Taylor Swift
Swift podczas koncertu w ramach trasy Speak Now Tour, w czerwcu 2011 roku
Imię i nazwisko	Taylor Alison Swift
Data i miejsce urodzenia	13 grudnia 1989 Reading, Pennsylvania
Instrument	gitara, fortepian, ukulele, ganjo
Gatunek	country, pop
Zawód	wokalistka, autorka tekstów, aktorka
Aktywność	od 2006
Wytwórnia płytowa	Big Machine
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Taylor Alison Swift (ur. 13 grudnia 1989^[1]) – amerykańska wokalistka country i popowa, aktorka.

W 2006 roku ukazała się jej pierwsza płyta, Taylor Swift, która uzyskała multiplatynowy status w Stanach Zjednoczonych. Dwa lata później Swift wydała swój drugi album, Fearless, który spędził na szczycie Billboard 200 jedenaście tygodni, więcej od jakiejkolwiek innej płyty od 2000 roku^[2]. W listach podsumowujących sprzedaż albumów w 2008 roku, Fearless uplasował się na 3. miejscu z 2.1 milionami kopii, zaś Taylor Swift zajął 6. pozycję ze sprzedażą 1.5 miliona egzemplarzy^[3]. W 2009 roku magazyn Billboard uznał Taylor za artystkę roku, a Fearless otrzymał w 2010 roku nagrodę Grammy dla albumu roku^[4].

W 2011 roku magazyn Forbes umieścił Swift na 7. miejscu listy najbardziej wpływowych postaci show biznesu, jako że w okresie 12 miesięcy jej zarobki wyniosły 45 milionów dolarów^[5]. Z kolei rok później zajęła 11. pozycję w tym samym zestawieniu, z rocznym dochodem w wysokości 57 milionów dolarów^[6].

W 2008 roku łączna sprzedaż albumów Swift wyniosła ponad 4 miliony kopii, czyniąc z niej najlepiej sprzedającego się artystę w Stanach Zjednoczonych w tymże okresie. Ten sam tytuł Swift dzierżyła również w roku 2010, kiedy to łączna sprzedaż jej albumów wyniosła 4 460 000 egzemplarzy – najwięcej spośród wszystkich artystów. W 2011 roku Taylor została wyróżniona tytułem Kobiety Roku według magazynu Billboard^[7]. W 2012 roku Nielsen SoundScan umieścił Swift na 4. miejscu listy artystek, które sprzedały najwięcej wydawnictw w formie digital download w historii, z ponad 41 milionami jej utworów zakupionych cyfrowo^[8]. W sumie albumy Swift rozeszły się w ponad 20 milionach egzemplarzy na całym świecie^[9].

[edytuj] Wczesne życie

Taylor urodziła się w Reading, zaś dorastała w gminie Wyomissing, w stanie Pensylwania jako pierwsze dziecko Andrei oraz Scotta Swiftów; ma młodszego brata, Austina^[10]. Będąc w czwartej klasie szkoły podstawowej, Taylor wygrała krajowy konkurs literacki dzięki pracy pod tytułem "Potwór w mojej szafie"^[11][12].

W wieku 10 lat Swift zaczęła pisać piosenki, które następnie wykonywała podczas lokalnych festiwali, konkursów karaoke oraz imprez okolicznościowych. Kiedy miała 12 lat poświęciła kilka miesięcy na napisanie 350-stronicowej powieści, która jednak nie została opublikowana^[13]. Pierwszym poważnym występem Taylor był koncert podczas Bloomsburg Fair^[14]. Swift kontynuowała edukację domową, dzięki czemu w 2008 roku otrzymała dyplom ukończenia szkoły średniej^[15].

[edytuj] Początki muzyczne

Swift za swój największy autorytet muzyczny uważa Shanię Twain^[16]. Wśród jej innych inspiracji są m.in.: Dixie Chicks, LeAnn Rimes, Tina Turner, Dolly Parton, a także babcia Taylor, która była śpiewaczką operową^[17][18][19].

W wieku 11 lat Swift po raz pierwszy wybrała się do Nashville, licząc na zawarcie kontraktu muzycznego. Na miejscu odwiedziła siedziby wszystkich wytwórni, wręczając ich przedstawicielom demo z własną twórczością, jednak żadna z nich nie zdecydowała się na podpisanie umowy^[20][21].

Po powrocie do Pensylwanii, Swift dostała propozycję zaśpiewania podczas turnieju tenisowego US Open. Jej wykonanie Hymnu Stanów Zjednoczonych Ameryki spotkało się z dużym zainteresowaniem^[22].

W wieku 12 lat wokalistka zaczęła grać na gitarze oraz regularnie podróżować do Nashville, gdzie pisała teksty z lokalnymi twórcami. Dwa lata później jej rodzice zdecydowali przeprowadzić się na przedmieścia miasta^[23]. W wieku 14 lat Swift została najmłodszą tekściarką zatrudnioną przez Sony/ATV Music Publishing^[24].

[edytuj] Kariera muzyczna

[edytuj] 2006–2008: Taylor Swift

Swift występująca w kawiarni, grając na gitarze z drzewa koa w czerwcu 2006 roku

Debiutancki singel Swift, "Tim McGraw", został wydany w 2006 roku i uplasował się na 6. pozycji Hot Country Songs^[25]. 24 października ukazał się jej debiutancki album Taylor Swift, który rozszedł się w 39.000 kopii w pierwszym tygodniu^[26][27]. Płyta zajęła 5. miejsce Billboard 200, a także 1. pozycję Top Country Albums, na której pozostawała przez 24 tygodnie^[28][29][30].

Wideoklip do "Tim McGraw" wygrał nagrodę dla przełomowego teldysku na CMT Music Awards 2007^[31]. 15 maja 2007 roku Swift zaśpiewała "Tim McGraw" na gali Academy of Country Music Awards. W tym samym roku stanowiła support podczas trasy koncertowej Soul2Soul Faith Hill i Tima McGrawa. Poza tym tę samą rolę pełniła przed występami George'a Straita, Brada Paisleya oraz Rascal Flatts^[32].

Drugi singel z Taylor Swift, "Teardrops on My Guitar", został wydany 24 lutego 2007 roku i uplasował się na 2. miejscu Hot Country Songs, a także 33. pozycji Billboard Hot 100. Z kolei popowy remiks utworu zajął 13. miejsce Hot 100 oraz 11. pozycję Pop 100. W październiku 2007 roku Taylor otrzymała nagrodę dla najlepszej wokalistki/autorki tekstów, przyznaną przez Nashville Songwriters Association International. Stała się tym samym najmłodszą wokalistką w historii, która zdobyła tę statuetkę^[33].

"Our Song", trzeci singel z Taylor Swift, spędził sześć tygodni na szczycie Hot Country Songs, a także uplasował się na 16. miejscu Hot 100 oraz 24. pozycji Pop 100. Poza tym uzyskał w Stanach Zjednoczonych status podwójnej platyny za sprzedaż powyżej 2 milionów kopii^[34]. "Should've Said No" był drugim singlem numer jeden na liście Hot Country Songs w karierze Taylor.

W 2007 roku Swift wydała swój pierwszy świąteczny album, Sounds of the Season: The Taylor Swift Holiday Collection, który dostępny był ekskluzywnie w sieci Target. Rok później wokalistka nominowana była do nagrody Grammy dla najlepszego nowego artysty, jednak przegrała na rzecz Amy Winehouse^[35].

Swift w 2007 roku.

Latem 2008 roku ukazał się minialbum Swift, Beautiful Eyes, dostępny wyłącznie w Wal-Martach^[36]. W pierwszym tygodniu rozszedł się w 45.000 kopii i zadebiutował na szczycie Top Country Albums, a także 9. miejscu Billboard 200. W tym samym tygodniu na 2. pozycji Top Country Albums przebywała płyta Taylor Swift. Wokalistka stała się zatem pierwszą artystką od 1997 roku, której dwa wydawnictwa zajmowały czołowe pozycje notowania^[37].

[edytuj] 2008–2009: Fearless

Drugi album studyjny Swift, Fearless, został wydany 11 listopada 2008 roku w Stanach Zjednoczonych^[38]. Płyta zadebiutowała na szczycie Billboard 200, rozchodząc się w premierowym tygodniu w 592.304 kopii, z czego ponad 129.000 wyniosła sprzedaż cyfrowa. Tym samym stał się albumem country z największą tygodniową sprzedażą cyfrową w historii^[39]. W ósmym tygodniu od premiery, zakup albumu w formie digital download wyniósł w sumie 338.467 kopii, czyniąc z Fearless najlepiej sprzedające się cyfrowo wydawnictwo country w historii. Drugie miejsce pod tym względem należy do innej płyty Taylor, Taylor Swift (236.046)^[40]. Fearless osiągnął najlepszy wynik jednotygodniowej sprzedaży ze wszystkich albumów country, które ukazały się w 2008 roku. Jednocześnie była to największa tygodniowa sprzedaż w Stanach Zjednoczonych pośród wokalistek, a także czwarta ze wszystkich płyt z tegoż roku, za Lil Wayne'em, AC/DC oraz Coldplay^[41].

Swift na gali Time 100 4 maja 2010 roku

W debiutanckim tygodniu, siedem utworów z Fearless uplasowało się na liście Billboard Hot 100. Swift wyrównała rekord Miley Cyrus dla największej liczby piosenek jednego artysty w tym samym notowaniu. W sumie 11 z 13 ścieżek z albumu zajęło miejsca na Hot 100^[42].

Jeden z utworów z Fearless, "Change", wydany został na albumie kompilacyjnym AT&T Team USA Soundtrack, wspierającym reprezentację Stanów Zjednoczonych na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 w Pekinie^[43]. Poza tym "Change" wykorzystywany był jako ścieżka dźwiękowa podczas relacji z Igrzysk w NBC.

Główny singel, "Love Story", ukazał się 12 września 2008 roku. Nakręcony do niego wideoklip inspirowany był dramatem Romeo i Julia. Utwór uplasował się na 4. miejscu Billboard Hot 100 i pokrył się czterokrotną platyną w Stanach Zjednoczonych za sprzedaż powyżej 4 milionów kopii^[34]. "Love Story" stał się pierwszym utworem country w szesnastoletniej historii listy, który zajął 1. pozycję Top 40 Mainstream^[44].

Drugi singel, "White Horse", został wyday 8 grudnia 2008 roku, a teledysk miał premierę 7 lutego 2009 roku na antenie CMT. Kolejna piosenka z płyty, "Forever & Always", oparta była na związku wokalistki z Joe Jonasem^[45].

Swift była pierwszą artystką w historii Nielsen SoundScan, której dwa albumy zajęły miejsca w czołowej dziesiątce listy podsumowującej całoroczą sprzedaż płyt^[3]. Poza tym Fearless był pierwszym żeńskim albumem country, który spędził osiem tygodni na szczycie Billboard 200. W 2009 roku Taylor stała się pierwszą artystką country, której trzy piosenki zostały zakupione cyfrowo co najmniej 2 miliony razy^[46].

Swift była najlepiej sprzedającym się artystą country 2008 roku na świecie, a także 7. najlepiej sprzedającą się artystką na przestrzeni wszystkich gatunków tegoż okresu w Kanadzie^[47]. Fearless oraz Taylor Swift zajęły 1. i 2. miejsce na liście podsumowującej sprzedaż całoroczną płyt country w 2008 roku^[48].

25 października 2008 roku Swift zaśpiewała Hymn Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas trzeciego meczu w ramach World Series w Filadelfii^[49].

W styczniu 2009 roku Swift ogłosiła rozpoczęcie północnoamerykańskiej trasy koncertowej Fearless Tour, która objęła 52 miasta w 38 stanach i prowincjach Stanów Zjednoczonych oraz Kanady^[50]. 8 października 2009 roku wokalistka poinformowała za pośrednictwem strony internetowej, że zagra dodatkowych 37 koncertów w 2010 roku.

8 lutego 2009 roku Swift zaśpiewała w duecie z Miley Cyrus swoją piosenkę "Fifteen" podczas 51. ceremonii rozdania nagród Grammy^[51]. W tym samym tygodniu "Love Story" stał się najczęściej kupowanym cyfrowo singlem country w historii^[52][53]. Po premierze Fearless Swift nagrała utwór "Crazier", który został wydany na ścieżce dźwiękowej filmu Hannah Montana: The Movie.

Swift podczas trasy koncertowej Fearless w sierpniu 2009 roku

W kwietniu 2009 roku wokalistka po raz pierwszy pojawiła się jako gość muzyczny i współprowadząca w programie Saturday Night Live^[54][55].

Swift była najmłodszą artystką w historii, która otrzymała nagrodę Academy of Country Music dla albumu roku^[56]. Akademia w uzasadnieniu wyróżniła Taylor za sprzedaż największej liczby albumów ze wszystkich artystów, sukces debiutnackiej płyty oraz popularyzację tego gatunku wśród młodszych odbiorców^[57].

Swift podczas koncertu w Scottrade Center w St. Louis, 25 kwietnia 2009 roku

28 kwietnia 2009 roku Swift dała prywatny, darmowy koncert dla uczniów Bishop Ireton High School, małej katolickiej szkoły w Alexandrii, w stanie Wirginia. Liceum wygrało bowiem krajowy konkurs TXT 2 WIN, organizowany przez Verizon Wireless^[58].

11 listopada 2009 roku Swift stała się najmłodszą artystką, która wygrała statuetkę Country Music Association Award dla artysty roku, będąc jednocześnie szóstą kobietą w historii, która otrzymała najważniejsze wyróżnienie CMAA^[59].

14 listopada 2009 roku Swift ustanowiła nowy rekord dla największej liczby piosenek jednej artystki, przebywających jednocześnie na liście Billboard Hot 100, z ośmioma utworami. Były wśród nich single: "You Belong with Me" (14.), "Forever & Always" (34.) i "Fifteen" (46.), a także pięć nowych ścieżek z reedycji Fearless: "Jump Then Fall" (10.), "Untouchable" (19.), "The Other Side of the Door" (22.), "Superstar" (27.) oraz "Come in With the Rain" (30.)^[60]. Dodatkowo, w tym samym tygodniu na pozycji 80. uplasował się utwór "Two Is Better Than One" Boys Like Girls nagrany z udziałem Swift. Tym samym w jednym tygodniu w notowaniu zadebiutowało sześć piosenek Swift, co również stanowiło nowy rekord^[61].

Fearless był najlepiej sprzedającym się albumem w Stanach Zjednoczonych w 2009 roku, rozchodząc się w ponad 3.2 milionach kopii^[62]. Z kolei "You Belong with Me" oraz "Love Story" zajęły kolejno: 1. i 2. pozycję wśród najczęściej odtwarzanych utworów na antenach stacji radiowych w tym samym roku. Jednocześnie Swift uplasowała się na szczycie listy artystów, których piosenki były najczęściej emitowane w radiach (1.29 mln odtworzeń)^[8].

[edytuj] Incydent na MTV VMA

Swift na gali MTV Video Music Awards 2009 z nagrodą za najlepszy żeński wideoklip

13 września 2009 roku na gali MTV Video Music Awards Swift otrzymała nagrodę dla najlepszego żeńskiego teledysku za "You Belong with Me". Stała się jednocześnie pierwszym artystą country w historii, który zdobył statuetkę VMA^[63]. Kiedy wokalistka wygłaszała podziękowania, na scenie pojawił się raper Kanye West, który odebrał jej mikrofon, twierdząc, że "to Beyoncé stworzyła jeden z najlepszych wideoklipów wszech czasów" ("Single Ladies (Put a Ring on It)", również nominowany w tej kategorii)^[64][65]. Jego wypowiedź spotkała się z negatywną reakcją publiczności, zaś sama Taylor nie dokończyła swojego przemówienia^[64][66]. Kilkadziesiąt minut później, kiedy Knowles otrzymała nagrodę dla najlepszego wideoklipu za "Single Ladies (Put a Ring on It)", powiedziała: "Pamiętam, jak mając 17 lat wygrałam swoją pierwszą nagrodę MTV z Destiny's Child i była to jedna z najbardziej ekscytujących chwil w moim życiu. Dlatego chciałabym, aby Taylor wróciła na scenę i miała swój moment."^[64][67]

Krótko po incydencie West zamieścił na swoim blogu przeprosiny wobec Swift, które jednak szybko zniknęły ze strony^[64]. Zachowanie rapera zostało potępione przez wiele gwiazd show-biznesu, a także Prezydenta Baracka Obamę^{[65][68][69][70][71][72][73]}.

West zamieścił później kolejne przeprosiny na swoim blogu, a następnego dnia, podczas wizyty w programie The Jay Leno Show, publicznie przeprosił Swift za swoje zachowanie^[65].

15 września 2009 roku Swift rozmawiała o incydencie w programie The View, gdzie przyznała, co myślała w drodze na scenę: "Wow, nie mogę uwierzyć, że wygrałam. To niesamowite. Tylko się nie potknij i nie upadnij. Podziękuję fanom, bardzo się cieszę. O, jest i Kanye West. Świetna fryzura. Co tutaj robisz?", a później: "Ouch. Chyba nie podziękuję fanom."^[74][75] Jednocześnie stwierdziła, że musiała szybko uporać się z szokiem: "Nie powiem, że nie przytłoczyła mnie ta sytuacja, ale kilka minut później miałam wystąpić, więc musiałam doprowadzić się do stanu, w którym mogłabym zaśpiewać."^[74] Dodała również, że West nie rozmawiał z nią od czasu incydentu^[75]. Po występie w The View, raper skontaktował się z Taylor, aby przeprosić ją osobiście, a Swift przyjęła przeprosiny^[75][63].

[edytuj] 2010–obecnie: Speak Now

Taylor podczas koncertu w ramach trasy Speak Now Tour, w 2011 roku

19 stycznia 2010 roku wydany został singel "Today Was a Fairytale", pochodzący ze ścieżki dźwiękowej filmu Walentynki, w którym Swift zadebiutowała aktorsko. Piosenka zajęła 2. miejsce na liście Hot 100, rozchodząc się w pierwszym tygodniu w ponad 325.000 kopii, zaś Taylor ustanowiła nowy rekord dla pierwszotygodniowej sprzedaży żeńskiego utworu^[76][77]. "Today Was a Fairytale" zadebiutował na szczycie Canadian Hot 100, stając się pierwszym singlem numer jeden Swift w Kanadzie.

22 stycznia 2010 roku Swift wystąpiła podczas charytatywnego telethonu Hope for Haiti Now: A Global Benefit for Earthquake Relief, gdzie zaśpiewała cover utworu "Breathless" zespołu Better Than Ezra^[78].

W lutym 2010 roku Swift wystąpiła w ramach Fearless Tour w pięciu australijskich miastach^[79]. Obecnie pracuje ona nad swoim trzecim albumem studyjnym, którego premiera przewidziana jest na koniec 2010 roku^[80].

Trzeci album studyjny Taylor, Speak Now, miał premierę 25 października 2010 roku. Swift jest autorką tekstów wszystkich pochodzących z niego utworów, zaś ich współproducentem był Nathan Chapman. 4 sierpnia, na kilka dni przed planowanym wydaniem, główny singel z płyty, "Mine", wyciekł do Internetu. Z tego powodu wytwórnia Big Machine Records zdecydowała się przyspieszyć oficjalną premierę piosenki, która zadebiutowała na 3. miejscu Billboard Hot 100 i 1. pozycji Hot Digital Songs, rozchodząc się w ciągu czterech dni w 297.000 kopii^[81].

Speak Now zadebiutował na szczycie Billboard 200, rozchodząc się w pierwszym tygodniu w 1.047.000 egzemplarzy na terenie Stanów Zjednoczonych^[82]. Stał się tym samym pierwszym albumem od 2008 roku i Tha Carter III Lil Wayne'a, którego sprzedaż przekroczyła milion kopii w ciągu siedmiu dni^[82]. Speak Now został 16. płytą w historii, która rozeszła się w premierowym tygodniu w ponad milionowym nakładzie. Jednocześnie był to najlepszy tygodniowy wynik od 2005 roku, kiedy to The Massacre 50 Centa sprzedała się w 1.141.000 kopii^[82].

W 2010 roku albumy Swift znalazły na terenie Stanów Zjednoczonych 4 470 000 nabywców, czyniąc z niej najlepiej sprzedającego się artystę tego roku na rynku amerykańskim; Speak Now był ponadto 3. najlepiej sprzedającą się płytą 2010 roku w Stanach Zjednoczonych, rozchodząc się w niespełna 3 milionach egzemplarzy^[83]. Magazyn Rolling Stone umieścił Taylor na liście 16 królowych popu dekady 2000-2009^[84].

21 listopada 2011 roku premierę miał pierwszy album koncertowy Taylor, Speak Now World Tour: Live, zawierający zapis materiału z siedemnastu koncertów wokalistki.

[edytuj] Teksty

Niemal wszystkie teksty utworów Swift są autobiograficzne; wokalistka powiedziała: "Jeśli słuchasz moich albumów, to tak, jakbyś czytał mój pamiętnik."^[85][86]. Jednocześnie dodała, że próbuje pisać piosenki, które trafiałyby do każdego: "Nie chcę tworzyć tekstów, do których nie mogliby się odnieść moi fani."^[87]

Prywatna natura tekstów wzbudzała duże zainteresowanie, co Swift skomentowała: "Myślałam, że ludziom trudno będzie się do nich odnieść, ale okazało się, że im bardziej osobiste były moje utwory, tym bliższe stawały się słuchaczom."^[88]

Autobiograficzny kontekst utworów spowodował, że fani wokalistki zaczęli interesować się ich inspiracjami. Taylor przyznała: "Każdy z chłopaków, o którym napisałam piosenkę został wyśledzony na MySpace przez moich fanów."^[89]

[edytuj] Kariera filmowa

Swift podczas premiery obrazu Hannah Montana: Film w 2009 roku

Swift zadebiutowała na ekranie jako nastolatka, grając małą rolę w serialu Thumb Wrestling Federation. W 2008 roku wystąpiła w teledysku do utworu "Online" Brada Paisleya. W tym samym roku wzięła udział w kręceniu dokumentów MTV's Once Upon a Prom dla MTV, a także, wspólnie z Def Leppard, CMT Crossroads dla CMT^[90].

Taylor pojawiła się gościnnie w filmie koncertowym Jonas Brothers: Koncert 3D zespołu Jonas Brothers, który miał premierę 27 lutego 2009 roku^[91]. Telewizyjny debiut Swift nastąpił w serialu CSI: Crime Scene Investigation, w odcinku "Turn, Turn, Turn" z 5 marca 2009 roku, który obejrzało 20.8 milionów widzów w Stanach Zjednoczonych^[92]. Wokalistka wystąpiła w roli cameo w filmie Hannah Montana: The Movie z 2009 roku^[93].

Program telewizyjny Dateline NBC wyemitował 31 maja 2009 roku godzinne wydanie poświęcone Taylor. Odcinek, zatytułowany "Dateline NBC: On Tour with Taylor Swift", przedstawiał materiały z jej podróżnego autobusu, a także zapisy koncertów oraz prób^[94].

7 listopada 2009 roku Swift współprowadziła oraz była muzycznym gościem w programie Saturday Night Live^[95].

W 2010 roku Taylor zadebiutowała na dużym ekranie rolą w komedii romantycznej Walentynki, gdzie wystąpiła u boku m.in.: Jamiego Foxxa, Julii Roberts, Shirley MacLaine, Jessiki Alby i Ashtona Kutchera^[96]. Za swoją rolę otrzymała nagrodę Teen Choice Award dla najlepszego przełomowego występu.

[edytuj] Działalność filantropijna

21 września 2007 roku Swift pomogła zapoczątkować kampanię mającą chronić dzieci przed internetową pedofilią^[97]. Następnie nawiązała współpracę z gubernatorem stanu Tennessee, Philem Bredesenem, aby zwalczać internetową przestępczość seksualną^[97]. Roczna kampania, prowadzona z udziałem Tennessee Association of Chiefs of Police, informowała o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu, które przekazywane były w różnych formach rodzicom oraz uczniom na terenie całego stanu^[97].

Wokalistka współpracowała również z fundacją Sound Matters w kampanii mającej ostrzegać przed niedosłuchem wynikającym ze zbyt dużego natężenia głośności, głównie muzyki^[98].

Na początku 2008 roku Swift przekazała różowego Chevroleta, którego otrzymała od wytwórni, dziecięcej organizacji charytatywnej, Victory Junction Gang. Natomiast w czerwcu przeznaczyła wszystkie środki ze sprzedaży biletów na jej występ podczas Country Music Festival Czerwonemu Krzyżowi, Nashville Area Red Cross Disaster Relief Fund oraz National American Red Cross Disaster Relief Fund^[99].

Swift przekazała 100 000 dolarów oddziałowi Czerwonego Krzyża w Cedar Rapids na rzecz ofiar powodzi w stanie Iowa w 2008 roku^[100].

Taylor wspiera działania akcji @15 autorstwa Best Buy, dzięki której młodzież decyduje, na co zostaną przeznaczone charytatywne donacje przedsiębiorstwa^[101]. W kampanii @15 wykorzystana została piosenka Swift, "Fifteen"^[102].

Artystka wystąpiła podczas charytatywnego koncertu Sound Relief w Australii, który odbył się w odpowiedzi na pożary buszu w Wiktorii z 2009 roku^[103][104].

Swift przekazała swoją suknię z balu maturalnego na charytatywną aukcję, a dochód z jej sprzedaży wyniósł 1.200 dolarów^[105]. Poza tym artystka ofiarowała Wish Upon a Hero Foundation parę butów na wysokich obcasach projektu Betsey Johnson, a zysk z jej sprzedaży przekazany został na pomoc kobietom chorym na raka^[106].

20 listopada 2009 roku, po swoim występie w ramach dorocznej akcji Children in Need BBC, Taylor poinformowała Sir Terry'ego Wogana, że przekaże 13.000 funtów na rzecz programu^[107].

13 grudnia 2009 roku, w dniu urodzin Swift, wokalistka przekazała w sumie 250.000 dolarów szkołom na terenie całych Stanów Zjednoczonych, które odwiedziła, i z którymi miała do czynienia^[108].

W reakcji na powodzie, którymi dotknięty został stan Tennessee, Swift przekazała 500 000 dolarów na pomoc poszkodowanym^[109].

[edytuj] Wizerunek i inna aktywność

Swift znalazła się na okładkach wielu czasopism, w tym m.in. magazynu Blender, stając się drugą artystką country w piętnastoletniej historii gazety, która tego dokonała^[110]. Taylor obecna była na listach 100 najpiękniejszych show-biznesu według People w 2008, 2009 oraz 2010 roku^[111][112]. Magazyn Maxim umieścił ją na 57. miejscu zestawienia najseksowniejszych kobiet roku 2008^[113]. Rok później na tej samej liście zajęła 50. pozycję, natomiast w 2010 roku awansowała na 31. miejsce^[114][115]. Cosmogirl okrzyknął Swift dziewczyną roku 2008^[116].

Magazyn Rolling Stone umieścił Taylor w zestawieniu The RS 100: Agents of Change, czyli 100 postaci, które zmieniają Amerykę^[117]. Z kolei People wyróżnił ją jako jedną z 25 najbardziej intrygujących osób 2009 roku^[118].

Jakks Pacific wyprodukował lalkę Taylor Swift pod koniec 2008 roku^[119]. Od tego samego roku wokalistka jest twarzą marki L.E.I. Jeans^[120]. W 2009 roku Swift wystąpiła w serii reklam promujących drużynę NHL Nashville Predators^[121].

[edytuj] Życie osobiste

W 2008 roku Swift była związana z wokalistą Joe Jonasem, jednak ich związek zakończył się po kilku miesiącach. 11 listopada tego samego roku Taylor powiedziała w programie The Ellen DeGeneres Show: "Kiedy patrzę na tę osobę [która będzie ze mną zawsze], nawet nie pamiętam o chłopaku, który zerwał ze mną przez telefon podczas 27-sekundowej rozmowy, gdy miałam osiemnaście lat."^[122][123] Inspiracją do napisania utworu "Forever & Always", wydanego na albumie Fearless, były relacje Taylor z Jonasem^[86].

W listopadzie 2011 roku Taylor zaadoptowała kotkę rasy szkocki zwisłouchy, nadając jej imię Meredith, na cześć głównej bohaterki serialu Chirurdzy – Meredith Grey^[124]. Zwierzak pojawił się między innymi w wideoklipie Swift do utworu "Ours"^[125].

[edytuj] Dyskografia

 Osobny artykuł: Dyskografia Taylor Swift.

• Taylor Swift (2006)
• Fearless (2008)
• Speak Now (2010)

[edytuj] Filmografia

[edytuj] Nagrody i nominacje

 Osobny artykuł: Lista nagród i nominacji Taylor Swift.

[edytuj] Trasy koncertowe

• Fearless Tour (2009–10)
• Speak Now World Tour (2011–2012)

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Taylor Swift w bazie IMDb (ang.)
• Taylor Swift w bazie Allmusic (ang.)

p • d • e Taylor Swift Dyskografia • Wideografia • Nagrody i nominacje Albumy studyjne Taylor Swift (2006) • Fearless (2008) • Speak Now (2010) Minialbumy Sounds of the Season: The Taylor Swift Holiday Collection (2007) • Beautiful Eyes (2008) Single "Tim McGraw" • "Teardrops on My Guitar" • "Our Song" • "Picture to Burn" • "Should've Said No" • "Love Story" • "White Horse" • "You Belong with Me" • "Fifteen" • "Fearless" • "Mine" Single gościnne "Two Is Better Than One" • "Half of My Heart" Inne piosenki "Change" • "You're Not Sorry" • "Crazier" • "Today Was a Fairytale" • "Speak Now" Trasy koncertowe Fearless Tour Powiązane Walentynki

Zac Efron
Zac Efron w 2008 roku
Prawdziwe imię i nazwisko	Zachary David Alexander Efron
Data i miejsce urodzenia	18 października 1987 San Luis Obispo
Zawód	Aktor Piosenkarz
Lata aktywności	2002 -
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zac Efron, właśc. Zachary David Alexander Efron (ur. 18 października 1987 roku w San Luis Obispo) – amerykański aktor. Karierę aktorską rozpoczął w roku 2002, jednak sławę zdobył dzięki roli Troya Boltona w filmie High School Musical. W czerwcu 2006 w wywiadzie dla Newsweeka Adam Shankman, reżyser Lakieru do włosów nazwał Efrona "prawdopodobnie największą nastoletnią gwiazdą dzisiejszej Ameryki"^[1].

[edytuj] Biografia

Efron urodził się w San Luis Obispo w stanie Kalifornia. David Efron, jego ojciec, jest inżynierem elektryki, a jego matka, Starla Baskett, pracowała kiedyś jako sekretarka w tej samej elektrowni co ojciec Zaca^[2]. Zac ma młodszego brata, Dylana.

Efron zaczął występować w szkolnych przedstawieniach, gdy miał jedenaście lat. Chodził też na lekcje śpiewu. Jego nauczycielka literatury poleciła go swojemu agentowi w Los Angeles^[3].

W roku 2002, Efron zaczął występować w rolach epizodycznych w serialach telewizyjnych. Zadebiutował rolą Pete'a Laemke w Big Wide World of Carl Laemke. Grał postać Camerona Bale'a w serialu Summerland, w drugim sezonie dołączył do jego stałej obsady. W 2003 roku grał w filmie telewizyjnym Droga po marzenia, w którym wcielił się w Stevena Morgana, jednego z dwóch autystycznych bliźniaków.

W roku 2006 Efron zagrał w filmie High School Musical wyprodukowanym przez Disney Channel. Grał główną rolę Troya Boltona, a w postać jego filmowej partnerki Gabrielli Montez wcieliła się Vanessa Hudgens. Ta rola sprawiła, że Efron stał się rozpoznawalny wśród nastoletniej widowni zarówno jako aktor, jak i piosenkarz.

Wkrótce po premierze w telewizji filmu High School Musical, piosenki wykonywane w duecie z Vanessą Hudgens trafiły na amerykańskie listy przebojów. Singel Breaking free pobił ówczesny rekord awansu w notowaniach, awansując z miejsca 86 na 4 w ciągu dwóch tygodni.

Umiejętności wokalne Zaca Efrona zostały podane w wątpliwość, gdy wyszło na jaw, że w ścieżce dźwiękowej do filmu High School Musical jego głos został zmiksowany z głosem kanadyjskiego piosenkarza Drewa Seeleya^[4]. 23 sierpnia 2007 w wywiadzie dla magazynu Rolling Stone Zac przyznał, że dołączył do obsady filmu, gdy piosenki były już napisane dla głosu tenorowego, podczas gdy on sam śpiewa barytonem, co było powodem tej decyzji producentów.

W roku 2007 Efron grał w kinowej adaptacji broadwayowskiego musicalu Lakier do włosów, której premiera w amerykańskich kinach miała miejsce 20 lipca 2007. Do roli Linka Larkina Zac obciął i ufarbował włosy i przybrał na wadze około 15 funtów.

Zac wystąpił też w dwóch teledyskach – Say OK Vanessy Hudgens, partnerki z High School Musical, oraz Sick Inside w wykonaniu Hope Paltrow.

Po sukcesie filmu High School Musical Zac Efron ponownie wcielił się w rolę Troya Boltona w sequelu. 17 sierpnia 2007 premierę na amerykańskim Disney Channel oglądało 17.2 miliona widzów, co ustanowiło nowy rekord w historii amerykańskiej telewizji kablowej^[5]. 24 października 2008 do polskich kin weszła trzecia część High School Musical. Zac, tak jak w poprzednich częściach, wcielił się w rolę Troya Boltona.

Jego kolejny film to 17 Again. Opowiada on o mężczyźnie, który pewnego dnia przemienia się w siedemnastolatka (w tej roli Zac Efron). W 2009 roku do kin wszedł następny film z Efronem w roli głównej – Me and Orson Welles. Akcja filmu dzieje się w roku 1937 w Nowym Jorku, opowiada o nastolatku zatrudnionym do występu w sztuce "Juliusz Cezar".

[edytuj] Filmografia

[edytuj] Single

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Zac Efron w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Zac Efron w bazie filmweb.pl
• Zac Efron w bazie stopklatka.pl
• Zac Efron w NNDB (ang.)

Przypisy