დუდხასჷლა

მოზოჯით ვიკიპედიაშა! ვიკიმედიაშ დუდიშული ბრელნინამი ენციკლოპედია 3,631 სტატია მარგალურო  გეოგრაფია      ისტორია       საქორთუო       რელიგია      მენცარობა      ჯარალუა      სპორტი      ტექნიკა      ხელუანობა ანბანური ოგორუ · მარგალური ვიკიპედიაშე · ოჩ@იე

გიშნაგორა სტატია კლარჯეთი — ისტორიული ობჟათე-ბჟადალ საქორთუოშ ართ-ართი მუხური, ისტორიულ მესხეთიშ ნორთი. ფორჷნს ჭოროხიშ თუდოლენი მალობაშ ღანჩოს არსიანიშ ქჷნდჷრშე უჩა ზუღაშახ, წყარმალუ იმერხევიშ დო არტანუჯისწყალიშ ლეხერეფიშ მეკოროცხილო. კლარჯეთიშ უჯვეშაში ცენტრი რე ჯიხა თუხარისი. კლარჯეთის დუდენდჷ ქართლიშ მაფაშ ერისთავი, ნამუშ რეზიდენცია V ოშწანურაშ II გვერდიშე არტანუჯიშ ჯიხა ოკო ჸოფედჷკო. მაფა ვახტანგ გორგასალქ (V ოშწანურა) თაქ ფართო კულტურულ-კიდანჯალური საქვარუა ქჷმჷწიჭყჷ: ეკიდჷ ეკლესია-მონასტერეფი, დარსხუ ახალი საეპისკოპოსო (ცენტრი ახიზას). კლარჯეთიქ თეწკჷმა ართო გინირთჷ ირანწკჷმა ლჷმაშ პლაცდარმო. VIII ოშწანურას თაქ ქჷდირსხუ ბაგრატიონეფიშ ომაფე დინასტიაქ. IX ოშწანურაშ დაჭყაფუს მაფა აშოტ I დიდიქ არაბეფიშ ლოშქუეფით დო ეპიდემიეფით მოჯალაგერი მუხური გეკანწყუ დო ქჷდახორუ კინე, თეწკჷმა ართო თაქ ქჷდიჭყჷ ფართო ომონასტერე კიდანჯალაქ გრიგოლ ხანძთელიშ დუდობათ. XI-XIII ოშწანურეფს კლარჯეთის ფართას გიფაჩჷ კულტურულ-ოგანმანათლებელე საქვარუაქ. თინა ჩინებული რდჷ ეკლესია-მონასტერეფით, ნამუეფსჷთ კლარჯეთიშ „ვითოჟირ ტიოზის“ („ათორმეტი უდაბნო“) უძახჷდეს. XVI ოშწანურას კლარჯეთი ობჟათე საქორთუოშ შხვა მუხურეფწკჷმა ართო ოსმალეთიქ ქიხვამილუ. 1918-1921 წანეფს საქორთუოშ დემოკრატიულ რესპუბლიკაშ აკოდგინალუას რე. 1921 წანაშე კინე თურქეთიშ თანჯეფს რე. ედომშამო... გიჩქუდესო, ნამუდა... ვიკიპედიაშ ახალი მასალეფშე: ...წალენჯიხაშ ოკათედრე ოხიდა (სურათის) მოხანტილი რე XII-XIV ოო. ბიზანტიური პალეოლოგიური ხელუანობაშ ფრესკეფითინ... ... მაართა მონეტეფი ლიდიას ჯვ. წ. 650-ჯვ. წ. 600 წანეფს გჷშმეშქუმალაფუაფუდჷნ? ... ერაყის მაართა სტამბა 1829 წანას ქორთული გამნარყიშ მამლუქიქ დაუდ-ფაშა გურჯიქ (დავით მანველაშვილი) დარსხუნ? ...დადიანეფიშ დოხორეს, ნამუთ XIX ო-აშ 80-ამ წანეფს რე ეგაფილი რუსი არქიტექტორიშ ლეონიდ ვასილიევიშითინ, საქორთუოს წჷმოსქილადირ დოხორეეფშე არძოშე დიდი ომეჯლისე დარბაზი უღუნ? ...მაართა ქორთულ ნაბეშტა წინგიქ, ქორთულ-იტალიურ ლექსიკონქ 1629 წანას ნოღა რომს იჸუ გჷშაშქუმალირქ დო თექ მაართათ რე მოჩამილი ანბანურ რანწკის დონწყილი ქორთული ზიტყვეფიშ ერკებული? ...ბოლნისიშ სიონი ამუდღა ედომუშამი კავკაციას რინელჲ ეკლესიეფს შქას უჯვეშაში რენი? ...ასოეფიშ — ჷ დო ჸ-შ ეკოროფუა ქორთულ კლავიატურას მარძგვანი Alt დო J დო მარძგვანი Alt დო Y კონჭეფიშ გენჭირათ შილებე. გიშნაგორა ფოტოსურათი საქორთუოშ ნანანოღა ქართიშ პანორამა. შხვა გიშნაგორა ფოტოეფი...

ახალი ამბეეფი უოლტ დისნეიშ კომპანიაქ მიძინჷ ჯორჯ ლუკასიშ Lucasfilm 4,05 მილიარდ ააშ დოლარშა, მუდგათ თის გინაჩჷ „მურიცხული ლჷმეფიშ“ მუმალი ფილმეფიშ წარმებაშ ნებაქ. კარიბიშ ზუღაშ უკული ქარბორია „სენდიქ“ (სურათის) ააშ-იშ ბჟაეიოლ წყარპიჯის შანულამი გავალი მიორინუ დო ნიუ-იორქიშ ნორთი დოტობჷ. იტალიაშ ჸოფირი პრემიერ-მინისტრი სილვიო ბერლუსკონი ოგინაგაფური ცუხებაშ გეშა გასამართეს. ირანალი დისიდენტეფი ნასრინ სოტუდე დო ჯაფარ პანაჰი სახაროვიშ პრემიათ დაჯილდოეს. ქუთეშის საქორთუოშ მაბრუო მოჭანაფაშ პარლამენტიქ აკიკათჷ. დიხაუჩაშ ზჷმაშ პლანეტას მიოგორეს ბჟაწკჷმა უხოლაშ მურიცხიშ სისტემას, კენტავრიშ ალფას. ახალი სტატიეფი ივანე მერაბიშვილი (დ. 15 პირელი, 1968, ოფ. უდე, ადიგენიშ რაიონი) – ქორთუ სახენწჷფო დო პოლიტიკური მოღალე, საქორთუოშ დინოხოლენი საქვარეფიშ მინისტრი 2004 წანაშ ქირსეთუთაშე 2012 წანაშ 30 მანგიშახ. 2012 წანაშე საქორთუოშ პრემიერ-მინისტრი.(ქიგნაჯინით სტატიას) მიხეილ სააკაშვილი (დ. 21 ქირსეთუთა, 1967, ქართი) — ქორთუ პოლიტიკოსი საქორთუოშ პრეზიდენტი 2004 წანაშ 25 ღურთუთაშე 2007 წანაშ 25 გერგობათუთაშა დო 2008 წანაშ 20 ღურთუთაშე – ამუდღარშახ, პოლიტიკური პარტიაშ „ართოიანი ნაციონალური ყარაფი“ დჷმარსხუაფალი, ვარდეფიშ რევოლუციაშ ართ-ართი აწმანჯღვერე.(ქიგნაჯინით სტატიას) ბიძინა ივანიშვილი (დ. 1956 წანა, ჭორვილა, საჩხერეშ რაიონი, საქორთუოშ სსრ) – რუსეთიშ დო საქორთუოშ მოღალე ქორთუ ბიზნესმენი და მეცენატი. 2000 წანაშე სან-მარინოშ საპატიო კონსული საქორთუოს, ეკონომიკაშ მენცარობაშ დოქტორი. (ქიგნაჯინით სტატიას) ვიჯა (ლაზურო ვიჯა / Vica, თურქულო Çamlıhemşin) — ნოღა დო რაიონი თურქეთიშ რიზეშ პროვინციას, ქიანაშ ოორუე-ბჟაეიოლს, ისტორიულ ლაზონას, უჩა ზუღაპიჯიშ ობჟათეჸურე, კაჩკარიშ გვალეფიშ კართეს.(ქიგნაჯინით სტატიას) ვიწე (ლაზ. ვიწე / Viwe, ბღეთი / Bğeti, თურქ. Fındıklı) — ნოღა დო რაიონი თურქეთიშ რიზეშ პროვინციას, ქიანაშ ოორუე-ბჟაეიოლს, უჩა ზუღაშ ობჟათე-ბჟაიეოლ ძგას, ისტორიულ ლაზონას. თენა ართ-ართი არძოშე დიდი ლაზური ნოღა რე თურქეთიშ ტერიტორიას. (ქიგნაჯინით სტატიას) არჰავი (ლაზ. Arkabi/არქაბი, ქორთულო დო მარგალურო — არქაბი, თურქ. — Arhavi) — ნოღა დო რაიონი თურქეთიშ ართვინიშ პროვინციას, ქიანაშ ოორუე-ბჟაეიოლს, უჩა ზუღაშ ობჟათე-ბჟაიეოლ ძგას, ისტორიულ ლაზონას.(ქიგნაჯინით სტატიას) ანზორ ბარკალაია (19 მელახი, 1968, დუშანბე) ქორთული (მარგალური) გამნარყიშ ესტონარი ფოლკლორისტი, ტარტუშ უნივერსიტეტიშ ვილიანდიშ კულტურაშ აკადემიაშ დირექტორი. (ქიგნაჯინით სტატიას) ცოტნე დადიანიშ დარბაზი — ერუანულ-ჯარალუობური ორგანიზაცია, დირსხუ 2011 წანაშ 12 მარაშინათუთას, წიმინდე ცოტნე დადიანიშ შინაშ დღას, ზუგდიდიშ დო ცაიშიშ მიტროპოლიტ გერასიმეშ ხვამა-კურთხუათ.(ქიგნაჯინით სტატიას)

ვიკიპედიაშ და პროექტეფი ქორთულო  Meta-Wiki – კოორდინაცია      Commons – მედია      Wiktionary – ლექსიკონი      Wikibooks – ოხემანჯღვერეეფი      Wikisource – წყუეფი      Wikiquote – ციტატეფი     Wikinews – სიახალეეფი  Wikispecies – ვიკისახეობეფი      Wikiversity – ვიკივერსიტეტი         ქიგნაჯინით ქორთულ ვიკიპედიას