Ten artykuł należy dopracować zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się na stronie dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon {{Dopracować}} z kodu tego artykułu.

Jodie Foster
Jodie Foster w 2007
Prawdziwe imię i nazwisko	Alicia Christian Foster
Data i miejsce urodzenia	19 listopada 1962 r. Los Angeles w stanie Kalifornia, USA
Zawód	aktorka, producent filmowy, reżyser
Lata aktywności	od 1969
Nagrody Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza aktorka pierwszoplanowa 1992 Milczenie owiec 1989 Oskarżeni Złoty Glob Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym 1992 Milczenie owiec 1989 Oskarżeni Nagroda BAFTA Najlepsza aktorka 1992 Milczenie owiec Najlepsza aktorka drugoplanowa 1977 Bugsy Malone Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepsza aktorka 1995 Nell
Multimedia w Wikimedia Commons
Jodie Foster w Wikicytatach

Jodie Foster, właśc. Alicia Christian Foster (ur. 19 listopada 1962 w Los Angeles) – amerykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa, zdobywczyni dwóch Oscarów i wielu nominacji do nagród aktorskich (Złoty Glob, David di Donatello Award, British Academy of Film and Television Arts Award i inne).

Foster debiutowała na ekranie w wieku trzech lat jako uczestniczka reklamówek preparatów do opalania Coppertone. Później grała jako dziecko w filmach i serialach telewizyjnych, takich jak Papierowy księżyc (Paper Moon), Napoleon i Samantha, Bugsy Malone oraz Bonanza.

Pierwszą poważną rolę zagrała w wieku czternastu lat w filmie Taksówkarz (1976, reż. Martin Scorsese) i otrzymała za nią nominację do Oscara.

Pierwszego Oscara dla najlepszej aktorki otrzymała w 1989 roku za rolę Sarah Tobias w filmie Oskarżeni (1988, reż. Jonathan Kaplan), drugiego – w tej samej kategorii – w 1992 roku za rolę Clarice Starling w filmie Milczenie owiec (1991, reż. Jonathan Demme). Inne znane filmy, w których zagrała Foster, to m.in. Alicja już tu nie mieszka (1974), Hotel New Hampshire (1984), Nell (1994), Maverick (1994), Kontakt (1997), Anna i król (1999), Plan doskonały (2006), Odważna (2008).

Jako reżyserka Foster wyreżyserowała filmy pełnometrażowe Tate-mały geniusz (Little Man Tate, 1991) i Wakacje w domu (Home for the Holidays, 1995). Jako producentka założyła w 1992 roku wytwórnię filmową Egg Pictures.

[edytuj] Kariera

[edytuj] Dzieciństwo

Kariera aktorska Jodie Foster rozpoczęła się od kampanii reklamowej firmy Coppertone: mając trzy lata zagrała w filmie reklamującym preparaty do opalania. W ciągu następnych pięciu lat zagrała w około czterdziestu reklamówkach. W 1968 roku po raz pierwszy wystąpiła w telewizji – w serialu komediowym Mayberry RFD, w którym jedną z głównych ról odgrywał jej starszy brat, Buddy. Ogółem Foster zagrała w ponad dwudziestu serialach, w tym w Ulicy sezamkowej i słynnej Bonanzie. W 1970 roku (w wieku ośmiu lat) zaliczyła debiut w filmie telewizyjnym Menace on the Mountain (reż. Vincent McEveety), odgrywając rolę siostry chłopca, który po wyjeździe ojca na wojnę musi utrzymać rodzinę. Debiut kinowy Foster nastąpił dwa lata później, w filmie wyprodukowanym przez wytwórnię Walta Disneya, Napoleon And Samantha (reż. Bernard McEveety). Zagrała w nim tytułową Samanthę, przyjaciółkę jedenastoletniego chłopca (Napoleona), który opiekuje się cyrkowym lwem, a po śmierci dziadka – tresera wyrusza w poszukiwaniu rodziny, by nie zostać odesłanym do sierocińca. W kolejnych latach Foster wystąpiła jeszcze w kilku innych filmach Disneya przeznaczonych dla młodej widowni, między innymi One Little Indian (1973, reż. Bernard McEveety), Freaky Friday (1976, reż. Gary Nelson) i Candleshoe (1977, reż. Norman Tokar). W 1974 roku po raz pierwszy spotkała się na planie z reżyserem Martinem Scorsese, grając jedną z drugoplanowych ról w filmie Alice Doesn't Live Here Anymore (Alicja już tu nie mieszka – wcielająca się w rolę Alice Ellen Burstyn otrzymała nagrodę Oscara w kategorii najlepsza aktorka).

W 1976 roku Foster zagrała u boku Roberta De Niro nastoletnią prostytutkę Iris – w jednym z najsłynniejszych amerykańskich filmów Taksówkarz (reż. Martin Scorsese). Za tę rolę nominowana została do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa. W tym samym roku Foster wcieliła się w rolę Tallulah w musicalu wyreżyserowanym przez Alana Parkera Bugsy Malone (akcja filmu dzieje się w Nowym Jorku w czasach prohibicji, a wszystkie role odgrywają dzieci), wystąpiła również w filmie Freaky Friday (Zakręcony piątek jako nastolatka Annabel Andrews, która zamienia się w swoją matkę – nominacja do nagrody Złotego Globu). 1976 rok to w końcu występ w thrillerze The Little Girl Who Lives Down the Lane (Dziewczynka, która mieszka na końcu drogi, reż. Nicolas Gessner), za który Foster otrzymała nagrodę Saturna, przyznawaną przez Amerykańską Akademię Filmów Science Fiction, Fantasy i Horrów (Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films).

Nastoletnią karierę Foster kończą filmy Candleshoe, Foxes i Carny oraz dwie produkcje europejskie: francuska Moi, Fleur Bleue oraz włoska Il Casotto.

[edytuj] Dorosłość

W przeciwieństwie do wielu dzieci – gwiazd Hollywood, takich jak Shirley Temple, Tatum O'Neal czy Macaulay Culkin, Jodie Foster nie tylko udało się pozostać w showbiznesie, ale też odnieść w nim kolejne sukcesy. Początki dorosłej kariery nie były jednak łatwe: filmy realizowane po 1980 roku nie spotkały się z uznaniem ani krytyków, ani widzów (finansową klapę poniosły kolejno The Hotel New Hampshire, ^[1], Five Corners,^[2] i Stealing Home.^[3]). Przełomem okazała się dopiero rola w filmie Oskarżeni (The Accused, 1988, reż. Jonathan Kaplan), w którym Foster zagrała rolę młodej kobiety – ofiary zbiorowego gwałtu, która walczy o sądowe ukaranie winnych. Za występ w tym filmie aktorka uhonorowana została dwiema nagrodami dla najlepszej aktorki: Oscarem i Złotym Globem.

1990 rok rozpoczął się debiutem reżyserskim Foster (Tate – mały geniusz, aktorka odegrała również rolę matki niezwykle uzdolnionego chłopca), skończył zaś drugim Oscarem i drugim Złotym Globem dla najlepszej aktorki za główną rolę w filmie Milczenie owiec. Tym razem Foster zagrała agentkę FBI, która usiłuje uzyskać od psychopatycznego Hannibala Lectera (Anthony Hopkins) pomoc w znalezieniu i aresztowaniu seryjnego mordercy Buffalo Billa.

W 1992 roku Foster po raz kolejny w swojej karierze zagrała rolę prostytutki (Cienie we mgle – Shadows And Fog, reż. Woody Allen). Rok później można było oglądać ją na ekranach kin u boku Richarda Gere'a jako Laurel Sommersby. Film Sommersby to remake francuskiej produkcji Le Retour De Martin Guerre ^[4]. Główny bohater, Jack Sommersby, wraca do domu po wojnie secesyjnej. Żona i znajomi nie są jednak pewni, czy to prawdziwy Jack...

Podróżą w przeszłość była również komedia Maverick, nakręcona w 1994 roku. Akcja filmu dzieje się na Dzikim Zachodzie w XIX wieku. Foster gra rolę drobnej złodziejki i pokerzystki Annabell Branford, która – podobnie jak drugi główny bohater Maverick (Mel Gibson), usiłuje zebrać pieniądze, które pozwoliłyby jej wziąć udział w turnieju pokerowym.

W 1992 roku Jodie Foster założyła własną wytwórnię filmową Egg Pictures. Wytwórnia wyprodukowała kilka niskobudżetowych filmów, w tym: Wakacje w domu (Home for the Holidays, 1995, reż. Jodie Foster), Ministranci (The Dangerous Lives of Altar Boys, 2002, reż. Peter Care) oraz Nell (1994, reż. Michael Apted). Ta ostatnia produkcja przyniosła Foster, odtwórczyni głównej roli, kolejne nominacje do Oscara i nagrody Złotego Globu. Bohaterką dramatu jest Nell Kellty, młoda dziewczyna wychowana przez matkę w odosobnieniu. Nell nie jest w stanie komunikować się z otoczeniem, ponieważ zna tylko język, który sama wymyśliła. Naukowcy podejmują próbę porozumienia się z nią i odkrycia jej przeszłości.

Kolejne produkcje, w których Jodie Foster odegrała główne role, to: Kontakt (Contact, 1997, reż. Robert Zemeckis, luźna adaptacja bestsellerowej powieści Carla Sagana, opowiadającej o odebraniu pierwszej w dziejach wiadomości od pozaziemskiej cywilizacji); Anna i król (Anna and the King, 1999, reż. Andy Tennant, opowieść o romansie angielskiej nauczycielki Anny Leonowens z XIX-wiecznym władcą Tajlandii, królem Mongkutem); Azyl (Panic Room, 2002, reż. David Fincher, thriller, bohaterkami są matka i nastoletnia córka, które kupują mieszkanie z pomieszczeniem, gdzie można schować się przed włamywaczami. Okazuje się jednak, że w azylu ukryto również pieniądze...); Plan lotu (Flightplan, 2005, reż. Robert Schwentke, Kyle Pratt leci wraz z córką do Nowego Jorku. W trakcie lotu dziewczynka znika. Zdesperowana matka zaczyna poszukiwania, choć załoga twierdzi, że dziecka nigdy na pokładzie nie było) oraz Odważna (The Brave One, 2007, reż. Neil Jordan, kolejny film sensacyjny w karierze Jodie Foster, tym razem gra w nim kobietę, która szuka zemsty za śmiertelne pobicie narzeczonego).

Drugoplanowe role Foster zagrała w filmach Bardzo długie zaręczyny (Un long dimanche de fiançailles, 2004, reż. Jean-Pierre Jeuneta) oraz Plan doskonały (Inside Man, 2006, reż. Spike Lee).

Ostatnim filmem Foster jest kino familijne Wyspa Nim (Nim's Island, 2008, reż. Jennifer Flackett i Mark Levin). Tym razem aktorka wcieliła się w rolę ekscentrycznej autorki powieści przygodowych, która rusza na pomoc ojcu największej fanki swoich książek – tytułowej Nim.

W planach aktorki jest występ w filmie opowiadającym o Leni Riefenstahl, wybitnej reżyserce filmowej, która zasłynęła jako twórczyni nazistowskich filmów propagandowych ^[5].

[edytuj] Życie prywatne

Jodie Foster urodziła się w Los Angeles, jako córka Evelyn Foster (nazywanej Brandy) oraz Luciusa Fishera Fostera III – wysokiej rangi pilota wojskowego i weterana bitwy o Anglię, który po przejściu w stan spoczynku zajął się sprzedażą nieruchomości. Rodzice aktorki rozwiedli się, zanim przyszła na świat. Późniejsze kontakty Jodie z ojcem ograniczyły się do kilku spotkań w całym życiu. Przemożny wpływ na wychowanie aktorki miała natomiast matka ^[6]. Foster ma dwie starsze siostry i starszego brata (Lucinda Foster, ur. 1954, zwana przez rodzinę Cindy; Constance "Connie" Foster, ur. 1955 oraz Lucius Fisher "Buddy" Foster IV, ur. 1957). Buddy Foster, podobnie jak Jodie, był w dzieciństwie gwiazdą telewizyjną i filmową, jednak zrezygnował z kariery aktorskiej, jednocześnie opuszczając dom w wieku 15 lat. Do dziś pozostaje w konflikcie z Jodie. Powodem napiętych relacji jest między innymi napisana przez niego w 1997 roku i nie autoryzowana przez aktorkę biografia Foster Child ^[7].

Jako nastolatka Jodie Foster ukończyła z wyróżnieniem prywatne Liceum Francuskie (Lycée Français de Los Angeles) i do dziś płynnie mówi po francusku ^[8] (jak również po niemiecku). Jest absolwentką Uniwersytetu Yale (kierunek literatura, ukończony z wyróżnieniem w 1985 roku). W trakcie studiów niezrównoważony psychicznie John Hinckley, Jr., chcąc zaimponować aktorce ^[9], postrzelił Ronalda Reagana (rany odniesione w czasie tego zamachu prawdopodobnie przyczyniły się do wielu chorób prezydenta, szczególnie w późniejszych latach). Zamach Johna Hinckleya był dla Foster traumatycznym przeżyciem: ze względu na zamieszanie wokół jej osoby oraz proces zamachowca przerwała na jeden rok naukę, później przez wiele lat odmawiała jakichkolwiek wypowiedzi na temat zdarzenia. John Hinckley został uniewinniony ze względu na niepoczytalność ^[10].

Jodie Foster ma dwóch synów: Charlesa Bernarda Fostera (ur. 1998) i Kita Bernarda Fostera (ur. 2001). Aktorka nigdy nie ujawniła, kto jest ojcem dzieci ani w jakich sposób zostały poczęte ^[11]. Media spekulują, że Foster poddała się sztucznemu zapłodnieniu, a dawcą nasienia był jej długoletni przyjaciel, gej Randy Stone ^[12].

W grudniu 2007 roku Foster, odbierając nagrodę za sukces, jaki odniosła w showbiznesie ("Kobieta w showbiznesie" – Women in Entertainment), wygłosiła mowę, w której zwróciła się do producentki filmowej Cydney Bernard "moja piękna Cydney" i podziękowała za bycie przy niej podczas porażek i sukcesów (my beautiful Cydney, who sticks with me through the rotten and the bliss ^[13]). Media zinterpretowały tę wypowiedź jako ujawnienie przez Foster jej homoseksualizmu ^[14][15]. Wiadomo, że Foster i Bernard poznały się w 1992 roku podczas pracy przy filmie Sommersby. Nigdy nie pokazywały się razem podczas premier filmowych czy ceremonii wręczania nagród, ale wielokrotnie widziano je na ulicy razem z synami aktorki. Wiadomo też, że mieszkały razem.

W maju 2008 roku prasa bulwarowa zamieściła informacje o rozstaniu Foster i Bernard oraz nawiązaniu przez tę pierwszą bliskiej znajomości z poznaną podczas zdjęć do filmu Odważna scenarzystką Cindy Mort ^[16].

Orientacja seksualna artystki jest precyzowana jako homoseksualna^[17], chociaż sama tego publicznie nie potwierdziła.

Foster jest ateistką, ale "darzy głębokim szacunkiem wszystkie religie i spędza wiele czasu studiując święte teksty czy to religii Wschodu czy Zachodu" ^[18].

[edytuj] Ciekawostki

Podczas zdjęć do debiutu kinowego, Napoleon and Samantha, Jodie Foster znalazła się w paszczy lwa. Jak sama opowiada, drapieżnika najwyraźniej zirytowało to, że przechadza się przed nim, chwycił ją zębami, podniósł do góry i kilkakrotnie potrząsnął jak lalką. W tym czasie członkowie ekipy rozpierzchli się na wszystkie strony... Przytomność umysłu zachował jedynie treser, który krzyknął „Rzuć to!”. Na szczęście zwierzę posłuchało. Po tym niefortunnym zdarzeniu, Foster pozostała pamiątka w postaci blizn na plecach i brzuchu ^[19].

[edytuj] Filmografia

[edytuj] Nominacje do nagród

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Jodie Foster w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Jodie Foster w bazie stopklatka.pl
• Jodie Foster w NNDB (ang.)
• Jodie Foster w bazie filmweb.pl

Jason Biggs
Jason Biggs
Prawdziwe imię i nazwisko	Jason Matthew Biggs
Data i miejsce urodzenia	12 maja 1978 Pompton Plains
Multimedia w Wikimedia Commons

Jason M. Biggs (ur. 12 maja 1978 w Pompton Plains) - aktor amerykański.

[edytuj] Filmografia

[edytuj] Aktor

• 2012: "American Pie: Zjazd absolwentów" jako Jim Levenstein
• 2008: "Nawiedzona narzeczona" ("Over Her Dead Body") jako Dan
• 2008: "Dziewczyna mojego kumpla" ("My Best Friend's Girl") jako Dustin
• 2008: "Ciało bardzo niepedagogiczne" ("Lower Learning") jako Tom
• 2006: "Przygoda na Antarktydzie" ("Eight Below") jako Charlie Cooper
• 2006: "Farsa pingwinów" ("Farce of the Penguins") jako (głos)
• 2005: "Przypadkiem wcielony" ("Guy X" )jako Rudy Spruance
• 2004: "Dziewczyna z Jersey" ("Jersey Girl") jako Arthur Brickman
• 2003: "Życie i cała reszta" ("Anything Else") jako Jerry Falk
• 2003: "American Pie: Wesele" ("American Wedding") jako Jim Levinstein
• 2001: "Pokolenie P" ("Prozac Nation") jako Rafe
• 2001: "Jay i Cichy Bob kontratakują" ("Jay and Silent Bob Strike Back") jako on sam
• 2001: "American Pie 2" jako Jim Levenstein
• 2001: "Twarda laska" ("Saving Silverman") jako Darren Silverman
• 2000: "Dziewczyny i chłopaki" ("Boys and Girls") jako Hunter (Steve)
• 2000: "Frajer" ("Loser") jako Paul Tannek
• 1999: "American Pie, czyli sprawa dowcipna" ("American Pie") jako Jim Levenstein
• 1999: "The Laughing Club of India"
• 1997: "Camp Stories" jako Abby
• 1991-1992: "Drexell's Class" jako Willie Trancas
• 1991: "The Boy Who Cried Bitch" jako Robert

[edytuj] Występy gościnne

• 2001-2003: "Luz we dwóch" ("Off Centre") jako Rick Steve
• 1998-2006: "Para nie do pary" ("Will & Grace") jako Baby Glenn (2005)
• 1997: "Ochrona absolutna" ("Total security") jako Robbie Rosenfeld
• 1993-2004: "Frasier" jako Dr Hauck (2004)

[edytuj] Zdjęcia archiwalne

• 2003: "Sex at 24 Frames Per Second" jako on sam

[edytuj] Ciekawostki

• W 2007 r. wziął udział w dyskusyjnym programie stacji MTV - "The Naked Truth About Boys And Girls".
• Z Meną Suvari, z którą grał w American Pie, wystąpił w teledysku do piosenki Teenage Dirtbag zespołu Wheatus.
• Ma dwie siostry: Chiare i Heather.
• Ma 175 cm wzrostu.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Jason Biggs w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Jason Biggs w bazie filmweb.pl
• Jason Biggs w bazie stopklatka.pl

Alexandra Hedison
Data i miejsce urodzenia	10 lipca 1969 r. Los Angeles  Stany Zjednoczone
Multimedia w Wikimedia Commons

Alexandra Mary Hedison (ur. 10 lipca 1969 w Los Angeles w stanie Kalifornia, USA) – amerykańska aktorka.

Córka aktorskiej pary – Davida i Bridget Hedisonów. Siostra Sereny Rose Hedison.

Od 2001 do 2004 roku była partnerką Ellen DeGeneres^[1].

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Alexandra Hedison w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Alexandra Hedison w bazie filmweb.pl
• Alexandra Hedison w NNDB (ang.)

Przypisy

David Letterman
wrzesień 2009
Prawdziwe imię i nazwisko	David Michael Letterman
Data i miejsce urodzenia	12 kwietnia 1947 Indianapolis, w stanie Indiana, USA
Zawód	komik, prezenter telewizyjny
Współmałżonek	Michelle Cook (1969–1977) Regina Lasko (od 2009)
Lata aktywności	od 1974
David Letterman w Wikicytatach

David Michael Letterman (ur. 12 kwietnia 1947 roku w Indianapolis) - amerykański komik, gospodarz talk show.

Sukcesy odniósł prowadząc w NBC program Late Night with David Letterman. Od 1993 roku prowadzi Late Show with David Letterman na kanale CBS. Jego styl jest ironiczny, często absurdalnie komediowy.

Letterman jest również producentem telewizyjnym i filmowym. Najpopularniejszym dziełem jego wytwórni, Worldwide Pants, jest serial Wszyscy kochają Raymonda.

W 1995 roku prowadził ceremonię rozdania Oscarów.

Znany ze swoich potyczek słownych z Cher, Shirley MacLaine, Madonną.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• David Letterman w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• David Letterman w bazie filmweb.pl

Robert De Niro
Robert De Niro w 2008 roku
Prawdziwe imię i nazwisko	Robert De Niro, Jr.
Data i miejsce urodzenia	17 sierpnia 1943 Nowy Jork
Zawód	aktor, reżyser, producent
Lata aktywności	od 1965
Nagrody Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor drugoplanowy 1975 Ojciec chrzestny II Najlepszy aktor pierwszoplanowy 1981 Wściekły byk Złoty Glob Najlepszy aktor w dramacie 1981 Wściekły byk
Multimedia w Wikimedia Commons
Robert De Niro w Wikicytatach

Robert De Niro, Jr. (ur. 17 sierpnia 1943) – amerykański aktor, reżyser i producent, zdobywca dwóch Nagród Akademii Filmowej za role w filmach Ojciec chrzestny II (1974) oraz Wściekły byk (1980).

De Niro jest jednym z najbardziej dochodowych aktorów w historii kina; filmy z jego udziałem zarobiły według witryny Box Office Mojo ponad 2.2 miliarda dolarów^[1].

[edytuj] Wczesne życie

Robert De Niro urodził się w Nowym Jorku jako syn Virginii Admiral, malarki, i Roberta De Niro, Sr., rzeźbiarza i malarza abstrakcyjnego^[2]. Jego ojciec miał włoskie i irlandzkie pochodzenie, natomiast przodkowie matki wywodzili się z Holandii, Francji i Niemiec. Włoscy pradziadkowie Roberta, Giovanni De Niro i Angelina Mercurio, wyemigrowali z Ferrazzano, zaś babka ze strony ojca, Helen O’Reilly, była prawnuczką Edwarda O’Reilly’ego, imigranta z Irlandii^[3][4].

Rodzice De Niro, którzy poznali się na zajęciach malarstwa, rozwiedli się, gdy miał trzy lata. Robert dorastał na obszarze nowojorskiego Manhattanu, zwanym Małymi Włochami (ang. Little Italy), wychowywany przez matkę. Zyskując przydomki „Bobby Milk” i „Robden”, młody De Niro dołączył do ulicznego gangu, jednak jego przyszłość zdeterminował debiut sceniczny w szkolnym przedstawieniu Czarnoksiężnik z Krainy Oz, w którym wystąpił w wieku dziesięciu lat. Znajdując w sztuce sposób na zwalczenie nieśmiałości, Robert zaczął interesować się kinem, aby w wieku szesnastu lat rzucić szkołę i zająć się aktorstwem. Ucząc się pod okiem Lee Strasberga i Stelli Adler, zaczął uczęszczać do Little Red School House, a następnie High School of Music and Art (obecnie części Fiorello H. LaGuardia High School of Music & Art and Performing Arts).

[edytuj] Początki kariery filmowej

Pierwszą rolą, wtedy dwudziestoletniego De Niro, był udział w filmie Przyjęcie weselne z 1963 roku; jego premiera miała jednak miejsce sześć lat później. Szersza popularność przyszła z kolejną rolą, umierającego gracza baseballu w Uderzaj powoli w bęben (1973). W tym samym roku Robert rozpoczął owocną współpracę z Martinem Scorsese, grając w obrazie Ulice nędzy.

W 1974 roku De Niro wcielił się w postać młodego Don Vito Corleone w filmie Ojciec chrzestny II Francisa Coppoli. Wcześniej aktor starał się o angaż w Ojcu chrzestnym, uczęszczając na przesłuchania do ról Sonny’ego Corleone, Michaela Corleone, Carlo Rizziego i Paulie’ego Gatto. Występ w Ojcu Chrzestnym II przyniósł De Niro pierwszą Nagrodę Akademii Filmowej dla najlepszego drugoplanowego aktora. Statuetkę w jego imieniu przyjął jednakże Coppola, gdyż Robert był nieobecny na ceremonii. Stał się on jednocześnie pierwszym aktorem w historii, który w filmie porozumiewał się przede wszystkim w języku innym niż angielski i otrzymał Oscara; w tym przypadku były to różne sycylijskie dialekty. De Niro i Marlon Brando, który grał Vito Corleone w pierwszej części filmu, są jedynymi aktorami w historii, którzy zdobyli Nagrody Akademii za grę tej samej postaci. Brando i De Niro wystąpili wspólnie tylko raz, w obrazie Rozgrywka z 2001 roku.

Po Ulicach nędzy, aktor kontynuował współpracę z Martinem Scorsese przy takich filmach jak: Taksówkarz (1976), New York, New York (1977), Wściekły byk (1980), Król komedii (1983), Chłopcy z ferajny (1990), Przylądek strachu (1991) oraz Kasyno (1995). Scorsese i De Niro wystąpili razem w obrazie Czarna lista Hollywood (1991) i obaj użyczyli głosów postaciom z animacji Rybki z ferajny (2004).

Taksówkarz jest jednym z najważniejszych filmów w karierze De Niro; jego ikoniczna rola Travisa Bickle’a przyniosła mu sławę i sprawiła, że jego nazwisko kojarzone jest ze słynnymi słowami Bickle’a: „You talkin' to me?”, które, jak przyznał później aktor, były silnie improwizowane^[5].

W 1976 roku De Niro wystąpił w obrazie 1900, ukazującym życie we Włoszech przed wybuchem I wojny światowej, widziane oczami dwóch przyjaciół z dzieciństwa, reprezentujących dwie różne grupy hierarchii społecznej. Dwa lata później zagrał w słynnym filmie Łowca jeleni, za który otrzymał nominację do Nagrody Akademii Filmowej dla najlepszego aktora^[6].

[edytuj] Późniejsza kariera filmowa

De Niro w 1988 roku

De Niro jest często chwalony za osobisty wkład w swoje role: aktor przytył 27 kilogramów i uczył się boksu przed występem we Wściekłym byku; oszlifował zęby dla Przylądku strachu; zamieszkał na jakiś czas na Sycylii przed Ojcem chrzestnym II; przez trzy miesiące pracował jako taksówkarz przed Taksówkarzem; nauczył się gry na saksofonie przed New York, New York.

Do metod aktorskich De Niro należy wykorzystywanie każdej ekstremalnej taktyki, która wydaje się być konieczna, do najlepszego wcielenia się w daną rolę. Podczas filmowania Króla komedii, Robert obrzucił Jerry’ego Lewisa kilkoma antysemickimi epitetami, aby nadać autentyczności wściekłości, którą na ekranie demonstrował grany przez niego bohater^[7].

W obawie, że będzie kojarzony wyłącznie z rolami gangsterów, De Niro zaczął w połowie lat 80. okazyjnie występować w komediach, a wśród nich były: Brazil (1985); Zdążyć przed północą (1988), Showtime (2002), Depresja gangstera (1999) oraz Nawrót depresji gangstera (2002), a także Poznaj mojego tatę (2000) i Poznaj moich rodziców (2004).

Inne filmy, w których na przestrzeni lat zagrał De Niro obejmują m.in.: Zakochać się (1984), Misja (1986), Harry Angel (1987), Nietykalni (1987), Chłopcy z ferajny (1990), Przebudzenia (1990), Gorączka (1995), Fan (1996), Uśpieni (1996), Fakty i akty (1997), Jackie Brown oraz Ronin (1998).

De Niro i Matt Damon na premierze Dobrego agenta w Berlinie, w lutym 2007 roku

W 1993 roku Robert wystąpił w filmie Chłopięcy świat, gdzie partnerowali mu wschodzący wtedy aktorzy: Leonardo DiCaprio i Tobey Maguire. W tym samym okresie otrzymał propozycję wcielenia się w rolę Mitcha Leary’ego w Na linii ognia, jednak odrzucił ją ze względu na konflikty w terminarzu, wynikające z kręcenia Prawa Bronxu. Postać tę zagrał ostatecznie John Malkovich, otrzymując za swoją kreację nominację do Nagrody Akademii Filmowej. De Niro odniósł się do Na linii ognia (oraz Brudnego Harry’ego i Siły magnum – trzech filmów z udziałem Clinta Eastwooda) w obrazie Zawodowcy z 2008 roku.

W 1995 roku De Niro zagrał w kolejnym filmie Martina Scorsese, Kasyno, wcielając się w rolę Sama „Ace’a” Rothsteina. Postać miała swój pierwowzór w prawdziwym życiu – Franka „Lefty’ego” Rosenthala. Kasyno było 8. filmem aktora, który reżyserował Scorsese. Pod koniec tego samego roku Robert wystąpił w thrillerze Gorączka, u boku swojego długoletniego przyjaciela Ala Pacino. Duet wywołał duże zainteresowanie widzów, gdyż aktorzy byli często do siebie porównywani. W 2008 roku Pacino i De Niro ponownie zagrali w jednym filmie – Zawodowcy^[8].

Robert De Niro (trzeci od prawej) odbierający honory od Kennedy Center w Białym Domu, w 2009 roku

W 2004 roku De Niro użyczył głosu postaci Don Lino w filmie animowanym Rybki z ferajny. W tym samym roku wystąpił w komedii Poznaj moich rodziców, kontynuacji hitu kasowego Poznaj mojego tatę (2000).

De Niro otrzymał propozycję roli w filmie Infiltracja, którą jednak musiał odrzucić ze względu na prace na planie Dobrego agenta: „Naprawdę chciałem. Chciałem to zrobić, ale przygotowania do Dobrego agenta trwały tak długo, że nie miałem na nic czasu. Próbowałem wymyślić coś, aby wziąć udział w tym projekcie w trakcie prac, ale to było niemożliwe.”^[9]. Robert nie tylko wystąpił w Dobrym agencie, ale również był jego reżyserem, a na planie partnerowali mu m.in.: Matt Damon, Angelina Jolie i Joe Pesci, z którym De Niro grał kilkakrotnie w przeszłości.

W 2006 roku De Niro przekazał swoje archiwalne kolekcje – złożone ze scenariuszy, kostiumów i rekwizytów – Harry Ransom Center w University of Texas at Austin. 27 kwietnia 2009 roku zbiory zostały wystawione dla odwiedzających.

[edytuj] Od 2010

Robert De Niro pracuje obecnie na planie kilku filmów, natomiast kolejnych kilkanaście obrazów, w które jest zaangażowany jest na etapie preprodukcji i daty ich premier nie są określone^[10].

Pod koniec 2010 roku wydana została kontynuacja hitów kasowych Poznaj mojego tatę (2000) oraz Poznaj moich rodziców (2004) – Poznaj naszą rodzinkę^[10]. Natomiast w 2011 roku premierę miał film The Killer Elite, w którym De Niro wcielił się w jedną z głównych ról, i który opowiada o byłych członkach brytyjskich sił specjalnych ściganych przez oddział zawodowych morderców^[11].

[edytuj] Dokonania reżyserskie

Debiut reżyserski De Niro nastąpił wraz z filmem Prawo Bronxu w 1993 roku. Przez następnych trzynaście lat nie powracał on do tego zajęcia, aż do obrazu Dobry agent, którego reżyserii podjął się w 2006 roku.

Robert wystąpił w obu wyreżyserowanych przez siebie filmach.

[edytuj] Życie prywatne

De Niro i Mariah Carey na premierze filmu Tennessee w ramach Tribeca Film Festival, w 2008 roku

De Niro, mieszkaniec Nowego Jorku, inwestował na obszarze TriBeCa, części Manhattanu, od 1989 roku. Jest współzałożycielem studia filmowego TriBeCa Productions, współwłaścicielem Nobu Hospitality (firmy zajmującej się menedżmentem luksusowych obiektów), restauracji Nobu i Tribeca Grill, hotelu The Greenwich Hotel, a także współorganizatorem Tribeca Film Festival^[12][13][14].

W 1997 roku De Niro poślubił swoją drugą żonę, Grace Hightower, podczas ceremonii w ich posiadłości w Marbletown, w stanie Nowy Jork. Aktor jest również właścicielem rezydencji na wschodnim i zachodnim Manhattanie. Syn pary, Elliot, urodził się w 1998 roku.

Ze swoją pierwszą żoną, Diahnne Abbott, aktor ma syna Raphaela, byłego aktora, a obecnie agenta nieruchomości w Nowym Jorku^[15]. De Niro zaadoptował również córkę Abbott z wcześniejszego związku, Drenę. Poza tym, jest ojcem bliźniaków, Juliana Henry’ego i Aarona Kendricka (narodzonych w wyniku zapłodnienia in vitro przez surogatkę w 1995 roku).

Robert De Niro z żoną, Grace Hightower, podczas Tribeca Film Festival w 2008 roku

W lutym 1998 roku, podczas kręcenia jednego z filmów we Francji, De Niro był przez dziewięć godzin przesłuchiwany przez miejscową policję w spawie rzekomego korzystania z usług prostytutek. Zaprzeczył on, jakoby miał coś wspólnego ze sprawą, twierdząc: „Nigdy nie płaciłem za seks, a nawet jeśli bym to zrobił, nie byłoby to zbrodnią.”^[16] Funkcjonariusze zdecydowali o przesłuchaniu, gdyż nazwisko aktora zostało wymienione przez jedną z call girls. W wywiadzie dla Le Monde, De Niro powiedział: „Nigdy nie wrócę do Francji. I będę odradzał wizytę w tym kraju moim przyjaciołom. [...] Zwrócę moją Legię Honorową ambasadorom tak szybko, jak będzie to możliwe.” Przedstawiciele francuskiego wymiaru sprawiedliwości oświadczyli po incydencie, że aktor nie był przesłuchiwany w roli podejrzanego, tylko potencjalnego świadka.

We wrześniu 2004 roku, podczas Festiwalu Filmowego w Wenecji, De Niro miał otrzymać włoskie obywatelstwo. Jednakże organizacja Sons of Italy wystosowała protest, twierdząc, że aktor zniszczył wizerunek Włochów i Amerykanów włoskiego pochodzenia, poprzez częste granie ról kryminalnych. Minister kultury, Giuliano Urbani, zlekceważył sprzeciwy, a ceremonia została przesunięta w czasie. Kontrowersje ponownie się nasiliły, gdy De Niro nie pojawił się na dwóch spotkaniach medialnych, które miały miejsce w tym samym miesiącu. Aktor tłumaczył się „poważnymi problemami komunikacyjnymi”, dodając: „Ostatnią rzeczą, którą chciałem zrobić, było obrażenie kogokolwiek. Kocham Włochy.” Obywatelstwo zostało ostatecznie nadane 21 października 2006 roku, podczas finałowego dnia Festiwalu Filmowego w Rzymie. De Niro zarejestrowany jest w regionie Molise, z którego wywodzili się jego włoscy przodkowie.

De Niro jest zwolennikiem Partii Demokratycznej i wspierał Ala Gore’a w wyborach prezydenckich w 2000 roku. Aktor wyraził również swoje poparcie dla Johna Kerry’ego, który ubiegał się o urząd Prezydenta Stanów Zjednoczonych w 2004 roku. W 1998 roku lobbował członków Kongresu, aby ci nie pociągali do odpowiedzialności i nie oskarżali Prezydenta Billa Clintona^[17]. Robert był również narratorem 9/11, dokumentu na temat zamachu terrorystycznego z 11 września 2001 roku, opartego na materiałach Julesa i Gédéona Naudetów, skupiających się na roli i działaniach strażaków, którzy interweniowali po atakach. Podczas promocji filmu Dobry agent, De Niro gościł wraz z Mattem Damonem w programie Hardball with Chris Matthews, w odcinku emitowanym 8 września 2006 roku. Jedno z pytań dotyczyło tego, kogo aktor widziałby jako kolejnego Prezydenta Stanów Zjednoczonych, na co De Niro odpowiedział: „Myślę o dwójce ludzi: Hillary Clinton i Obamie.” 4 lutego 2008 roku Robert poparł Obamę podczas wiecu w Izod Center, w New Jersey^[18].

[edytuj] Filmografia

 Osobny artykuł: Filmografia Roberta De Niro.

[edytuj] Nagrody i nominacje

 Osobny artykuł: Lista nagród Roberta De Niro.

[edytuj] Nagrody Akademii Filmowej

• Wygrana: Najlepszy aktor drugoplanowy, Ojciec chrzestny II (1974)
• Nominacja: Najlepszy aktor, Taksówkarz (1976)
• Nominacja: Najlepszy aktor, Łowca jeleni (1978)
• Wygrana: Najlepszy aktor, Wściekły byk (1980)
• Nominacja: Najlepszy aktor, Przebudzenia (1990)
• Nominacja: Najlepszy aktor, Przylądek strachu (1991)

[edytuj] Złote Globy

• Nominacja: Najlepszy aktor, Taksówkarz (1976)
• Nominacja: Najlepszy aktor w musicalu lub komedii, New York, New York (1978)
• Nominacja: Najlepszy aktor, Łowca jeleni (1979)
• Wygrana: Najlepszy aktor, Wściekły byk (1980)
• Nominacja: Najlepszy aktor w musicalu lub komedii, Zdążyć przed północą (1988)
• Nominacja: Najlepszy aktor, Przylądek strachu (1991)
• Nominacja: Najlepszy aktor w musicalu lub komedii, Depresja gangstera (1999)
• Nominacja: Najlepszy aktor w musicalu lub komedii, Poznaj mojego tatę (2000)

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Robert De Niro w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Robert De Niro w bazie stopklatka.pl