit Mesopotamië naar dit land gebracht door de Moren, of een Romeinse citer, waar men dan een hals zou op hebben aangebracht. Het was geen gitaar zoals we ze nu kennen, maar ze had er wel zeer veel van weg. Het succes van zowel de Spaanse Vihuela da mano, zeskorig (zes dubbele snaren), als de Italiaanse renaissancegitaar, vierkorig (vier dubbele snaren), heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van de Guitarra Española. Deze rijkelijk versierde en met vijf dubbele snaren bespannen barokgitaar is ontstaan in Spanje op het einde van de zestiende eeuw.

Rond 1780 werd er nog een zesde paar snaren toegevoegd aan de Guitarra Española. De meeste zeskorige gitaren in Spanje werden gebouwd in Cádiz. Bijna gelijktijdig werden de zes koren ontdubbeld, eerst in Frankrijk en Italië, Spanje volgde pas veel later. Ook de snaarspanning werd verhoogd. Dit werd dan de zes-snarige “romantische gitaar” genoemd, met haar typische snorvormige kam.

In de negentiende eeuw werden er mechanische stemschroeven aan toegevoegd, en rond 1884 bouwde Antonio de Torres Jurado de eerste gitaar die qua vorm en bouwprincipes maar weinig meer verschilde van de 'klassieke gitaar' zoals wij die vandaag kennen.

Niet alleen in Spanje maar in de meeste West-Europese landen werd dit instrument bespeeld in aristocratische kringen waar het overigens meer gewaardeerd werd dan in Spanje zelf. Gitaristen zoals Robert de Visée en Francesco Corbetta waren vast verbonden aan het hof van Lodewijk XIV. Hun muziekbundels werden opgedragen aan de koning die, evenals zijn dochters, ook zelf een fervent gitaarspeler was.

In de 18e eeuw waren Wenen en Parijs de belangrijkste gitaarcentra waar gitaarvirtuozen zoals Mauro Giuliani en Fernando Sor actief waren.

De hedendaagse gitaartechnieken zijn volledig gebaseerd op het werk van gitaristen zoals Francisco Tarréga en Emilio Pujol.

In de twintigste eeuw hebben in Spanje de (klassiek geschoolde) gitaristen Andrés Segovia en Narciso Yepes - gevolgd door Alexander Lagoya en Ida Presti in Parijs en Julian Bream en John Williams in Engeland - voor de grote doorbraak gezorgd. Ook het Concierto de Aranjuez van de componist Joaquín Rodrigo is bij een groot publiek bekend.

[bewerken] Type gitaren

Een gitarist

• Klassieke gitaar of Spaanse gitaar. Een gitaar met nylon snaren (vroeger darmsnaren) en de bassnaren met metaalomsponnen zijdevezels.
• Flamencogitaar is iets lichter gebouwd dan de klassieke gitaar, heeft een wat kleinere klankkast, die bovendien ongeveer 1,5 cm minder diep is. Daarbij heeft de flamencogitaar een dunner bovenblad waardoor ze een harder en wat scherper geluid heeft, maar korter doorklinkt. Bovendien worden vaak high tension snaren gebruikt; hierdoor krijgt de klank een feller geluid vergeleken met het geluid dat ontstaat wanneer men low tension snaren gebruikt. Deze laatste worden gewoonlijk op klassieke gitaren gelegd en laten het instrument zo voller klinken. De flamencogitaar wordt vrijwel uitsluitend in Flamencomuziek gebruikt. Bekende bouwers van Flamencogitaren zijn Conde Hermanos en Ramirez.
• Maccaferrigitaar of Selmergitaar. Een akoestische gitaar met stalen snaren die voornamelijk in de zigeunermuziek gebruikt wordt, daarom ook bekend als de zigeunerjazzgitaar. Herkenbaar aan een klein ovaal ("petite bouche") of groter D-vormig klankgat, grande bouche genaamd. Bij de zigeunerjazzgitaren is de brug hoog afgesteld wat er voor zorgt dat de snaren op een ruime afstand van het fretbord zitten, wat opmerkelijk is voor een up-tempo muziekstijl. Deze gitaar is vooral bekend geworden door de zigeunergitarist Django Reinhardt.
• Steelstringgitaar of westerngitaar: Een gitaar met stalen snaren, smalle hals en grote klankkast. Om de extra spanning van de stalen snaren aan te kunnen, loopt er doorgaans een stalen pen door de hals van de gitaar. Deze pen kan worden gesteld door hem korter of langer te draaien. Hierdoor beweegt de hals een beetje van de snaren af of juist naar de snaren toe. Op deze manier kan men met de pen het kromtrekken van de hals corrigeren. De stalen snaren produceren een hardere, heldere toon. Deze gitaar is onmisbaar in folk- en bluesmuziek en wordt ook wel aangeduid met western-gitaar of flattop-gitaar. Een variant van dit type gitaar is de Weissenborn, een steelstringgitaar die op de schoot wordt neergelegd om te bespelen.
• Resonatorgitaar: Een gitaar met stalen snaren, smalle hals en een klankkast van hout/staal/messing of aluminium. Met een grote metalen conus onder de brug. Dit type is vooral bekend onder de naam 'Dobro', merknaam van de Dopyera-broers. De hals kan rond (roundneck) of blokvormig (squareneck) zijn, deze laatste variant is voornamelijk voor slide-gitaarspel waarbij men een metalen staaf (de slide) over de snaren schuift. De metalen klankkast produceert een harde, felle toon. Dit harde komt omdat de metalen conus als een akoestisch aangedreven luidspreker werkt. Er bestaan ook gitaren met 3 conussen die aan verlengde overdragtsbruggen zitten. Deze gitaren worden three-plates of three-cones genoemd. Deze gitaren worden vooral in country- en bluesmuziek gebruikt.
• Archtopgitaar: Dit is een variant op de steelstringgitaar. Waar de andere gitaren een vlak bovenblad hebben, heeft de archtop een gewelfd bovenblad; het ontwerp lijkt geïnspireerd door de viool. Deze variatie werd ontworpen nadat Gibson een type mandoline had ontwikkeld in eenzelfde stijl. Beide instrumenten werden onmiddellijk geadopteerd door jazz- en country-muzikanten, maar vielen niet in de smaak binnen de rock 'n' roll omdat het ontwerp niet veel versterking toelaat.
• 7-snarige gitaar: Deze gitaar komt veel voor in de Russische cultuur. Hij duikt het eerst op in 1776 in een beschrijving van de Mexicaan Antonio Vergas, maar is waarschijnlijk nog ouder. Vanaf het begin van de 19e eeuw werd deze gitaar populair in Rusland waar Andrei Sychra hem introduceerde en er veel methoden en composities voor schreef. In de jaren tachtig had deze gitaar in Rusland zijn hoogtepunt bereikt door onder andere de gitaarvirtuoos Sergei Orekhov. Tegenwoordig wordt hij in Rusland nog weinig bespeeld. Naast de Russische cultuur kwam de gitaar in de jaren vijftig in de handen van jazzgitaristen als Bucky Pizzarelli en George van Eps. In de jaren negentig begon de gitaarvirtuoos Steve Vai deze gitaar te bespelen. Over het algemeen wordt de 7-snarige gitaar gebruikt om de extra bassnaar toe te voegen aan de 6-snarige hals, dus bij de 'normale' stemming komt er een B-snaar bij. De 7-snarige gitaar wordt ook veel gebruikt in moderne metalbands, een van de eersten die hier mee begon is de band KoЯn. De band Meshuggah speelde overigens voor KoЯn al op 7-snarige gitaren, en zijn inmiddels overgestapt op 8-snarige gitaren om hun kenmerkende polymetrische passages kracht bij te zetten.
  Er bestaat ook een 7-snarige gitaar die gebruik maakt van een dubbele G snaar. De extra G-snaar, die enkele millimeters naast de normale G-snaar ligt, is een octaaf hoger gestemd. Hierdoor klinkt de gitaar een beetje als een 12-snarige gitaar. Roger McGuinn (ex The Byrds) heeft dit idee bedacht en samen met gitaarfabrikant Martin op de markt gebracht in een naar hem vernoemd signatuur-model.

Bereik van de "Decacorde" - 10-snarige gitaar

• 10-snarige gitaar "Decacorde". Gitaarvariant met tien snaren, in 1826 door Ferdinando Carulli met Franse gitaarbouwer Pierre René Lacote gepatenteerd. Vijf van de tien snaren waren bestemd om op gebruikelijke wijze met de linkerhand te bespelen, de overige vijf waren 'open' te bespelen bassnaren. Carulli schreef de "Méthode pour le Décacorde" om de gitaar te leren bespelen. Het instrument sloeg nooit echt aan.

In 1964 was er de 'première' van de tiensnarige gitaar door Narciso Yepes met het "Concierto de Aranjuez". Yepes vond de gitaar uit met de (flamenco)gitaarbouwer José Ramírez III. Onvrede over de geluidbalans van de zessnarige gitaar bij bepaalde natuurlijke harmonieën was reden de gitaar te ontwerpen. Ook kunnen oorspronkelijk barokke muziekstukken voor de luit uitgevoerd worden zonder transpositie van basnoten. De extra snaren, C, A#, G#, F# gestemd, en net als bij Carulli open gespeeld, dienden feitelijk als resonatoren. Yepes gebruikte zijn tiensnarige gitaar jarenlang tijdens zijn vele optredens over de hele wereld. Ook andere, meest Spaans klassieke gitaristen als Andrés Segovia gebruik(t)en de gitaar.

• 12-snarige gitaar: steelstringgitaar met 6 dubbele stalen snaren. Deze wordt voornamelijk gebruikt in folk en rock 'n' roll. De snaren zijn ofwel paarsgewijs hetzelfde gestemd (de twee hoogstklinkende) of een octaaf verschillend (de rest).
• Elektrische gitaar: elektrische gitaren hebben een massieve kast, en brengen nauwelijks geluid voort zonder versterker. Elektromagnetische opnemers ('elementen' of 'pickups') zetten de trilling van de stalen snaren om naar elektrische signalen die via een kabel of zender worden doorgegeven naar een versterker. Deze gitaar wordt veel gebruikt in de blues en de rock 'n' roll, en daarnaast in genres als metal, ska, punk, rock en hardrock. Rickenbacker nam de eerste elektrische gitaar in productie, deze was ontworpen door George Beauchamp.
• Elektrische basgitaar: Een instrument dat erg lijkt op de elektrische gitaar. Verschillen zijn de toonhoogtes die het instrument voortbrengt en het aantal snaren. De basgitaar brengt lagere toonhoogtes voort en bestaat doorgaans uit 4 snaren; soms echter uit 5 of 6. De stemming van laag naar hoog is E-A-D-G. Bij 5-snarige basgitaren is er een B toegevoegd die onder de E zit qua toonhoogte. Het gebruik van een basgitaar is ongeveer hetzelfde als bij de elektrische gitaar. In jazz, blues, folk, country wordt, als er een basinstrument aanwezig is, meestal een contrabas gebruikt.
• Akoestische basgitaar: instrument, sterk gelijkend op normale akoestische gitaar. Verschillen zijn: toonhoogte van akoestische basgitaar is minstens één octaaf lager lager dan van gewone gitaar; meestal zijn er slechts 4 snaren (open gespeeld E'-A'-D'-G'; vergelijk elektrische basgitaar); de klankkast is dieper, langer en breder dan de klassieke of zelfs CW-gitaar. Bovendien is het geluid, zeker wanneer onversterkt wordt gespeeld, wat zwak. Soms ziet men fretloze uitvoeringen, wat het zelf maken van het geluid mogelijk maakt.
• Geprepareerde gitaar: de geprepareerde gitaar (prepared guitar) is een gitaar waarvan het timbre veranderd wordt door diverse voorwerpen op of tussen de snaren van het instrument te plaatsen.
• Baritongitaar

Er kan onderscheid worden gemaakt tussen akoestische en elektrische gitaren. Daarnaast zijn er ook hybriden en meer apartere varianten zoals een gitaar met twee halzen of de combinatie basgitaar en gitaar.

[bewerken] Hybriden

• Harpgitaar, een gitaar met een aantal toegevoegde vrije harpsnaren.
• Gitaarbanjo, een instrument dat zich weliswaar laat bespelen als een gitaar maar in feite een banjo is.
• Thumbpianogitaar, een gitaar met een thumbpiano op haar body bevestigd.

[bewerken] Stemming

Gitaren hebben over het algemeen 6 snaren. De meest gangbare stemming is (van laag naar hoog) E-A-D-G-B-e (Een Aap Die Graag/Geen Bananen Eet)of e-B-G-D-A-E (Een Beer Geeft De Aap Eten). Deze stemming biedt een goed compromis tussen speelgemak voor veel akkoorden en de mogelijkheid om met minimale beweging in de toetshand een toonladder te spelen. Andere stemmingen zijn onder andere E-A-d-f#-b-e (dit zijn dezelfde intervallen als op een luit), D-G-d-g-b-d en G-B-D-G-B-D (zg. "open G") en D-A-D-F#-A-D (zg. "open D"), worden veel gebruikt voor blues en bottleneck of slide-gitaar, D-A-d-g-b-e (zg. "dropped D/drop D", veel gebruikt door metal bands en in rock vanwege het makkelijk kunnen spelen van powerchords) of D-A-d-g-a-d (wordt vaak gebruikt bij folk). Deze zogenaamde alternatieve stemmingen worden, zoals hierboven ook al aangegeven, meestal gebruikt voor specifieke muziekstijlen, zoals de slack-keygitaar in Hawaï.^[1]

[bewerken] Accessoires

Er zijn verschillende accessoires op de markt voor gitaristen, zowel voor de klassieke gitarist als de elektrische gitarist. Deze accessoires dienen soms om het gitaarspel makkelijker te maken zoals een plectrum of fingerpicks, soms om een ander geluid of andere andere effecten uit het gitaarspel te krijgen zoals bij de slide, ebow of effectpedalen.

Om over te stappen naar een andere toonsoort waarbij dezelfde akkoordvormen kunnen worden gebruikt zonder een transpositie te moeten maken gebruikten men een capo.

[bewerken] Technieken

Gewoon tokkelen alleen is bij lange na niet de enige manier waarop een gitaar bespeeld kan worden. Met vele verschillende bijkomende technieken en alle persoonlijke aanpakken hiervan kan het geluid voortgebracht, evenals de manieren om de muziek te spelen, sterk worden uitgebreid. Enkele voorbeelden zijn:

• Glissando, waarbij er, met de vinger op een toets van een bepaalde snaar, aan deze snaar wordt getrokken en deze vinger over deze snaar naar een andere toets glijdt terwijl de snaar nog trilt. Het resultaat is een vloeiende overgang van een bepaalde noot naar een hogere of lagere noot op dezelfde snaar.
• Vibrato, het met laten vibreren van een trillende snaar met de fret hand, dus bovenop de normale trilling. Deze techniek wordt vaak gebruikt om gewone noten die lang aan worden gehouden zogezegd interessanter te laten klinken. Vooral bij de elektrische gitaar is deze techniek goed hoorbaar en dus erg geschikt.
• Hammer on and pull off,
• Bending,
• Bottleneck, techniek waarbij de snaren niet worden ingedrukt maar met een metalen of glazen pijpje (bottleneck) worden aangeraakt. De bottleneck wordt doorgaans over de pink of ringvinger geschoven. De gitaar wordt in normale houding bespeeld.
• Slide* de "slide" is een metalen staaf met een ronde of 8vormige doorsnede. De speeltechniek lijkt erg op die van de "bottleneck". De gitaar wordt echter liggend bespeeld (Weissenborn of lapguitar) of op een standaard (pedal steelguitar).

[bewerken] Zie ook

[bewerken] Externe links

Wikimedia Commons heeft meer mediabestanden die bij dit onderwerp horen: Guitar.

• Geschiedenis van de akoestische gitaar
• Geschiedenis van de elektrische gitaar

Harry Sacksioni
Afbeelding gewenst
Achtergrondinformatie
Land	Nederland
Portaal    Muziek

Harry Sacksioni (Amsterdam, 23 oktober 1950) is een Nederlands gitarist.

Als artiest legt Sacksioni geen nadruk op commercieel succes. Hierdoor komt hij weinig via radio en televisie onder de publieke aandacht. Hij brengt zijn platen alleen nog in eigen beheer en op zijn eigen label uit, als protest tegen de hoge prijzen van cd's. Eind 2003 is een live-album verschenen van een tournee die hij in 2003 samen met de gitaristen Jan Kuiper, Eric Vaarzon Morel, Digmon Roovers en Zou Diarra heeft gemaakt onder de titel The Five Great Guitars.

Sacksioni woont in het Gelderse Lienden.

[bewerken] Biografie

Sacksioni werd in de jaren zeventig bekend om zijn akoestisch gitaarspel, dat hij vooral door zijn samenwerking met Herman van Veen onder de publieke aandacht kon brengen. Zijn composities spreken, bij gitaristen en anderen, zeer tot de verbeelding. Beroemde stukken zijn bijvoorbeeld Meta Sequoia, Vensters, Elixer, Thee bij tante Josephine, Bello en Paddentrek. Verreweg het meeste van zijn oeuvre bestaat uit eigen composities, van een hoofdzakelijk instrumentaal karakter. Reeds vanaf zijn eerste plaat (1975) liet hij zich bij zijn gitaarcomposities door andere instrumenten begeleiden, variërend van een banjo, viool of tuba tot een band, orkest of menigte autoclaxons.

Sacksioni werkte jaren samen met Herman van Veen en Erik van der Wurff. Ook werkt hij af en toe samen met Raymond van het Groenewoud, Frank Boeijen en vele anderen uit de Nederlandse muziekscène.

Gitaristen gebruiken zijn composities voor gitaarsolo graag als studiemateriaal. Sacksioni treedt al 40 jaar op in Nederlandse theaters, maar is ook geregeld in het buitenland te vinden als uitvoerend artiest.

Op 9 mei 2009 werd hij tijdens zijn 40-jarige jubileumvoorstelling De Sacksioni Methode in de Agnietenhof in Tiel onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

[bewerken] Gitaren

Sacksioni bespeelt tijdens een concert meerdere gitaren. Voor een tournee maakt hij de keuze uit zijn collectie akoestische en elektrische modellen, afhankelijk van de sfeer en de (gitaar)stemming van de composities. Hij speelt zowel 6-snarige als 12-snarige gitaren, waaronder een enkel exotisch model. Een bijzondere gitaar is een door Bert Kwakkel gebouwde gitaar met dubbele nek, de ene helft elektrisch en de ander akoestisch om tijdens het nummer te kunnen wisselen zonder van gitaar te wisselen. Een bekend 'handelsmerk' zijn Harry's causerieën, humoristische verhaaltjes en anekdotes waarmee hij zijn muziekstukken in-, uit- of begeleidt. Een enkele maal zet hij ook een ander medium in (zoals film) of duikt er onverwachts een gastmuzikant op.

[bewerken] De Sacksioni Methode

In het najaar van 2008 brengt Sacksioni een complete fingerstyle methode uit, genaamd De Sacksioni methode. In deze methode wordt de stijl van Sacksioni behandeld vanaf de basisbeginselen van zijn techniek tot de complete uitleg en partituur van een aantal van zijn meest uitdagende composities.

[bewerken] Discografie

[bewerken] Albums

• Harry Sacksioni: gitaar (1975)
• Vensters (1976)
• Om de hoek (1978)
• Amsterdam (1978)
• Het dubbelleven van Holle Vijnman (1980)
• Das Doppelleben von Holle Feinmann (1980)
• Live in Amsterdam (1980)
• Strikt persoonlijk (1981)
• Ganz persönlich (1981)
• Gitaren (1982)
• Music for the Millions: Harry Sacksioni (1983)
• Nachtjournaal (1984)
• Spätnachrichten (1984)
• Amice (1985)
• Music for the Millions: Harry Sacksioni - Amice (1985)
• Optima Forma - live (1987)
• Harry Sacksioni (1987)
• Romantic Gala (1988)
• Intimate Strangers (1990)
• Who's Pulling the Strings (1993)
• The Collection (1995)
• Who's Pulling the Strings / Intimate Strangers (1995, 2CD)
• Optima Forma - live (1996, heruitgave)
• Piste (1998)
• Oorsprong (1998)
• Oorsprong (2001, heruitgave)
• 3 Originals - Harry Sacksioni (2001)
• Helden - Live (2001)
• The Five Great Guitars - Live (2003)
• CITY! - Live in Concert (2006)
• Tijdgeest - In box samen met de dvd "Heart Labour" en anekdotenboekje "Dat kunnen ze allemaal wel zeggen" (2009)
• Adrenaline (2010)

[bewerken] Singles

• Het dubbelleven van Holle Vijnman / Prikklok 07.45 uur (1979)
• Herman van Veen, Erik van der Wurff & Harry Sacksioni (1981)
• Suikerspin / Marco Polo (1981)
• Nachtjournaal / Escapade (1984)
• Je moet eerst vliegen / De telganger (1985)
• Paddentrek / Yeti (1987)
• Alter Ego / Bath Blues (1990)
• Fuerteventura / Arena (1994)
• The Killy Killy Song (1994)
• Jessica / Masai Mara (1994)
• Meta Sequoia / Axel F.: Toerist (1998)
• De paddentrek (2008)

[bewerken] Externe link

• Harry Sacksioni's officiële website

[bewerken] Beelden

• TV Gelderland: Harry Sacksioni in Stringdance, 2007
• Rockin' Gelderland: Harry Sacksioni, 2007

Bruno Mars
Bruno Mars optreden in Houston, Texas in november 2010.
Achtergrondinformatie
Volledige naam	Peter Gene Hernandez
Bijnaam	Bruno Mars
Geboren	8 oktober 1985
Land	Verenigde Staten
Jaren actief	2007-heden
Genre(s)	pop, soul, rock, R&B
Beroep(en)	zanger, singer-songwriter muziekproducent
Instrument(en)	zang, drums, gitaar, keyboard, trompet, tuba
Label(s)	Elektra Records Atlantic Records Fueled by Ramen
Officiële website
Portaal    Muziek

Peter Gene Hernandez (Honolulu, 8 oktober 1985) beter bekend als Bruno Mars, is een Amerikaans zanger en muziekproducent.

[bewerken] Carrière

Voor hij aan zijn solocarrière begon produceerde Mars nummers voor artiesten als Brandy, Flo Rida, Sean Kingston, Cobra Starship, Adam Levine en Alexandra Burke en met Cee Lo Green werkte hij aan het liedje Fuck You!. Ook werkte hij samen met B.o.B op het nummer Nothin' On You en met Travie McCoy op het nummer Billionaire. Verder schreef hij mee aan de nummers "Right Round" van Flo Rida en "Wavin' Flag" van K'naan.

Op 11 mei 2010 verscheen zijn eerste ep, genaamd It's Better If You Don't Understand, met daarop de volgende vier nummers:

1. "Somewhere In Brooklyn"
2. "The Other Side" (met Cee Lo Green en B.o.B)
3. "Count On Me"
4. "Talking To The Moon"

[bewerken] Privé

In september 2010 werd Mars gearresteerd toen hij werd betrapt op het bezit van 2,6 gram cocaïne. Hij bekende tijdens de hoorzitting, waarna hij een taakstraf van 200 uur en een boete van tweeduizend Amerikaanse dollar kreeg opgelegd. Tevens moest hij een begeleidingstraject voor drugsgebruikers doorlopen.^[1]

[bewerken] Discografie

[bewerken] Albums

[bewerken] Singles

[bewerken] Radio 2 Top 2000

[bewerken] Videoclips

[bewerken] Externe links

• (en) Officiële website
• Nederlandse website Bruno Mars

Ed Sheeran
Ed Sheeran.
Achtergrondinformatie
Volledige naam	Edward Christopher Sheeran
Geboren	Halifax, 17 februari 1991
Land	Verenigd Koninkrijk
Jaren actief	2005-heden
Genre(s)	Folkrock, akoestisch, hiphop
Beroep(en)	Singer-songwriter
Instrument(en)	Vocalen, gitaar
Label(s)	Atlantic Records
Verwante artiesten	James Morrison, Jason Mraz, Example
Officiële website
Portaal    Muziek

Edward Christopher Sheeran (Halifax, 17 februari 1991) is een Brits singer-songwriter. Hij staat momenteel onder contract bij Asylum/Atlantic Records.^[1] Sheeran brak door in juni 2011 met zijn debuutsingle The A Team, die debuteerde op de derde positie in de UK Singles Chart.^[2] Daarna had hij een hit met Lego House.

[bewerken] Jeugdjaren

Sheeran is geboren in Halifax (West Yorkshire) als zoon van Ierse^[3] en Britse^[4] ouders. Tijdens zijn jeugd verhuisde hij naar Framlingham (Suffolk), alwaar hij gitaar leerde spelen op een jeugdige leeftijd. Hij begon met het schrijven van nummers tijdens zijn schooltijd aan de Thomas Mills High School in Framlingham.^[5]

[bewerken] Muziekcarrière

[bewerken] 2005-2011: Groei naar bekendheid

Sheeran begon op te nemen in 2005, wat leidde tot de release van zijn eerste EP, The Orange Room EP. Sheeran bracht daarnaast twee studioalbums uit, een eponiem (Ed Sheeran) in 2006 en Want Some? in 2007. Hij verhuisde naar Londen in 2008 om aldaar kleine optredens te verzorgen. In 2008 deed hij auditie voor de televisieserie Britannia High, van Independent Television.^[6]

In 2009 trad Sheeran 312 keer op: Hij zei dat tijdens een interview met James Morrison, een Britse zanger. Morrison verklaarde dat hijzelf zo'n 200 optredens had gedaan in dit jaar. Sheeran had als doel om Morrison te overtreffen in optredensaantal, waarin hij dus succesvol was.^[7] Vlak voordat Sheeran op tour ging met Just Jack bracht hij de You Need Me-EP uit.

In februari 2010 plaatste Sheeran een filmpje op de website van SB.TV. De Britse rapper Example pikte het filmpje op, en vroeg Sheeran om met hem op tournee te gaan. In februari 2010 bracht hij opnieuw een EP uit, Loose Change, waarop ook zijn latere debuutsingle The A Team op staat. De videoclip die gemaakt werd voor het nummer kostte slechts 20 pond.

In april 2010 verliet hij z'n managementbureau en kocht hij een ticket naar Los Angeles, alwaar hij verscheidene open mic-avonden bijwoonde. Tijdens een optreden in The Foxxhole, een club waarvan Jamie Foxx de eigenaar is, werd hij opgemerkt door Foxx, die hem uitnodigde in z'n huis, waar hij verscheidene nummers opnam. In de loop van 2010 verkreeg Sheeran steeds meer bekendheid, mede dankzij een alsmaar groeiende groep fans die hem volgden via z'n YouTube-kanaal. Ook z'n vermelding in The Independent leverde hem bekendheid op. Erkenning van zijn talent door voetbalaanvoerder Rio Ferdinand en superster Elton John gaven de doorslaggevende klap naar bekendheid.^[8]

[bewerken] Mainstreamcarrière

Op 8 januari 2011 bracht Sheeran z'n laatste EP uit in eigen beheer, No.5 Collaborations Project, waarop een aantal grimeartiesten aan meegewerkt hebben, waaronder Wiley, JME en Devlin^[1] Met deze EP behaalde Sheeran de tweede positie in de iTunes-hitlijsten, zonder enige vorm van promotie en zonder contract met een platenlabel. De EP werd 7000 keer verkocht in z'n eerste week.^[9] Binnen een week na de release tekende hij een contract bij Asylum Records.

Op 26 april trad Sheeran op tijdens het televisieprogramma Later... with Jools Holland, waar hij z'n debuutsingle The A Team zong. Zes weken later werd het nummer uitgebracht als digitale download in Groot-Brittannië. Het nummer dient als hoofdsingle voor Sheerans debuutalbum + (plus) – een album dat uitgebracht werd door Atlantic Records op 12 september 2011. The A Team verkocht 58 000 keer in z'n eerste week, waardoor hij de derde positie van de UK Singles Chart overnam.

Tijdens het Glastonbury Festival van 2011 kondigde Sheeran aan dat You Need Me de tweede single zou worden, en op 28 augustus 2011 zou worden uitgebracht. In de videoclip van de derde single, Lego House, speelt lookalike Rupert Grint de hoofdrol.

[bewerken] Discografie

[bewerken] Albums

[bewerken] Singles

[bewerken] Ep's

• The Orange Room (2005)
• You Need Me (2009)
• Loose Change (2010)
• Songs I Wrote With Amy (2010)
• Live At The Bedford (2010)
• One Take (2011)
• iTunes Festival: London 2011 (2011)
• The Thank You EP (2011)

[bewerken] Album's

• Ed Sheeran (2006)
• Want Some? (2007)
• No. 5 collaborations projects (2011)
• + (2011)

[bewerken] Externe links

• Officiële website
• (en) Ed Sheeran op Twitter
•  Ed Sheeran op YouTube
• (en)  Ed Sheeran in de Internet Movie Database

[bewerken] Bronnen en referenties

Mark Tuitert
Tuitert tijdens de Olympische Spelen in 2006
Persoonlijke informatie
Geboortedatum	4 april 1980
Geboorteplaats	Holten
Geboorteland	Nederland
Specialisatie	1500 meter
Trainer/coach	Gerard van Velde
Actieve jaren	1998-heden
Portaal    Schaatsen

Mark Tuitert (Holten, 4 april 1980) is een Nederlands langebaanschaatser die uitkomt voor Team Beslist.nl. Hij werd op zaterdag 20 februari 2010 olympisch kampioen op de 1500 meter in Vancouver. Eerder werd hij samen met Erben Wennemars en Carl Verheijen als eerste ploeg wereldkampioen op de achtervolging in 2005 en individueel Europees Kampioen allround in 2004. Op 14 december 2010 werd hij verkozen tot Sportman van het Jaar 2010.

[bewerken] Carrière

Tuitert groeide op in zijn geboorteplaats Holten, maar verhuisde later naar Heerenveen. Hij is naast schaatser ook actief skeeleraar.

Tuitert werd in 1999 wereldkampioen allround schaatsen bij de junioren. In 2001 debuteerde hij bij de senioren op het Europees Kampioenschap. In leidende positie na 2 afstanden, stapte hij op de 1500 meter op een blokje, waardoor zijn klassement verloren was. In 2003 won hij brons bij het Europees Kampioenschap. Een jaar later won hij in Thialf (Heerenveen) het Europees Kampioenschap met een wereldrecord punten.^[1] In 2005 werd Tuitert met Erben Wennemars en Carl Verheijen tijdens de WK Afstanden in Inzell de eerste wereldkampioenen op de achtervolging.^[2] In 2006 werd hij bij afwezigheid van de gekwalificeerde olympische allrounders voor het eerst Nederlands kampioen allround.^[3][4]

In het najaar van 2007 besloot Tuitert voorlopig niet meer deel te zullen nemen aan allround-wedstrijden. Hij wil op de kortere afstanden meedingen naar de hoofdprijzen, omdat hij progressie heeft geboekt op de 1000 en 1500 meter^[5]. Met tweemaal winst in het eindklassement van de Wereldbeker 1500 meter (in 2004 en 2005) heeft Tuitert al laten zien dat hij tot de wereldtop kan behoren. Toen Tuitert wilde meedingen naar een WK-ticket en, naar eigen zeggen, een teleurstellende 1500 meter reed, besloot hij zich tot de Olympische Spelen van 2010 in Vancouver alleen nog maar te richten op de sprintafstanden^[6][7].

[bewerken] Olympisch kampioen 2010 op de 1500 meter

Tuitert viert zijn olympische titel

Tuitert werd op zaterdag 20 februari 2010 olympisch kampioen op de 1500 meter in Vancouver, in een tijd van 1.45,57. Deze tijd was ook een verbetering van het baanrecord van Shani Davis met 0,6 seconde.

Tuitert had al enkele jaren geen overwinning meer behaald op zijn favoriete 1500 meter. Zijn laatste overwinning op die afstand dateerde van het seizoen 2004/05 toen hij twee keer een wedstrijd won in de wereldbeker en ook het eindklassement won. Hij is met het behalen van de olympische titel de opvolger van Kees Verkerk en Ard Schenk die achtereenvolgens in 1968 en 1972 als enige andere Nederlanders olympisch goud wonnen op de 1500 meter bij de heren. Dankzij de overwinning van Ireen Wüst op dezelfde afstand is Nederland het eerste land na de Sovjetunie in 1964 dat de heren-dames dubbelzege op de 1500m binnenhaalde.

Vlak voor de start van seizoen 2010/2011 begon Tuitert een Twitter-actie vanwege de nieuwe ISU-regel die voorschrijft dat een langebaanschaatser op het rechte stuk niet met de volledige schaats over de lijn mag rijden. Op het NK afstanden wordt uitgerekend Tuitert vanwege deze regel gediskwalificeerd op de 1000 meter^[8].

Tijdens het NK Afstanden 2012 reed Tuitert op de 1500 meter de vijfde tijd in 1.47,34. Ook TVM-rijder Jan Blokhuijsen reed exact deze tijd waardoor er gekeken moest worden naar de duizendste van een seconde voor het vijfde en laatste wereldbekerticket. Uiteindelijk bleek Tuitert aan de goede kant te zitten waardoor hij toch mag uitkomen op zijn olympische afstand.

Op 22 mei van het jaar 2012 maakte bekend dat hij de overstap ging maken naar de ploeg van Gerard van de Velde; Beslist.nl. Jac Orie en Tuitert waren in gesprek met deze nieuwe sponsor maar besloot om voor betere sportieve prestaties zonder Orie verder te gaan.

[bewerken] Boek

Tuitert schreef na zijn olympische zege zijn biografie "Vancouver 210210; zonder strijd geen overwinning".^[9]

[bewerken] Persoonlijk leven

Tuitert is in 2009 getrouwd met voormalig langebaanschaatsster Helen van Goozen. Samen hebben ze een dochter. In 2011 was Tuitert te zien in een reclame voor Bueno.

[bewerken] Records

[bewerken] Persoonlijke records

[bewerken] Wereldrecords

[bewerken] Resultaten

jaar	NK Afstanden	NK Allround	NK Sprint	EK Allround	WK Afstanden	WK Allround	WK Sprint	Wereldbeker	Olympische Spelen	WK Junioren
1998
1999		4e
2000	5e 1500m 5e 5000m 6e 10000m	6e
2001	4e 1000m 1500m   9e 5000m			NF (, , val, -)				18e 1500m
2002	val 1000m 13e 1500m 18e 5000m
2003	1500m 10e 5000m			(, 6e, , 7e)		4e (7e, 8e, , 4e)		5e 1500m
2004	6e 1000m 1500m   4e 5000m			(, , , 5e)	1500m	5e (, 7e, , 7e)		1500m 17e 5k/10k
2005	4e 1000m   6e 1500m 12e 5000m			4e (, 7e, , 10e)	1500m Team Pursuit			1500m
2006	5e 1000m 6e 1500m		5e					20e 1500m	Team Pursuit
2007	5e 1000m val 1500m 5e 5000m	4e		8e (4e, 11e, , 11e)				11e 1500m 34e 5k/10k
2008	4e 1000m 4e 1500m		7e		Dnf 1000m   6e 1500m			8e 1000m 1500m Team Pursuit
2009	500m 1000m 1500m				9e 1500m		9e (13e, 6e, 17e, 9e)	25e 100m 17e 500m   7e 1000m   5e 1500m   7e Team Pursuit
2010	500m 1000m 1500m							34e 500m 1000m   4e 1500m	5e 1000m 1500m Team Pursuit
2011	5e 500m Dq 1000m 1500m				Dq 1500m			21e 1000m 7e 1500m
2012	8e 500m 6e 1000m 5e 1500m

NF# = niet gefinisht op # afstand

DNF = niet gefinisht

[bewerken] Medaillespiegel

Kampioenschap	Goud	Zilver	Brons
NK Afstanden	0	3	3
NK Allround	1	1	3
NK Sprint	0	1	1
EK Allround Afstanden	2	6	2
EK Allround Klassement	1	0	1
WK Allround Afstanden	0	3	0
WK Allround Klassement	0	0	0
Olympische Spelen	1	0	2
WK Afstanden	1	2	0
WK Junioren	1	1	0

[bewerken] Onderscheidingen

• Vanwege zijn gouden olympische medaille is Tuitert in maart 2010 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
• Verkozen tot Sportman van het Jaar 2010

[bewerken] Trivia

• In 1999 waren zowel Tuitert als zijn huidige vrouw Helen van Goozen wereldkampioen junioren, en in januari 2006 werden ze beiden allroundkampioenen van de Gruno Bokaal.

[bewerken] Externe link

• Website van Mark Tuitert

Nederlandse schaatsploegen

Langebaan: 1nP · Anker · APPM · Control · Hart · Liga · Nino · Op=Op Voordeelshop · TVM Marathon mannen: DHW Power-play · Equipe Renault Eco2 · Habovo BWaste · Haven van Amsterdam/SKITS · Team Husqvarna/Gardena · Interfarms Schaatsploeg · JB Besturingstechniek · Jinstal-Radson · Payroll Group · Schaatscentrum De Uithof · SOS-Kinderdorpen · Wadro · Team Van Werven Marathon vrouwen: Artecef BV · De Boer RVS/Melbo International · CENNED · EDSO BUROJAN.nl · Egberts-Borger · Schaopwas · Finisher Wandafwerking · Groenehartsport.nl · Haicobouma.nl · Heijkoop & Partners · Hoolwerf Heiwerken · Intersport Jan Bols · Koga · Lasaulec · Make a Wish · MKBasics.nl · Mutasport · Stouwdamsport · Telstar Megastores · Tijdhof persmatrijzen/Free-Wheel · Timpaan · Okkinga Communicatie Gemengd: BAM · BOHH.nl / Steigerplank.com KNSB: Jong Oranje · Gewest Drenthe · Gewest Friesland · Gewest Gelderland · Gewest Groningen · Gewest Noord-Brabant/Limburg/Zeeland · Gewest Noord-Holland/Utrecht · Gewest Overijssel · Gewest Zuid-Holland · Nationale trainingselectie shorttrack Voormalig: AMI Kappers · BlauweStad.nl · Team CFE · Cowhouse · DSB · Leontien.nl · Sanex · Telfort · Unit 4 · VPZ · Kernploeg · Opleidingsteam · Regiotop Control Paulien van Deutekom · Stefan Groothuis · Ronald Mulder · Kjeld Nuis · Laurine van Riessen · Pim Schipper · Jan Smeekens · Janine Smit · Mark Tuitert · Diane Valkenburg Coaches: Sicco Janmaat · Jac Orie · Bjarne Rykkje

Olympisch kampioen

Schaatsen: 1.500 meter mannen 1924: Clas Thunberg · 1928: Clas Thunberg · 1932: Jack Shea · 1936: Charles Mathiesen · 1948: Sverre Farstad · 1952: Hjalmar Andersen · 1956: Jevgeni Grisjin/Joeri Michajlov · 1960: Jevgeni Grisjin/Roald Aas · 1964: Ants Antson · 1968: Kees Verkerk · 1972: Ard Schenk · 1976: Jan Egil Storholt · 1980: Eric Heiden · 1984: Gaétan Boucher · 1988: André Hoffmann · 1992: Johann Olav Koss · 1994: Johann Olav Koss · 1998: Ådne Søndrål · 2002: Derek Parra · 2006: Enrico Fabris · 2010: Mark Tuitert