[edytuj] Wydarzenia w Polsce

• 1 stycznia:
  • powstało Studio Miniatur Filmowych w Warszawie.
  • Sławków odzyskał prawa miejskie.
  • Białobrzegi, Bełżyce, Bobolice, Lipsko, Pajęczno, Przysucha i Ulanów uzyskały prawa miejskie.
• 4 stycznia:
  • prymas Stefan Wyszyński dokonał poświęcenia Gdańskiego Seminarium Duchownego.
  • premiera filmu Eroica w reżyserii Andrzeja Munka.
• 5 stycznia – po 95 dniach zakończył się bojkot zajęć społeczno-politycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. 21 grudnia Senat uczelni zniósł obowiązek zaliczania tych zajęć i wprowadził ich dobrowolność.
• 11 stycznia:
  • otwarto Pałac Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej.
  • w Teatrze Dramatycznym w Warszawie odbył się pierwszy występ Kabaretu Koń.
• 14 stycznia – założono Robotniczą Spółdzielnię Mieszkaniową Ursus.
• 28 lutego – została założona Kielecka Spółdzielnia Mieszkaniowa.
• 17 marca – premiera filmu Ewa chce spać.
• 8 kwietnia – premiera filmu Król Maciuś I.
• 1 maja – dokonano oficjalnej prezentacji samochodu dostawczego FSC Żuk (model A 03).
• 7 maja – powstał Polski Komitet Pomocy Społecznej.
• 11 maja – odsłonięto zrekonstruowany po wojnie pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie.
• 16 maja – w okolicach Nowego Miasta nad Pilicą i Rawy Mazowieckiej trąby powietrzne wyrządziły poważne zniszczenia na obszarze kilkunastu kilometrów kwadratowych.
• 18 maja – założono Teatr Muzyczny w Gdyni.
• 13 czerwca:
  • rządy PRL i CSRS podpisały porozumienie zamykające spory graniczne (zatwierdzenie granicy sprzed 1938).
  • rozpoczęły swoją działalność Ochotnicze Hufce Pracy.
• 14 czerwca:
  • w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą (obecnie Instytut Energii Atomowej) uruchomiono pierwszy w Polsce doświadczalny reaktor jądrowy EWA.
  • w Warszawie, Beata Żbikowska ustanowiła rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 57,4 s.
• 12 lipca – do służby wszedł trałowiec bazowy ORP „Dzik”, projektu 254M.
• 21 lipca – funkcjonariusze PRL-owskiej Służby Bezpieczeństwa wyłamali bramę i przeprowadzili rewizję Instytutu Prymasowskiego na Jasnej Górze.
• 2 sierpnia – w Warszawie:
  • Jerzy Chromik ustanowił rekord świata w biegu na 3 000 m przeszk. wynikiem 8:32,0 s.
  • Zbigniew Makomaski ustanowił rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 1:46,7 s.
• 4 sierpnia – premiera filmu Ostatni dzień lata.
• 28 sierpnia:
  • w katastrofie górniczej w kopalni Makoszowy w Zabrzu zginęło 72 górników.
  • Stefan Lewandowski ustanowił rekord Polski w biegu na 1 500 m wynikiem 3:41,1 s.
• 1 września:
  • premiera filmu Wolne miasto.
  • wskutek wybuchu w KWK Nowa Ruda zginęło 14 górników.
• 18 września – rozpoczął się I Festiwal Jazz Jamboree (pod nazwą Jazz 58) w Warszawie.
• 24 września – Władysław Gomułka po raz pierwszy rzucił hasło: Tysiąc szkół na tysiąclecie państwa polskiego.
• 28 września – Karol Wojtyła został mianowany biskupem.
• 3 października – odbyła się premiera filmu Popiół i diament.
• 13 października – odbyła się premiera filmu Pożegnania.
• 16 października – Telewizja Polska wyemitowała premierowy program Kabaretu Starszych Panów.
• 26 października – otwarto Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.
• 9 listopada – Telewizja Polska wyemitowała pierwsze wydanie TKW.
• 22 listopada:
  • w podkrakowskich Bronowicach uruchomiono pierwszy polski cyklotron.
  • Telewizja Polska wyemitowała premierowe wydanie programu dla dzieci z serii Miś z okienka.
  • zmieniono nazwę miasta Czechowice na Czechowice-Dziedzice.
• 6 grudnia – podpisano umowę licencyjną z Czechosłowacją na produkcję w kraju autobusu Škoda 706 RTO z nadwoziem Karosa, znanego w Polsce jako Jelcz „ogórek”.
• 8 grudnia – w Warszawie znaleziono ciało zamordowanego Bogdana Piaseckiego, syna Bolesława.
• 21 grudnia – utworzono Ośrodek Badania Opinii Publicznej.
• 22 grudnia – oddano do użytku most obrotowy w Wolinie.
• 28 grudnia – założono Przedsiębiorstwo Międzynarodowych Przewozów Samochodowych PEKAES.

• Uruchomiono XYZ – pierwszy elektroniczny komputer cyfrowy zbudowany w Polsce.
• Prof. Wiktor Bross przeprowadził pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu.
• Wojska Armii Radzieckiej stacjonowały w 74 garnizonach, główne ich skupiska to: Legnica, Borne Sulinowo, Świętoszów, Wrocław, Świnoujście i Warszawa (dane na podstawie inwentaryzacji miejsc stacjonowania).

[edytuj] Wydarzenia na świecie

• 1 stycznia – Belgia objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
• 3 stycznia – z połączenia brytyjskich kolonii na Karaibach powstała Federacja Indii Zachodnich.
• 4 stycznia:
  • Nowozelandczyk Edmund Hillary zdobył biegun południowy.
  • pierwszy sztuczny satelita Ziemi Sputnik 1 spłonął w atmosferze.
• 7 stycznia – rozpoczęła urzędowanie pierwsza Komisja Europejska pod przewodnictwem Niemca Waltera Hallsteina.
• 11 stycznia – Ion Gheorghe Maurer został przewodniczącym Wielkiego Zgromadzenia Narodowego-prezydentem Rumunii.
• 20 stycznia – Vivian Fuchs, kierujący wspólnie z Edmundem Hillarym brytyjską ekspedycją pod nazwą Wspólnota Transatlantycka, dotarł na biegun południowy.
• 28 stycznia:
  • Duńczyk Godtfred Kirk Christiansen opatentował klocki LEGO.
  • Ferenc Münnich został premierem Węgier.
• 31 stycznia – na orbitę wszedł Explorer 1, pierwszy amerykański sztuczny satelita.
• 1 lutego – powstanie Zjednoczonej Republiki Arabskiej (ZRA).
• 5 lutego – Gamal Abdel Naser został prezydentem Zjednoczonej Republiki Arabskiej.
• 6 lutego – katastrofa samolotu pasażerskiego na lotnisku w Monachium, w której zginęli m.in. piłkarze Manchesteru United.
• 5 marca – dokonano oblotu bombowca Jak-28.
• 8 marca – Jemen Północny przystąpił do konfederacji Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
• 19 marca – utworzono Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne (poprzednika Parlamentu Europejskiego), organ opiniodawczy Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) z siedzibą w Strasburgu.
• 26 marca – został wystrzelony amerykański satelita naukowy Explorer 3.
• 2 kwietnia – wojna o Ifni: rządy hiszpański i marokański podpisały traktat z Angra de Cintra, w którym Hiszpania utrzymała region przylądka Dżubi, Sahary Hiszpańskiej i Ifni.
• 14 kwietnia – nad Bornholmem spadł płonący Sputnik 2 z Łajką.
• 17 kwietnia – w Brukseli rozpoczęła się Wystawa Światowa.
• 8 maja – wiceprezydent USA Richard Nixon został popchnięty, wygwizdany, obrzucony i opluty podczas antyamerykańskiego protestu w Limie.
• 15 maja – ZSRR dokonał drugiego, tym razem udanego startu sztucznego satelity Sputnik 3.
• 18 maja – 61 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-7 w Casablance.
• 26 maja – otwarto pierwszą komercyjną elektrownię jądrową Shippingport (Ohio).
• 30 maja – dokonano oblotu samolotu pasażerskiego Douglas DC-8.
• 1 czerwca – Charles de Gaulle został trzeci raz premierem Francji.
• 16 czerwca – stracono Imre Nagya, premiera Węgier w czasie powstania 1956 roku.
• 29 czerwca – Szwecja: reprezentacja Brazylii została po raz pierwszy piłkarskim mistrzem świata, po zwycięstwie w finale nad gospodarzami 5:2.
• 1 lipca – Niemcy objęły prezydencję w Radzie Unii Europejskiej
• 4 lipca – Andrew Kauffman i Pete Schoening jako pierwsi weszli, na drugim pod względem wysokości szczyt Karakorum (Gasherbrum I 8 068 m n.p.m.).
• 6 lipca – prezydent USA Dwight D. Eisenhower podpisał akt przyłączenia Alaski – jako 49 stanu do USA.
• 9 lipca – największe zarejestrowane tsunami zanotowano w Lituya Bay na Alasce. Fala powstała w wyniku osunięcia ziemi do zatoki osiągnęła wysokość 524 m.
• 14 lipca:
  • Irak: rewolucja, w wyniku której arabscy nacjonaliści obalili króla Fajsala II. Abd al-Karim Kasim został nowym przywódcą państwa.
  • papież Pius XII opublikował encyklikę Meminisse juvat.
• 15 lipca – 5 000 amerykańskich marines wylądowało w Bejrucie, by wesprzeć prozachodni rząd Libanu.
• 26 lipca – został wystrzelony amerykański satelita naukowy Explorer 4.
• 29 lipca – utworzono pierwszą w Stanach Zjednoczonych Agencję do spraw Lotów Kosmicznych – NASA (National Aeronautics and Space Administration); prezydent Dwight Eisenhower podpisał „Ustawę o Lotnictwie i Astronautyce”; stwierdzała ona, że Dyrektor NASA ma być cywilem i otrzymywać roczną pensję w wysokości 22,5 tys. $.
• 31 lipca – gen. Fuad Szihab został wybrany przez parlament na prezydenta Libanu.
• 3 sierpnia:
  • amerykański atomowy okręt podwodny USS Nautilus przepłynął pod biegunem północnym.
  • w Nowym Jorku odbył się największy kongres Świadków Jehowy z udziałem 253 922 uczestników.
• 4 sierpnia – w pierwszym notowaniu listy przebojów Billboard Hot 100 zwyciężył utwór Poor Little Fool Ricky’ego Nelsona.
• 6 sierpnia:
  • w Budapeszcie, Amerykanin Glenn Davis ustanowił rekord świata w biegu na 400 m ppł. wynikiem 49,2 s.
  • Walter Bonatti i Carlo Mauri dokonali pierwszego wejścia na szczyt Gaszerbrum IV w Karakorum (7925 m).
• 14 sierpnia – w katastrofie holenderskiego samolotu Lockheed Constellation u wybrzeży Irlandii zginęło 99 osób.
• 15 sierpnia – w katastrofie samolotu Tu-104 w mieście Czita na Syberii zginęły 64 osoby.
• 18 sierpnia – ukazało się amerykańskie wydanie kontrowersyjnej powieści Lolita Vladimira Nabokova.
• 19 sierpnia – 1. Dyrektorem NASA zostaje zaprzysiężony Thomas Keith Glennan.
• 23 sierpnia – chińska armia niespodziewanie ostrzelała przybrzeżne, należące do Tajwanu wyspy Kinmen i Mazu Liedao; rozpoczął się drugi kryzys w Cieśninie Tajwańskiej.
• 24 sierpnia – nieudana próba wystrzelenia satelity naukowego Explorer 5.
• 28 sierpnia – w Göteborgu, Australijczyk Herb Elliott ustanowił rekord świata w biegu na 1 500 m wynikiem 3:36,0 s.
• 2 września:
  • dwa radzieckie myśliwce MiG-19 zestrzeliły amerykański samolot wojskowy C-130 Hercules, który zboczył z kursu nad terytorium Armenii. Zginęła cała 17-osobowa załoga.
  • w Chinach uruchomiono pierwszy kanał telewizyjny.
• 12 września – zaprezentowano pierwszy układ scalony, zaprojektowany przez Jacka Kilby’ego.
• 28 września:
  • Francja przyjęła nową konstytucję; powstała V Republika.
  • Madagaskar opowiedział się w referendum za autonomią w ramach Wspólnoty Francuskiej.
• 1 października – utworzono Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA), zastępując dotychczasowy komitet NACA.
• 2 października – Gwinea proklamowała niepodległość od Francji.
• 4 października – proklamowano V Republikę Francuską.
• 5 października – Francuska Afryka Zachodnia rozpadła się na odrębne republiki autonomiczne.
• 6 października – atomowy okręt podwodny USS Seawolf zakończył rekordowy, 60-dniowy rejs bez wynurzenia.
• 7 października – prezydent Pakistanu Iskander Mirza rozwiązał parlament i wprowadził w kraju stan wyjątkowy.
• 8 października – Sztokholm: w klinice Karolinska Sjukhuset wszczepiono pierwszy rozrusznik serca.
• 11 października – NASA: roczpoczęła się misja sondy Pioneer 1.
• 13 października:
  • Watykan: pochowano Piusa XII.
  • Penelope Anne Coelen ze Związku Południowej Afryki zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1958.
• 14 października – w Jerozolimie wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego gmachu Knesetu.
• 17 października – ZSRR: w katastrofie samolotu Tu-104A pod miastem Kanasz zginęło 80 osób.
• 18 października – rumuńska lekkoatletka Iolanda Balaş, jako pierwsza kobieta pokonała w skoku wzwyż 180 cm.
• 23 października – w odcinku komiksu autorstwa belgijskiego rysownika Peyo, drukowanego na łamach gazety Le Journal de Spirou, po raz pierwszy pojawiły się Smerfy.
• 27 października – generał Mohammad Ayub Khan obalił prezydenta Pakistanu Iskandera Mirzę, po 20 dniach od wprowadzenia przez niego stanu wojennego.
• 28 października – kardynał Angelo Giuseppe Roncalli został obrany papieżem i przyjął imię Jana XXIII.
• 29 października – Ne Win został premierem Birmy.
• 10 listopada – została przyjęta flaga Gwinei.
• 23 listopada – utworzono Unię Ghany i Gwinei.
• 25 listopada – Sudan Francuski uzyskał autonomię.
• 28 listopada – Czad, Gabon, Mauretania i Kongo stały się autonomicznymi republikami w ramach Wspólnoty Francuskiej.
• 1 grudnia – pożar szkoły katolickiej w Chicago. Zginęło 92 uczniów i 3 zakonnice.
• 4 grudnia:
  • Dahomej (obecnie Benin) i Wybrzeże Kości Słoniowej otrzymały autonomię w ramach Wspólnoty Francuskiej.
  • Robert Timm i John Cook na samolocie Cessna 172 rozpoczęli z Las Vegas najdłuższy lot w historii lotnictwa z tankowaniem w powietrzu (lądowanie 7 lutego 1959).
• 6 grudnia – wystrzelono amerykańską sondę Pioneer 3; wskutek awarii rakiety nośnej spłonęła w atmosferze.
• 10 grudnia – Górna Wolta (dzisiejsza Burkina Faso) stała się autonomiczną republiką w ramach Wspólnoty Francuskiej.
• 12 grudnia – Gwinea została przyjęta do ONZ.
• 14 grudnia – radziecka wyprawa polarna zdobyła południowy biegun względnej niedostępności.
• 15 grudnia – Giovanni Battista Montini, późniejszy papież Paweł VI, został mianowany kardynałem.
• 18 grudnia:
  • wystrzelono pierwszego satelitę telekomunikacyjnego, SCORE.
  • Niger został ogłoszony republiką.
• 21 grudnia – Charles de Gaulle został wybrany na prezydenta Francji.
• 22 grudnia – Louis Beel został premierem Holandii.
• 23 grudnia – w Tokio wybudowano Wieżę Tokijską w dzielnicy Minato w Parku Shiba.

• Zainaugurowała działalność IESE, wyższa uczelnia ekonomiczna w Barcelonie i Madrycie, wchodząca w sklad Uniwersytetu Nawarry.
• Zaczęła się budowa bułgarskiego kurortu o nazwie Słoneczny Brzeg.

[edytuj] Urodzili się

• 4 stycznia – Dariusz Bąk, polski polityk
• 6 stycznia – Elżbieta Radziszewska, polska polityk
• 9 stycznia – Mehmet Ali Agca, turecki zamachowiec
• 24 stycznia – Barbara Kosmowska, polska pisarka
• 25 stycznia – Eric Abetz, australijski polityk
• 4 lutego – Tomasz Pacyński, polski pisarz (zm. 2005)
• 10 lutego
  • Maciej Płażyński, polski polityk, marszałek Sejmu (zm. 2010)
  • Adam Żyliński, polski polityk
• 19 lutego – Helen Fielding, angielska pisarka
• 21 lutego – Kazimierz Kleina, polski polityk
• 25 lutego – Zenon Kosiniak-Kamysz, polski dyplomata, b. wiceminister obrony narodowej
• 6 marca – Igor Czerniawski, rosyjski muzyk (Aya RL)
• 10 marca – Sharon Stone, amerykańska aktorka
• 14 marca
  • Albert II, książę Monako
  • Rainer Schöpp, niemiecki curler
• 15 marca – Piotr Gruszczyński, polski polityk
• 4 kwietnia – Tadeusz Wita, polski polityk
• 7 kwietnia – Brian Haner, amerykański gitarzysta
• 8 kwietnia – Marek Sawicki, polski polityk
• 14 kwietnia – Sławomir Holland, polski aktor
• 22 kwietnia – Marek Trzciński, polski polityk
• 26 kwietnia – Małgorzata Boratyńska, polska aktorka
• 29 kwietnia – Martin Whitmarsh, dyrektor generalny McLaren Racing
• 30 kwietnia – Grzegorz Stróżniak – leader, wokalista, klawiszowiec i kompozytor zespołu Lombard
• 3 maja – Kazimierz Plocke, polski polityk
• 4 maja
  • Keith Haring, amerykański artysta współczesny (zm. 1990)
  • Jerzy Jarniewicz, polski poeta, tłumacz
  • Mats Nyberg, szwedzki curler
• 6 maja – Marcin Zawiła, polski polityk
• 14 maja – Andrzej Grubba, polski tenisista stołowy (zm. 2005)
• 20 maja – Paweł Warchoł, polski grafik
• 25 maja
  • Aldona Młyńczak, polska polityk
  • Paul Weller, angielski muzyk, lider grupy The Jam
• 26 maja – Wayne Hussey, gitarzysta zespołów The Sisters of Mercy i Dead Or Alive
• 27 maja – Neil Finn, nowozelandzki muzyk, kompozytor, autor tekstów, lider rockowego zespołu Crowded House
• 30 maja
  • Marie Fredriksson, szwedzka piosenkarka, wokalistka szwedzkiego duetu Roxette
  • Ted McGinley – amerykański aktor
• 2 czerwca – Margaret Ogola, kenijska lekarka i pisarka
• 7 czerwca – Prince, amerykański muzyk rockowy
• 11 czerwca
  • Andrzej Karweta, polski wiceadmirał, dowódca Marynarki Wojennej (zm. 2010)
  • Marek Suski, polski polityk
• 22 czerwca – Bruce Campbell, amerykański aktor
• 24 czerwca – Jan Malicki, polski historyk, publicysta, w okresie PRL działacz opozycyjny i publicysta wydawnictw podziemnych, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW
• 6 lipca
  • Sławomir Orzechowski, polski aktor
  • Arnaldo Otegi, baskijski polityk nacjonalistyczny, członek ETA
• 8 lipca – Kevin Bacon, amerykański aktor i reżyser
• 14 lipca – Elżbieta Zającówna, polska aktorka
• 18 lipca – Renata Beger, polska polityk
• 24 lipca – Jarosław Domin, polski aktor
• 27 lipca – Stanisław Gorczyca, polski polityk
• 30 lipca
  • Kate Bush, brytyjska piosenkarka
  • Daley Thompson, brytyjski lekkoatleta
• 7 sierpnia – Bruce Dickinson, wokalista heavymetalowego zespołu Iron Maiden
• 8 sierpnia – Leszek Aleksandrzak, polski polityk
• 9 sierpnia – Amanda Bearse, amerykańska aktorka i reżyserka
• 16 sierpnia – Madonna, amerykańska piosenkarka i aktorka
• 17 sierpnia – Belinda Carlisle, amerykańska piosenkarka i aktorka
• 19 sierpnia – Tadeusz Chudecki, polski aktor
• 24 sierpnia – Steve Guttenberg, amerykański aktor
• 26 sierpnia – Piotr Bąk, polski aktor
• 28 sierpnia – Jacek Osuch, polski polityk
• 29 sierpnia – Michael Jackson, amerykański piosenkarz, tancerz, producent; nazywany „królem popu” (zm. 2009)
• 11 września – Georgi Sławkow, bułgarski piłkarz
• 13 września
  • Sylwester Pawłowski, polski polityk
  • Paweł Przytocki, polski dyrygent
• 20 września – Leszek Piechota, polski polityk
• 22 września
  • Andrea Bocelli, włoski śpiewak
  • Joan Jett, amerykańska rock’n'rollowa i punk rockowa gitarzystka
• 24 września – Jan Dobrzyński, polski polityk
• 26 września – Robert Kagan, amerykański wykładowca, publicysta, analityk polityczny
• 27 września – Marek Ast, polski polityk
• 4 października – Domicela Kopaczewska, polska polityk
• 13 października – Stanisław Rakoczy, polski polityk
• 15 października – Andrzej Ruciński, polski polityk
• 16 października – Tim Robbins, amerykański aktor i reżyser
• 21 października – Zenon Durka, polski polityk
• 23 października – Stanisław Chmielewski, polski polityk
• 24 października – Krzysztof Krupiński, wybitny aktor
• 25 października – Jan Kuriata, polski polityk
• 4 listopada – Józef Polok, polski aktor (zm. 2008)
• 13 listopada – Adam Szejnfeld, polski polityk
• 22 listopada – Jerzy Pękała, polski polityk
• 7 grudnia – Grażyna Wolszczak, polska aktorka
• 11 grudnia – Nikki Sixx, basista i założyciel zespołu Motley Crue
• 19 grudnia – Christopher Hamill, wokalista Kajagoogoo

[edytuj] Zmarli

• 4 lutego – Henry Kuttner, pisarz science-fiction (ur. 1915)
• 21 lutego – Henryk Arctowski, polski podróżnik, geofizyk i geograf (ur. 1871)
• 8 marca – Irena Solska, polska aktorka (ur. 1877)
• 23 marca – Florian Znaniecki, twórca socjologii polskiej (ur. 1882)
• 2 maja – Alfred Weber, niemiecki socjolog, teoretyk kultury (ur. 1868)
• 31 maja – Aleksander Żabczyński, amant przedwojennego kina polskiego (ur. 1900)
• 16 czerwca – Imre Nagy, węgierski polityk komunistyczny (ur. 1896)
• 19 czerwca – Daniel Baud-Bovy, szwajcarski, francuskojęzyczny pisarz, poeta i publicysta, krytyk i historyk sztuki (ur. 1870)
• 20 czerwca – Kurt Alder, niemiecki chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1902)
• 29 czerwca – Karl Arnold, niemiecki polityk (ur. 1901)
• 25 lipca – Harry Warner, najstarszy z czwórki braci – założycieli wytwórni filmowej Warner Bros. (ur. 1881)
• 14 sierpnia – Frédéric Joliot-Curie, francuski fizyk, noblista (ur. 1900)
• 22 sierpnia – Roger Martin du Gard, francuski pisarz (ur. 1881)
• 26 sierpnia – Ralph Vaughan Williams, brytyjski kompozytor (ur. 1872)
• 27 września – Marian Dąbrowski, dziennikarz, wydawca, przedsiębiorca, największy potentat prasowy okresu międzywojennego (ur. 1878)
• 28 września – Zygmunt Lubertowicz, polski nauczyciel, poeta, publicysta (ur. 1883)
• 9 października – Pius XII, papież (ur. 1876)
• 24 października – George Edward Moore, angielski filozof. (ur. 1873)
• 26 października – Jan Koszczyc Witkiewicz, polski architekt i konserwator zabytków (ur. 1882)
• 15 grudnia – Wolfgang Pauli, szwajcarski fizyk, noblista (ur. 1900)
• 21 grudnia – Lion Feuchtwanger, niemiecki pisarz, działacz antyfaszystowski (ur. 1884)
• Hryć Terszakoweć, ukraiński polityk, chłopski działacz społeczny (ur. 1877)

[edytuj] Zdarzenia astronomiczne

• 12 października – całkowite zaćmienie Słońca

[edytuj] Nagrody Nobla

• z fizyki – Paweł Czerenkow, Ilja Frank, Igor Tamm
• z chemii – Frederick Sanger
• z medycyny – George Beadle, Edward Tatum, Joshua Lederberg
• z literatury – Borys Leonidowicz Pasternak (nie przyjął nagrody)
• nagroda pokojowa – Georges Pire

[edytuj] Zobacz też

• Oskary w roku 1958
• Olimpiada szachowa 1958
• 1958 w filmie
• 1958 w muzyce
• 1958 w literaturze
• 1958 w informatyce

[edytuj] Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 13 lutego
• Ostatki: 18 lutego
• Popielec: 19 lutego
• Niedziela Palmowa: 30 marca
• Wielki Czwartek: 3 kwietnia
• Wielki Piątek: 4 kwietnia
• Wielka Sobota: 5 kwietnia
• Wielkanoc: 6 kwietnia
• Poniedziałek wielkanocny: 7 kwietnia
• Wniebowstąpienie: 15 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 25 maja
• Boże Ciało: 5 czerwca

  W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:
1958

Chuck Berry
Chuck Berry (1987)
Imię i nazwisko	Charles Edward Anderson Berry
Data i miejsce urodzenia	18 października 1926 St. Louis
Pochodzenie	amerykańskie
Instrument	gitara
Gatunek	rock and roll
Zawód	muzyk (wokalista, gitarzysta, kompozytor)
Aktywność	od 1955
Wytwórnia płytowa	Chess
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
Chucka Berry'ego

Chuck Berry, właśc. Charles Edward Anderson Berry (ur. 18 października 1926 w St. Louis) – amerykański muzyk, kompozytor piosenek, wokalista, gitarzysta, indywidualność sceniczna. Jest powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych pionierów rock and rolla. W 2003 pojawił się na 6. miejscu listy 100 największych gitarzystów wszech czasów magazynu "Rolling Stone"^[1].

[edytuj] Biografia

Chuck Berry, zanim został odkryty przez znanego producenta Leonarda Chessa, właściciela Chess Records, był mało znanym muzykiem, tworzącym czarną muzykę wywodzącą się z bluesa, a graną w lokalnych klubach w St. Louis. Pierwsza piosenka nagrana dla Chess w 1955, "Maybellene", stała się z miejsca wielkim przebojem, czyniąc Chucka najpopularniejszym śpiewakiem rockandrollowym. Chuck Berry był wielkim rewolucjonistą w ramach swego gatunku, definiując jego brzmienie na całe lata naprzód. Za jego sprawą typowym stał się agresywny rytm, dominująca rola elektrycznej gitary oraz charakterystyczny swobodny sposób zachowania na scenie (stworzył m.in. tzw. duck-walk). W szczególności dźwięk gitary wyróżniał Berry'ego spośród mu współczesnych. Był też prekursorem rozpoczynania piosenek przez intro składającego się z krótkiego riffu granego solo na gitarze elektrycznej.

Najbardziej znane grupy brytyjskie z The Beatles i The Rolling Stones na czele, wzorowały na nim swe brzmienie i sceniczny image w początkowym okresie działalności. Wzorował się też na nim Jimi Hendrix^[2], wykonywał także czasem podczas koncertów jedną z jego najlepszych kompozycji "Johnny B. Goode".

Do największych przebojów Chucka Berry'ego, a zarazem najlepiej znanych standardów rockowych należą: "Roll Over Beethoven", "Thirty Days", "Too Much Monkey Business", "Brown Eyed Handsome Man", "You Can't Catch Me", "School Day", "Carol", "Back in the U.S.A.", "Little Queenie", "Memphis Tennessee", "Johnny B. Goode", "Rock and Roll Music" i wykorzystany w kultowej scenie filmu Quentina Tarantino Pulp Fiction "You Never Can Tell".

W 1986 Chuck Berry, jako pierwszy muzyk, został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame^[3], a w 1989 do St. Louis Walk of Fame.

26 lutego 2012 roku odebrał nagrodę PEN Klubu Nowej Anglii - "Song Lyrics of Literary Excellence"^[4].

Chuck Berry, 1997

Chuck Berry był twórcą legendarnego "kaczego chodu" (duck-walk) z gitarą. Twierdził, że stworzenie go w 1956 r. miało pierwotnie na celu ukrycie wygniecionego garnituru ze sztucznego jedwabiu. W jednym z wywiadów zapytany przez Johnny'ego Carsona na temat pochodzenia "kaczego chodu" odpowiedział, że w dzieciństwie lubił grać w tenisa stołowego i piłkę trzymał pod stołem dlatego wygodniej było mu wchodzić pod stół w ten właśnie sposób, co bardzo spodobało się jego mamie.

[edytuj] Dyskografia

Poniższa dyskografia obejmuje tylko albumy studyjne.

• Rock Rock Rock (1957)
• One Dozen Berry's (1958)
• After School Session (1958)
• Berry Is on Top (1959)
• Rockin' at the Hops (1960)
• New Juke-Box Hits (1961)
• Chuck Berry Twist (1962)
• Chuck Berry's Greatest Hits (1964)
• Two Great Guitars (wraz z Bo Diddleyem) (1964)
• Fresh Berry's (1965)
• From St. Louie to Frisco (1968)
• Back Home (1970)
• San Francisco Dues (1971)
• The London Chuck Berry Sessions (1972)
• St. Louie to Frisco to Memphis (1972)
• Johnny B. Goode (1972)
• Bio (1973)
• Sweet Little Rock and Roller (1973)
• Wild Berrys (1974)
• Flashback (1974)
• Chuck and His Friends (1974)
• Chuck Berry (1975)
• Rock It (1979)
• Alive and Rockin' (1981)
• Toronto Rock 'N' Roll Revival 1969 Vol. II (1982)
• Toronto Rock 'N' Roll Revival 1969 Vol. III (1982)
• "Retro Rock" - Chuck Berry - Broadcast Week (1982)
• Reelin' and Rockin' (1982)
• Chuck Berry (1982)

Przypisy

Aldous Huxley
Imiona i nazwisko	Aldous Leonard Huxley
Data i miejsce urodzenia	26 lipca 1894 Godalming, Surrey, Anglia
Data i miejsce śmierci	22 listopada 1963 Los Angeles, Kalifornia, USA
Narodowość	angielska
Język	angielski
Ważne dzieła	Nowy, wspaniały świat Drzwi percepcji Wyspa
Multimedia w Wikimedia Commons
Aldous Huxley w Wikicytatach

Aldous Huxley (ur. 26 lipca 1894 w Godalming, w hrabstwie Surrey w Anglii, zm. 22 listopada 1963 w Los Angeles w Kalifornii w USA) – angielski powieściopisarz, nowelista, eseista, poeta.

[edytuj] Biografia

Drzewo genealogiczne

Jego ojcem był Leonard Huxley, pisarz i wydawca, a dziadkiem, Thomas Huxley, znany biolog i eseista. Matka zmarła w 1908 roku, kiedy Huxley miał 13 lat. Wstępną edukację odbył w domu rodzinnym, a następnie w ekskluzywnej szkole średniej Eton College. Studiował medycynę i filozofię w Oksfordzie. W roku 1911 przerwał naukę, z powodu zagrożenia ślepotą, a nawet nauczył się alfabetu Braille'a. Po dwóch latach mógł kontynuować studia w Oksfordzie, lecz dopiero w roku 1935 odzyskał pełnię wzroku. Możliwe to było dzięki kontrowersyjnym technikom opracowanym przez dr W.H.Bates'a, które opisał w opublikowanej osiem lat później kontrowersyjnej książce Sztuka widzenia. Także z powodu postępującej ślepoty nie uczestniczył w I wojnie światowej, lecz pracował w administracji państwowej. Po zakończeniu wojny poświęcił się pisarstwu.

W roku 1919 związał się z pismem Athenaeum, a następnie został krytykiem teatralnym w Westminster Gazzette. W latach 20. XX wieku wiele podróżował, przez 7 lat mieszkał we Włoszech (1923-1930), potem na południu Francji, w Ameryce Środkowej, w końcu w roku 1937 osiadł w Kalifornii.

Początkowo zajmował się poezją wydając większą ilość tomików poetyckich, z czasem jednak jego zainteresowania skierowały się w kierunku prozy. Jego pierwsza powieść wydana w roku 1921 Crome Yellow, została dobrze przyjęta przez krytykę. Kreśli karykaturalny obraz obyczajowy postaci z angielskiej inteligencji ówczesnych czasów, zgromadzonych na letni wypoczynek w wiejskiej posiadłości. Huxley w błyskotliwy i ironiczny sposób uwiecznił swoich gospodarzy z Garsington Manor, gdzie przebywał w czasie wojny.

Był propagatorem użytkowania środków psychoaktywnych, z których dwóm: meskalinie i LSD-25, poświęcił wiele czasu bezpośrednich badań. Tuż przed śmiercią, na jego własne życzenie żona podała mu domięśniowo 200 mikrogramów LSD-25 w dwóch dawkach po 100 µg.

Powieść, która przysporzyła Huxleyowi największej sławy to antyutopia Nowy wspaniały świat. Pod koniec życia napisał, jakby w opozycji do niej, powieść Wyspa, prezentującą świat idealny.

Największą popularność w filozofii, zwłaszcza wśród naśladowców z nurtu New Age, zdobyło pojęcie filozofii wieczystej opracowane w książce pod tym samym tytułem.

[edytuj] Ważniejsze dzieła Aldousa Huxleya

[edytuj] Powieści

• Crome Yellow (1921)
• W cudacznym korowodzie (Antic Hay, 1923)
• Jak suche liście (Those Barren Leaves, 1925)
• Kontrapunkt (Point Counter Point, 1928)
• Nowy, wspaniały świat (Brave New World, 1932)
• Niewidomy w Ghazie (Eyeless in Ghaza, 1936)
• Po wielu latach (After Many a Summer Dies the Swan), 1939)
• Czas musi stanąć (Time Must Have a Stop, 1944)
• Małpa i Duch (Ape and Essence, 1948)
• Diabły z Loudun (The Devils of Loudun, 1952)
• Geniusz i Bogini (The Genius and the Goddess, 1955)
• Wyspa (Island, 1962)

[edytuj] Opowiadania

• Otchłań (Limbo, 1920)
• Śmiertelne zwoje (Mortal Coils, 1922)
• Mały Meksykanin i inne opowiadania (Little Mexican, 1924)
• Dwie lub trzy Gracje (Two or Three Graces, 1926)
• Brief Candles (1930)
• The Gioconda Smile (1938)
• Consider the Lilies (1954)
• The Ambassador of Capripedia (1961)

[edytuj] Eseje

• Eseje stare i nowe (Essays New and Old, 1926)
• Filozofia wieczysta (The Perennial Philosophy, 1945)
• Drzwi percepcji (The Doors of Perception, 1954)
• Niebo i piekło (Heaven and Hell, 1956)

[edytuj] Poezja

• The Burning Wheel (1916)
• Jonah (1917)
• The Defeat of Youth and Other Poems (1918)
• Leda (1920)

[edytuj] Dramat

• The World of Light (1931)

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
z Aldousa Huxleya

  Wikimedia Commons ma galerię ilustracji związaną z tematem:
Aldous Huxley

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Crome Yellow – LibriVox: free audiobooks (ang.)

Buddy Holly
Imię i nazwisko	Charles Hardin Holley
Data i miejsce urodzenia	7 września 1936 Lubbock
Data i miejsce śmierci	3 lutego 1959 Clear Lake
Instrument	śpiew, gitara, fortepian, skrzypce
Gatunek	rock and roll, rockabilly
Aktywność	1956–1959
Wytwórnia płytowa	Decca
Powiązania	The Crickets
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Pomnik w miejscu katastrofy

Buddy Holly, właśc. Charles Hardin Holley (ur. 7 września 1936 w Lubbock, zm. 3 lutego 1959 w Clear Lake) – amerykański piosenkarz rockandrollowy, gitarzysta, kompozytor. Był jednym z muzycznych wzorców dla Jimiego Hendriksa^[1].

Chociaż Buddy Holly pozostał czynnym muzykiem jedynie 18 miesięcy, wywarł trwały wpływ na muzykę rockową i stał się jej jedną z największych legend. Buddy Holly był niezwykle płodnym artystą, w okresie swej krótkiej działalności nagrał wystarczająco dużo muzyki by wypełnić wiele albumów. Wielkość artysty nie polegała jednak na produktywności, lecz na wizjonerstwie. Holly był jednym z pierwszych, którzy dostrzegli artystyczny potencjał tkwiący w rock and rollu. Był pierwszym wielkim rockowym eksperymentatorem. Jako pierwszy zaczął stosować dwuścieżkowy magnetofon i miksowanie ponagraniowe. Eksperymentował z instrumentarium, brzmieniem i nastrojem. Pod tym względem wyprzedził epokę na całe dziesięciolecie, stając się prototypem progresywnego rockmana.

Buddy Holly zginął w wypadku lotniczym. Dzień jego śmierci przeszedł do historii jako The Day the Music Died za sprawą słynnego songu Dona McLeana "American Pie". W tym samym wypadku zginął także Ritchie Valens.

Buddy Holly współpracował z grupą Buddy Holly and The Crickets grającą w składzie:

• Buddy Holly – śpiew, gitara
• Jerry Allison – perkusja
• Joe Mauldin – kontrabas
• Niki Sullivan – gitara

W 1986 Buddy Holly został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame^[2].

W 2003 album The Chirping Crickets został sklasyfikowany na 421. miejscu listy 500 albumów wszech czasów magazynu Rolling Stone^[3].

[edytuj] Dyskografia

• The Chirping Crickets (1957)
• Buddy Holly (1958)
• That'll Be the Day (1958)
• Reminiscing (1963)
• Showcase (1964)
• Holly in the Hills (1965)
• Brown-Eyed Handsome Man (1968)
• He's the One (1968)
• Wishing (1968)
• Buddy Holly Recorded Live, Vol. 1 (1977)
• Buddy Holly in Person, Vol. 2 (1977)
• Western & Bop (1978)
• For the First Time Anywhere (1983)
• The Stereo Album (1986)
• Something Special from Buddy Holly (1986)
• Buddy Holly (Bella Musica) (1990)
• The Original Voices of the Crickets (1996)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Buddy Holly Online (ang.)
• BuddyHolly.com (ang.)
• Yeah Buddy (ang.)

Przypisy

Sheb Wooley (1921-2003) - amerykański aktor i pieśniarz, domniemany autor Krzyku Wilhelma.

Urodził się w rodzinie farmerów. W młodości uczył się jazdy konnej. W wyniku kontuzji, jakiej dostał podczas pewnego rodeo, nie służył w wojsku w czasie II wojny światowej. Karierę muzyczną rozpoczął po wyjeździe do Forth Worth w Teksasie w 1946. W 1950 napisał znaną w USA piosenkę People Eater.

Grał głównie w westernach. Miał 188 cm. Zmarł na leukemię. Pochowano go Hendersonville (leżącym w Tennessee).

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Sheb Wooley w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Sheb Wooley w bazie filmweb.pl
• Sheb Wooley w bazie stopklatka.pl