Thoughts on the ultimate peace

By Marine Ejuryan

For those of you that know me, but didn’t when I was still a freshman or sophomore, you’ll probably be surprised to hear that just four years ago I was one of those to be found among young Armenians shouting anti-Turkish and anti-Azerbaijani slogans during commemoration events. I was also the same person writing articles for my university newspaper with titles such as “The big hoax, Azerbaijan.”

In retrospect, when I look back at those perhaps ‘dark’ years, I know that it was simply the time when I was at the peak of a process searching for myself, determining my own ideology and finding my own path in life. I can also assume that there are many other young people and teenagers in our countries who have also been through this before finally ending up where they are today.

And now, having just graduated with a MA in International Relations, I have also turned into someone who has dozens of Turkish and Azerbaijani friends. Among them, I have to say, some are very close indeed. I’m also someone who listens to Turkish and Azerbaijani music, reads books by authors from both of those countries, and finally a person who supports every genuine initiative that will lead to peace and a resolution of the conflict which keeps others apart.

Personal reflections on conflict and displacement

By Zamira Abbasova

I was born in Vardenis in 1984 and four years later my entire family as well as all my relatives had to leave Armenia, fleeing to Azerbaijan due to the mass displacements. I was only four when I left Armenia, but in retrospect I don’t know whether that’s fortunate or not as I am unable to remember everything I left behind. But I do remember our house, our garden, the playground, my friends, my apple tree, and the rooster which I loved so much.

After arriving in Azerbaijan I used to dream about our house and walking in the ruins of our village. At some point, however, everything just faded away. Even so, my family have never lost their belief that one day we will go back home. We believe that two neighbors who have lived together for centuries will come together again even if evil has never left them alone and always whispers hatred.

Ermənistan-Azərbaycan: gənc bloqqerləri narahat edən ətraf mühit

Bir çox bloqlar “ABŞ və Qafqaz üzrə cəmiyyətlərə təsir edəcək ictimai şüura malik medianın formalaşması” məqsədini daşıyan online layihənin hissəsi olaraq yaradılmış və hazırda fəaliyyət göstərməkdədirlər. Layihənin Ermənistan, Azərbaycan və ABŞ-dan olan iştirakçılarının əksəriyyəti artıq ilk modullarını başa vurublar. ABŞ-nın Təhsil və Mədəniyyət İşləri üzrə Dövlət Departamentinin maliyyələşdirdiyi DOTCOM layihəsi Project Harmony tərəfindən həyata keçirilir.

Özlərini bloqlarında təqdim edəcək 14-16 yaş arası olan yeniyetmələrə yaşadığı cəmiyyətdə onları narahat edən məsələ haqqında fikir bildirmələri xahiş olunub. Maraqlısı odur ki, digər problemlərlin də səsləndiyi bir vaxtda, siyahıda ən başlıca olaraq ətraf mühitlə bağlı problemlər qeyd olunmuşdurlar. Azərbaycandan olan 14-yaşlı Şəfəqi doğma Bakının sularının çirklənmə səviyyəsi narahat edir.

Bildiyimiz kimi, Azərbaycan dünyada nefti ilə tanınır. Amma biz nefti çıxardığımız zaman ətraf mühitə ziyan vururuq. Xəzər dənizi çirklənir və dənizdəki canlılar məhv olur. Nə vaxtsa hər şey tükənə bilər və mən bunun qarşısını almaq istəyirəm.

14 yaşlı Ergünü də bu məsələ narahat edir.

Çirklənmə əsas problemdir. İnsanlar tullantıları atırlar və ətraf mühiti çirklədirlər. İnsanlar ağacları kəsir və uca binalar tikirlər. Bizim binamızın qabağında park var idi. Bəzi insanlar buraya gəlib, hər şeyi məhv edib, yerində isə bina tikiblər.

Birləşdirən müxtəliflik: Cənubi Qafqazda mənfi stereotiplərə üstün gələrək

Liana Aghajanian

Ermənistanla sərhəddə yerləşən Tsopi adlı Gürcüstan kəndində 80 şagird suyu və elektrik enerjisi olmayan yarımsökülmüş məktəbdə təhsil alırlar. Belə bir səhnə dünyanın bir çox yerlərində qeyri-adi olmasa da, burada təhsil alan etnik Azərbaycanlı və Erməni olan şagirdlər sizi təəccübləndirə bilər. Ermənilər Azərbaycan dilində, Azərbaycanlılar Erməni dilində danışırlar. Uzun sürən müharibə və düşmənçilik illərindən sonra, belə bir dinc yanaşı yaşama bu iki etnik qrup üçün utopik bir xəyal kimi görünür.

Amma Onnik Krikorian adlı jurnalist bunu Cənubi Qafqazda mənfi stereotiplərə üstün gəlmək məqsədini daşıyan sərhədlərarası media layihəsi ilə dəyişmək yolundadır.

Krikorian ilə birlikdə iki Azərbaycanlı jurnalistin və Gürcü bloqqerin Tsopiyə etdikləri səfər bu dəfə Transitions Online Steady State və Böyük Britaniyanın Yerevandakı Səfirliyi tərəfindən maliyyələşən layihənin ikinci mərhələsi idi. Belə əməkdaşlıq bir sıra tədbirlərin nəticəsində, eləcə də Tiflisdə keçirilən Caucasus BarCampda Krikorianın tanış olduğu və indi mütəmadi olaraq ünsiyyətdə olduğu Azərbaycandan olan gənc yeni media mütəxəssisləri və bloqqerləri ilə görüşdən sonra başladı.

“Mən bunu iki səbəbdən etdim” – Krikorian deyir. “Birincisi, çünki bu regionda yaşayan insanlar üçün iki ölkədə baş verən hadisələri anlamaq vacibdir. Və ikincisi, bu heç mənim özümün gözləmədiyi bir hal idi. Bəlkə də, özümdə üstün gəlinməli olan stereotiplər var idi”.

Qısa zamanda ona məlum olur ki, bu gənclər indi həbsdə olan gənc fəalçı Adnan Hacızadənin qurduğu Azərbaycanda inkişaf edən OL! adlı gənclər hərəkatının üzvlərdir.

“Aylar getdikcə mən gördüm ki, orada belə insanlar daha çoxdu və niyə də olmasın?” – Krikorian deyir. “Nəyə görə gənc Azərbaycanlı gənc Erməni kimi və ya hər hansı başqa ölkədə yaşayan gənc kimi ola bilməz?”

Qafqaz: Birləşdirən Müxtəliflik

Üç həll edilməmiş münaqişələrin olduğu və yerli medianın senzuradan keçirildiyi bir vaxtda, Cənubi Qafqazda yaşayan etnik qrupların ölkələrinin münaqişədə olmasına baxmayaraq dinc yanaşı yaşamasını işıqlandıraraq stereotiplərə üstün gəlməyə yönələn online layihə barəsində bloqlar öz rəylərini şərhlərlə bildirirlər. Layihə Global Voices Online-nın Qafqaz üzrə redaktoru ilə birlikdə Azərbaycandan və Gürcüstandan olan bloqqerlər və jurnalistlər tərəfindən həyata keçirilmişdir.

Bu vaxtdan etibarən və Transitions Online’s Steady State saytında əksini tapmış bir sıra bloq yazılarından sonra, bir çox digər bloqqerlər də layihə bərasində öz mövqelərini bildirdilər.

Ianyan adlı ingilis dilli erməni bloq-online jurnalı ətraflı bloq yazısında qeyd edir ki, layihənin nəticəsi etnik bölgülərlə və tarixi fərqliliklərlə parçalanan bir regionda ümid üçün səbəbdir.

Ermənistanla sərhəddə yerləşən Tsopi adlı Gürcüstan kəndində 80 şagird suyu və elektrik enerjisi olmayan yarımsökülmüş məktəbdə təhsil alırlar. Belə bir səhnə dünyanın bir çox yerlərində qeyri-adi olmasa da, burada təhsil alan etnik Azərbaycanlı və Erməni olan şagirdlər sizi təəccübləndirə bilər. Ermənilər Azərbaycan dilində, Azərbaycanlılar Erməni dilində danışırlar. Uzun sürən müharibə və düşmənçilik illərindən sonra, belə bir dinc yanaşı yaşama bu iki etnik qrup üçün utopik bir xəyal kimi görünür.

[…]

Tarixləri ilə yüklənən iki etnik qrupun biri-biri ilə ünsiyyətdə ola və dinc yanaşı yaşaya biləcəkləri bir yerin olması faktı ümid üçün yer verir. Bu ümidi Transitions Online-nın yazılarında edilən şərhlərdən də görmək olar.

Tsopi kənd məktəbinin üzləşdiyi problemlər

Dekabr 29, 2009 by Khanim Javadova

Tsopi kəndi Ermənistan sərhədindən bir neçə kilometr uzaqlıqdadır. Bu kənd Gürcüstanda yerləşsə də, əhalinin çoxu etnik Azərbaycanlılar və Ermənilərdirlər. Kəndin tarixçəsini heç kəs bilmir. Lakin kəndin qocamanlarının sözlərinə görə bu iki etnik qrup birlikdə burada uzun zamandan bəri problemsiz yaşamışdırlar. Əhalinin çoxu Gürcü dilini bilmirlər və biri-biri ilə Azərbaycan və ya Erməni dillərində ünsiyyət saxlayırlar.

Onların çoxusu bu məktəbin məzunlarıdır və bu məktəb Tsopidə 50 ildən artıq fəaliyyət göstərən yeganə məktəbdir. Amma, yardımın olmamasından nəticədə məktəbdə təcili sürətdə yenə də əsaslı təmir aparılmalıdır. Məktəbin koridor pencerələrində hətta şüşə yoxdur, divarlar çökmüş, taxta döşəmələr isə çürümüşdür. 7-ci sinif şagirdi Günel Orucova deyir ki, taxtalar çürüdüyü üçün şagirdlərin ayağı döşəməyə keçir.

Tsopi: etnik fərqliliklərə baxmayaraq harmoniya

Dekabr 29, 2009 by Vusala Alibayli

Yaxşı yol, yaxşı yol” - Susanna Petrosyan öz qonaqları ilə Azərbaycan dilində sağollaşır…

Onlar Marneuli, Gürcüstanda bir az uzaqlıqda yerləşən Tsopi adlı kənddə yaşayırlar. Onun ailəsində üç kişi var, amma hər biri işsizdir. Onlar donuz əti və meşə odunları satmaqla gündəlik 20 Lari – təqribən 11$ qazanırlar. Petrosyan söyləyir ki, onlar hər ay üç dəfə meşəyə gedirlər.

“Mənim cibimdə heç bir tetri də yoxdur”

Oxşar problemlər digər etnik qruplar arasında da yaşanır. Mustafa, kəndin ağası, kənddə 160 ailənin qaldığını söyləyir. “Yunanlar, Gürcülər və başqa ailələr kəndi tərk ediblər”- o, deyir, və kənddən getmələrinin səbəbini işsizlikdə görür.

Əhmədov Faiqin iki övladı var. O söyləyir ki, onlar onun atasının aldığı 100 Lari məbləğində (təqribən 60$) aldığı pensiya ilə dolanırlar.

“Mən cavanam – 34 yaşım var var – amma cibimdə bir tetri də olsun yoxdu. Əgər məni biri evinə qonaq çağırırsa, dostumgilə qonaq getmək üçün bir qutu şokolad ala bilmirəm” – deyə Əhmədov gileylənir. O, Tsopidən Bakıya getmək istəyir və Bakıda iş tapmağa ümid edir.

Cənubi Qafqazda sülhə bağlanan ümidlər

Dekabr 29, 2009 by Dodka

Mən Gürcüstan vətəndaşıyam.

Mən burada anadan olmuşam və burada böyümüşəm. Buranın sərhədlərini heç vaxt tərk etməmişdim, iki il əvvələdək. Ermənistan və Azərbaycan arasında münaqişə barədə eşitmişəm, amma onu heç vaxt hiss etməmişəm.

Səbəb?

Hər gün küçədə oynayan uşaqlar görürəm. Onların bəziləri etnik Gürcü, bəziləri Azərbaycanlı, bəziləri isə Ermənidirlər.

Onlar gizlən-qaç oyununu oynayırlar. Bəzən dalaşırlar. Hətta dalaşdığı vaxt, onlar ağlayaraq valideynlərin yanlarına qaçanda da sabahısı gün onların yenidən birlikdə oynadığını görürəm.

Mən onların hər gün birlikdə getdiyi məktəbi görürəm. Bu məktəbdə onlar oxuyurlar, hətta bəzən imtahanlarda cığallıq edir bir-birinə kömək edirlər.

Mən onların aşiq olduğunu, evləndiyini, uşaq sahibi olduqlarını, boşandıqlarını görürəm. Və ya onların ömürlərinin sonlarına kimi birlikdə olmalarına şahid oluram (“xoşbəxt sonlara” inanlar üçün).

Mən Marneulinin bazarında Azərbaycanlı və Gürcü ilə eyni masa arxasında çalışan Erməni alverçisindən buradakı etnik qruplar arasında olan münasibətlər haqqında soruşduqda onun gözlərində təəccüb görürəm. Və bu təəccüblü deyil.

O,bizim bunu nə üçün soruşmağımıza təəccüblənir. Onların nə problemləri ola bilər? Onlar dostdurlar, onlar birlikdə çalışırlar.

Azərbaycan kənd toyuna gözlənilməz səfər

Bu bir xəyalın gerçəkləşməsi idi. Regional təhlilçi və superstar bloqçu Arzu Qeybullayevanı aylarca online olaraq tanımağıma baxmayaraq onunla nə vaxtsa canlı görüşə bilmək düşünülməz və ya mümkünsüz gəlirdi. Nəzərə alaraq ki, Arzu Türkiyə, İstanbulda və Azərbaycan, Bakıda işləyir və yaşayır, Ermənistanda yaşayan və erməni soyadını daşıyan birisi üçün hətta virtual dostları ilə şərqi qonşu ölkədə görüşə bilmək asan deyil.

Ermənistan və Azərbaycan 20 il sürən Dağlıq Qarabağ münaqişəsi yolunda aparılan sülh danışıqlarında hələ də razılığa gələ bilməyiblər. Bakıdakı hakimiyyət məsələnin müharibə yolu ilə həll olunması mövqeyində qalmaqda davam edərək, Ermənistanda və ya daha dəqiq Qarabağdakı etnik ermənilər arasındakı vəziyyət ideallıqdan uzaqdır. Hər iki ölkədən insanların biri-biri ilə neytral ölkədə görüşmələri hər iki ölkədə yaşayan çoxları tərəfindən arzuolunmaz kimi qəbul edilir.

Amma bura Cənubi Qafqazdır və təsəvvür etmədiyin belə baş verə bilər. Və bu baş verdi. Gürcüstan, Teləvidə gənc fəalçıların görüşü zamanı. Bu görüşdə mən yeni mediya modeli haqqında prezentasiya keçirirdim, Arzu isə Azərbaycan deleqasiyasının koordinatoru idi. Onu bazar gününün səhəri Tbilisi Beynəlxalq Hava Limanında qarşılayandan sonra Teləviyə gedən yol boyu iki saat ərzində nəhayət ki, üz-üzə söhbət etmək şansı oldu. Ən maraqlısı isə lap qabaqda idi.

Teləvidən 10 dəqiqə aralıqda təxminən 8,000 azərbaycanlının məskunlaşdığı Karacala adlı gürcü kəndi yerləşir. Arzu ilə Ermənistanda və Azərbaycanda mənfi stereotiplərə üstün gələ biləcək ənənəvi və yeni mediyaya dair ortaq bir layihə həyata keçirmək istədiyimiz haqqında tez-tez danışmağımızı nəzərə alaraq, bu kəndə səfər bizə bu layihələrimiz yolunda işlər görmək üçün yaxşı fürsət idi. Amma yeganə gözləmədiyimiz o oldu ki, biz özümüzü etnik azərbaycanlı toyunda tapmış olduq.